دکتر محمدحسین دلشاد
تزریق سلول‌های بنیادی
تزریق سلول‌های بنیادی یکی از روش‌های نوینی‌ست که در حال حاضر توسط فوق تخصص درد انجام می‌شود.
امروزه به لطف پیشرفت در زمینه پزشکی بسیاری از بیماری‌ها با روش‌های نوین و غیر جراحی قابل درمان است.
ممکن است کمتر کسی در خصوص این نوع روش درمانی اطلاعاتی داشته باشد. از این رو در این مقاله قصد داریم شما را با آن آشنا کنیم.
علت محبوبیت روش درمانی تزریق سلول‌های بنیادی چیست؟
علت کاربردی بودن این روش درمانی به شرح زیر است:
افزایش درک چگونگی بروز بیماری
محققان و پزشکان با مشاهده رشد سلول‌های بنیادی در سلول‌های استخوان، ماهیچه‌های قلب، اعصاب و سایر اندام‌ها و بافت‌ها بهتر می‌توانند نحوه پیشرفت بیماری را درک کنند.
تولید سلول‌های سالم برای جایگزینی با سلول‌های آسیب‌دیده (داروی احیاکننده)
سلول‌های بنیادی را می‌توان به نوعی سلول تبدیل کرد که می‌توانند جهت بازسازی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده مورد استفاده قرار گیرند.
به‌طور مثال افرادی که تحت درمان با تزریق سلول‌های بنیادی قرار می‌گیرند شامل افرادی با مشکلات نخاعی، دیابت نوع ۱ و… می‌شود. سلول‌های بنیادی حتی این پتانسیل را دارند که بافت جدیدی برای پیوند و احیا داشته باشند.
تست داروهای جدید جهت ایمنی و اثر بخشی آنها
قبل از استفاده از داروها، جهت تست محققان می‌توانند از انواع سلول‌های بنیادی برای آزمایش ایمنی و کیفیت داروها استفاده کند.
بیماری‌هایی که با سلول‌های بنیادی درمان می‌شود
بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها با این روش درمان می‌شوند که این موارد به شرح زیر است:
- مشکلات نخاعی
- دیابت نوع ۱
- بیماری پارکینسون
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک
- آلزایمر
- بیماری قلبی
- سکته مغزی
- سوختگی
- سرطان
- آرتروز
سلول‌های بنیادی چگونه به دست می‌آیند؟
محققان منابع متعددی از سلول‌های بنیادی کشف کرده‌اند که این موارد به شرح زیر است:
سلول‌های بنیادی جنینی
این سلول‌های بنیادی از جنین‌های سه تا ۵ روزه به دست می‌آیند. در این مرحله جنین «بلاستوسیت» نامیده می‌شود و حدود ۱۵ سلول دارد.
سلول‌های بنیادی جنینی سلول‌های پرتوان هستند، در حقیقت به این معنی که می‌توانند سلول‌های بنیادی بیشتری تقسیم کنند یا به هر سلولی در بدن تبدیل شوند.
چنین تنوعی به سلول‌های بنیادی جنینی اجازه می‌دهد تا برای بازسازی یا ترمیم بافت و اندام‌های بیمار مورد استفاده قرار گیرد.
سلول‌های بنیادی بالغ
این سلول‌های بنیادی در اکثر بافت‌های بالغ مانند مغز استخوان یا چربی در تعداد کمی یافت می‌شود. سلول‌های بنیادی بالغ در مقایسه با سلول‌های بنیادی جنینی توانایی کمتری در ایجاد سلول‌های مختلف در بدن دارند.
سلول‌های بنیادی بالغ ممکن است قادر به ایجاد انواع مختلفی از سلول‌ها باشد. به عنوان مثال سلول‌های بنیادی مغز استخوان ممکن است بتوانند سلول‌های استخوانی یا ماهیچه قلب را ایجاد کنند.
این نوع سلول‌های بنیادی در حال حاضر برای افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی یا قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سلول‌های بالغ دارای ویژگی‌های سلول‌های جنینی
دانشمندان با برنامه‌ریزی ژنتیکی موفقی که داشتند، توانسته‌اند سلول‌های بالغ معمولی را به سلول‌های بنیادی تبدیل کنند.
در حقیقت با تغییر ژن در سلول‌های بالغ محققان می‌توانند به شکلی برنامه‌ریزی کنند تا مشابه با سلول‌های بنیادی جنینی عمل کنند.
سلول‌های بنیادی پریناتال
محققان سلول‌های بنیادی را در مایع آمنیوتیک و همچنین خون بند ناف کشف کرده‌اند. این سلول‌های بنیادی توانایی تبدیل به سلول‌های تخصصی را نیز دارند.
عملکرد سلول‌های بنیادی برای درمان چگونه است؟
درمان با سلول‌های بنیادی به عنوان داروی احیاکننده نیز شناخته می‌شود، با استفاده از سلول‌های بنیادی بافت‌های آسیب‌دیده ترمیم و درمان خواهند شد.
این سلول‌ها در آزمایشگاه پرورش یا رشد داده می‌شود تا برای انواع اقدامات تخصصی مانند سلول‌های ماهیچه قلب، سلول‌های خونی یا سلول‌های عصبی مورد استفاده قرار گیرد.
به‌طور مثال اگر فردی مبتلا به بیماری قلبی باشد، سلول‌های بنیادی می‌تواند به ماهیچه قلب تزریق شود، در نهایت با این روش عضله قلب ترمیم خواهد شد.