عوامل موثر در ایجاد درد بعد از عمل دیسک کمر

گاهی برخی از شرایط احتمال ایجاد درد را افزایش می‌دهد که این موارد به شرح زیر است:

• سن کم
• جنسیت (خانم‌ها)
• مصرف روزانه مسکن قبل از عمل
• انجام جراحی فیوژن
• داشتن سابقه قبلی درد کمر یا گردن

از بین این موارد، استفاده از مسکن موثرترین موردی است که منجر به عدم کنترل درد پس از عمل می‌شود. 

در حقیقت اگر بیماری قبل از عمل، مسکن‌های قوی مصرف کرده باشد، معمولا کنترل درد پس از جراحی توسط پزشک دشوار می‌شود.

مواردی که به ایجاد درد پس از جراحی ارتباطی ندارد

برخی از مواردی که تاثیر چندانی در ایجاد درد ندارند، شامل موارد زیر است:

• شاخص توده بدنی
• نحوه عمل جراحی
• انجام جراحی به روش حداقل تهاجمی (جراحی بسته کمر یا آندوسکوپی دیسک کمر)
• جراحی ترمیمی یا اصلاحی

همچنین این نکته را در نظر داشته باشید، بسته به ظرفیت تحمل هر فرد ممکن است شدت درد در هر بیمار متفاوت باشد.

دلایل احتمالی درد پس از عمل دیسک کمر

التهاب پس از جراحی

فرایند ترمیم بدن با التهاب همراه است که می‌تواند منجر به درد موضعی شود.

چسبندگی یا بافت اسکار

بافت اسکار ممکن است به اعصاب فشار بیاورد و باعث درد یا سوزش شود.

آسیب یا ضعف عضلات اطراف ستون فقرات

عضلات ضعیف یا دچار اسپاسم می‌توانند خود منبع درد باشند.

تحریک عصب سیاتیک

ممکن است بعد از عمل نیز عصب سیاتیک تحریک شده باقی بماند و باعث پا درد بعد از عمل دیسک کمر شود.

خطای حرکتی زودهنگام

خم شدن، نشستن طولانی یا بلند کردن اشیاء سنگین زودتر از موعد باعث تشدید درد می‌شود. بنابراین خودداری از خم شدن بعد از عمل دیسک کمر اهمیت زیادی دارد.

مدت زمان طبیعی درد

درد خفیف تا متوسط بین ۲ تا ۶ هفته پس از عمل دیسک کمر طبیعی است.

بسیاری از بیماران می‌پرسند: بعد از عمل دیسک کمر تا چه مدت درد داریم؟
پاسخ این است که به طور طبیعی طی چند هفته کاهش می‌یابد؛ اما درد شدید یا پایدار نیازمند بررسی پزشکی و درمان درد بعد از عمل دیسک کمر است. اگر هنوز سه ماه بعد از عمل دیسک کمر درد دارید، باید ارزیابی دقیق‌تری انجام شود.

علائمی که نیاز به بررسی فوری دارند

• درد شدید و غیرقابل تحمل
• بی‌حسی یا ضعف پیشرونده در پاها
• تب، ترشح یا قرمزی محل زخم
• بی‌ اختیاری ادرار یا مدفوع

نکاتی جهت به حداقل رساندن درد بعد از عمل دیسک کمر

پس از عمل جراحی هر زمان که درد داشتید، ابتدا بهتر است نکاتی را که برای کنترل و تسکین به شما توضیح می‌دهیم در نظر داشته باشید، در صورت عدم درمان به متخصص درد مراجعه کنید.

پس از اینکه از بیمارستان مرخص می‌شوید، طی روزها یا هفته‌های پس از جراحی با انجام برخی از راهکارها به بهبودی خود سرعت داده و درد خود را کاهش دهید.

به دستور دارویی خود توجه داشته باشید

پزشک برای بیماران معمولا یک یا چند دارو برای کنترل درد تجویز می‌کند. این داروها می‌تواند شامل استامینوفن، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپرین است.

داروهای کاهش درد پس از جراحی دیسک کمر

• داروهای بدون نسخه
• شل‌ کننده‌های عضلانی
• داروهای ضد درد نوروپاتیک
• داروهای قوی‌تر در موارد خاص اپیوئیدها

برخی بیماران از شیاف دیکلوفناک بعد از جراحی برای تسکین درد استفاده می‌کنند، که باید با مشورت پزشک باشد.

در پاسخ به سوال پرتکرار قوی‌ترین مسکن بعد از جراحی چیست؟ باید گفت که اپیوئیدها در موارد محدود و کوتاه‌ مدت ممکن است تجویز شوند.

