دکتر محمدحسین دلشاد
علائم و راهکارهای درمانی پیچ خوردگی زانو
پیچ خوردگی زانو در واقع به این معنی‌ست که یکی از رباط‌های اطراف مفصل زانو دچار آسیب‌دیدگی شده است. در زانو چهار رباط اصلی وجود دارد که به پایداری آن کمک می‌کند.
علاوه بر این، رباط‌های کوچک‌تر زیادی نیز وجود دارند که می‌توانند بعد از آسیب منجر به درد شوند. معمولا پیچ خوردگی با کشیدگی اشتباه گرفته می‌شود.
پیچ خوردگی به دلیل آسیب به رباط و کشیدگی به دلیل آسیب به عضله رخ می‌دهد. رباط‌ها دو استخوان را به یکدیگر متصل می‌کند، در ایجاد ثبات مفصل کاربرد دارد و حرکت مفصل را ممکن می‌کند.
در خصوص زانو، رباط‌ها به مفصل امکان خم شدن به سمت جلو و عقب را می‌دهد؛ اما، حرکت بیش از حد را کنترل می‌کند.
رباط‌هایی که در قسمت جانبی زانو قرار گرفته‌اند، از حرکت بیش از حد زانو به سمت طرفین جلوگیری می‌کنند.
رباط‌های صلیبی در ثبات هنگام چرخش و حرکت دادن به سمت جلو و عقب زانو بسیار کاربردی و مهم هستند.
پیچ خوردگی زانو چه علائمی دارد؟
شایع‌ترین علائم پیچ خوردگی زانو، درد و تورم است. معمولا افرادی که در زانو دچار آسیب‌دیدگی به‌خصوص در ناحیه رباط شده‌اند، متوجه علائم خود خواهند شد.
معمولا علائم ایجاد شده طی ۴۸ ساعت اول بدتر می‌شود و بسته به شدت آسیب‌دیدگی پس از مدتی کم‌کم برطرف می‌شود.
شایع‌ترین علائم ناشی از پیچ خوردگی به شرح زیر است:
- زانو درد
- تورم در زانو
- سفتی مفصل
- ناپایداری در زانو
علت پیچ خوردگی زانو چیست؟
این عارضه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. گاهی اوقات به دلیل فعالیت‌های ورزشی رخ می‌دهد. به‌طور مثال پیچ خوردگی زانو می‌تواند هم به دلیل آسیب‌های تماسی و هم در اثر حوادث غیرتماسی باشد.
همچنین امکان ایجاد این آسیب هنگام زمین خوردن وجود دارد. پیچ خوردگی زانو پس از تصادف با اتومبیل از دیگر عوامل شایعی است که باعث ایجاد چنین مشکلی می‌شود.
در این حوادث امکان ایجاد مشکلات دیگری از جمله شکستگی و دررفتگی وجود دارد. به همین جهت افرادی که علائم پیچ خوردگی زانو دارند، حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنند.
پیچ خوردگی زانو چگونه تشخیص داده می‌شود؟
ابتدا معاینه فیزیکی جهت بررسی رباط‌ها انجام می‌گیرد. علاوه بر این، پزشک برای تشخیص دقیق، آزمایشات تخصصی مانند اشعه ایکس و ام آر آی را از بیمار درخواست خواهد کرد.
تشخیص دقیق اینکه کدام رباط دچار آسیب‌دیدگی شده، بسیار مهم است؛ چراکه برای هر نوع آسیب‌دیدگی، بسته به محل آن، درمان مناسبی در نظر خواهند گرفت.
بیشتر بخوانید: زانو درد مزمن و درمان آن
پیچ خوردگی زانو چگونه درمان می‌شود؟
اغلب آسیب‌های رباط زانو برای تعیین شدت آسیب‌دیدگی، درجه‌بندی می‌شوند. با درجه‌بندی کردن می‌توان شدت آسیب‌دیدگی را مشخص کرد.
شدت آسیب‌دیدگی زانو
شدت آسیب‌دیدگی به این صورت تقسیم‌بندی می‌شود:
درجه ۱:
آسیب جزئی که احتمالا با استراحت و تغییر فعالیت طی ۱ تا ۲ هفته بهبود می‌یابد.
درجه ۲:
آسیب متوسط همراه با پارگی جزئی رباط است و باید محدودیت‌های بیشتری در فعالیت‌های خود داشته باشید. ممکن است ۴ تا ۶ هفته وقت نیاز باشد تا به بهبودی کامل دست پیدا کنید.
درجه ۳:
در این مورد پارگی کامل یا تقریبا کامل وجود دارد. بسته به اینکه کدام رباط دچار آسیب‌دیدگی شده است، ممکن است به توانبخشی طولانی‌تر یا حتی عمل جراحی نیاز داشته باشید.
مطالب مرتبط: علت صدا دادن زانو
درمان خانگی پیچ خوردگی زانو
نکاتی که باید در خانه برای بهبودی خود در نظر داشته باشید به شرح زیر است:
استراحت دادن به پا
از هر فعالیتی که به پای شما فشار وارد می‌کند، باید خودداری کنید که یکی از این موارد می‌تواند ورزش کردن باشد.
استفاده از یخ
یک کیسه یخ را به مدت ۲۰ دقیقه روی زانو قرار دهید تا تورم ایجاد شده کاهش یابد. علاوه بر این در تسکین درد و جلوگیری از خونریزی داخل مفصل بسیار موثر است.
بانداژ کردن پا
استفاده از بانداژ به کاهش التهاب کمک می‌کند؛ اما، باید مراقب باشید که زانوی خود را محکم نبسته باشید تا خونرسانی را متوقف کند.
بالا نگه داشتن پا
بالا نگه داشتن پا بالاتر از سطح قلب می‌تواند در کاهش تورم موثر باشد.
تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی برای پیچ خوردگی زانو
پزشک متخصص درد یا فیزیوتراپیست بر اساس وسعت آسیب‌دیدگی شما، تمرینات مناسبی را برای شما در نظر می‌گیرد:
- بلند کردن پا
- تقویت قسمت ران پا
- خم کردن زانو
- بالا بردن پا روی انگشت‌های پا
- حرکات کششی در ران و ساق پا
- تمرینات وزنه برداری
مدت زمان بهبودی پیچ خوردگی زانو
زمانی که پیچ خوردگی زانو درد یا تورم نداشته باشد، به عنوان زانوی بهبود یافته شناخته می‌شود و بدون هیچ مشکلی می‌توانید زانوی خود را حرکت دهید.
بسیاری از پیچ خوردگی‌های زانوی درجه ۱ و درجه ۲ طی دو تا چهار هفته بهبود پیدا می‌کند. افرادی که نیاز به عمل جراحی دارند، ممکن است به چهار تا شش ماه زمان نیاز داشته باشند تا بهبود پیدا کنند.