روش‌های غیردارویی برای درمان درد بعد از عمل دیسک کمر

• فیزیوتراپی کنترل‌ شده: تحت نظر متخصص از هفته دوم به بعد
• ورزش‌های کششی و تقویتی: تمرکز بر عضلات مرکزی (core)

سوال رایج بسیاری از بیماران این است: ورزش‌های بعد از عمل دیسک کمر چه هستند؟
پاسخ این است که حرکات کششی ملایم، پیاده‌ روی سبک و تمرینات تقویت‌ کننده عضلات شکم و پشت، تحت نظر فیزیوتراپیست، پیشنهاد می‌شود.

• TENS، ماساژ و درمان دستی
• مدیریت استرس، مدیتیشن و ریلکسیشن

به حرکات خود توجه داشته باشید

تحرک و فعالیت شما پس از بازگشت به خانه باید محدود شود. طی این مدت بسیار مهم است که بدن خود را نچرخانید، از ناحیه کمر خم نشوید یا اجسام سنگین بلند نکنید.

انجام چنین کاری منجر به آسیب بیشتر به کمر می‌شود و درد شما زیادتر خواهد شد.

توانایی شما جهت نشستن، خوابیدن، استحمام، رانندگی و رابطه جنسی تغییر می‌کند که نباید برای انجام این فعالیت‌ها فشار زیادی به خود وارد کنید. 

جهت تسریع روند بهبودی باید نکات پس از جراحی را در نظر داشته باشید، این موارد به شرح زیر است:

• برای بلند کردن اجسام سبک به جای خم شدن، ابتدا بنشینید سپس وسیله را بلند کنید.
• هنگام نشستن و ایستادن، باسن و شانه‌های خود را در یک راستا نگه دارید.
• از تجهیزات پزشکی مانند عصا یا کمربند طبی با دستور پزشک استفاده کنید؛ چراکه، به حرکت کردن شما کمک می‌کند.
• از نشستن، دراز کشیدن یا ماندن در یک وضعیت طی طولانی مدت که منجر به سفتی کمر می‌شود، خودداری کنید.
• فعالیت‌های ساده و آسان را انجام دهید.

انجام فعالیت‌های سنگین توصیه نمی‌شود؛ اما، بی‌تحرکی منجر به سفتی و درد خواهد شد. در اغلب مواقع به این دسته از افراد پیاده روی توصیه می‌شود که می‌تواند منجر به افزایش استقامت و قدرت شود، همچنین درد و سفتی را کاهش می‌دهد.

متخصصین توصیه می‌کنند که بیماران باید با پیاده روی کوتاه مدت شروع کنند و سپس زمان پیاده روی را افزایش دهند.

بازتوانی حرکتی بعد از جراحی راهی برای درمان درد

• شروع راه رفتن از ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از عمل، بسته به وضعیت بیمار.
• بازگشت به ورزش‌های سبک پس از ۴ تا ۶ هفته.
• خم شدن بعد از عمل دیسک کمر، چرخش ناگهانی یا بلند کردن اجسام تا ۳ ماه ممنوع است.

ابزارهای کمکی و پشتیبانی

• کمربند طبی: فقط در صورت تجویز
• تشک طبی و بالش مناسب: جهت کاهش فشار روی کمر
• عصا: در صورت نیاز برای تعادل بهتر در مراحل اولیه

تغذیه و مکمل‌ها

• پروتئین کافی: برای ترمیم عضلات
• کلسیم و ویتامین D: برای تقویت استخوان‌ها
• منیزیم و ویتامین B1: برای کاهش دردهای عصبی

نقش روان‌ شناختی در احساس درد

• افسردگی، اضطراب یا ترس از حرکت می‌تواند درد را تشدید کند.
• درمان شناختی-رفتاری (CBT)، گفت‌وگو درمانی و مشاوره روان‌شناسی بسیار موثر هستند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

گاهی درد بعد از عمل دیسک کمر طبیعی نیست. در واقع گاهی درد می‌تواند نشانه عفونت در بیمار باشد. در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر باید به پزشک متخصص درد مراجعه کنید:

• افزایش درد، کبودی، تورم یا گرما در ناحیه برش جراحی
• باز شدن برش جراحی
• تب بالای 38 درجه
• بی حسی، ضعف، سوزن سوزن شدن یا درد در بازوها، دست‌ها، انگشتان و پاها
• مشکلات تنفسی یا درد قفسه سینه
• ایجاد مشکلاتی هنگام ادرار کردن یا دفع مدفوع
• عدم بهبودی درد با گذشت زمان