تنگی کانال نخاعی گردن همراه با میلوپاتی چیست؟

میلوپاتی (Myelopathy) به هرگونه آسیب یا اختلال عملکرد نخاع گفته می‌شود. زمانی که این مشکل در ناحیه گردن رخ دهد، اصطلاحا میلوپاتی گردنی یا میلوپاتی سرویکال نامیده می‌شود.

میلوپاتی گردنی معمولا به دلیل تنگی کانال نخاعی گردن و فشار تدریجی بر روی نخاع ایجاد می‌شود.

• میلوپاتی گردن چیست؟ به اختلال عملکرد نخاع در ناحیه گردن گفته می‌شود که می‌تواند باعث ضعف عضلانی، بی‌حسی و مشکلات حرکتی شود.
• تفاوت آن با دیسک گردن در این است که دیسک بیشتر روی ریشه عصب فشار می‌آورد (رادیکولوپاتی)، اما در میلوپاتی نخاع مرکزی تحت فشار قرار می‌گیرد.

تنگی کانال نخاعی گردن همراه با میلوپاتی چگونه ایجاد می‌شود

ستون فقرات با افزایش سن دچار از کار افتادگی می‌شود. دیسک‌های بین مهره‌ای که به عنوان بالشتکی در بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند، با گذشت زمان خشک می‌شود و حالت صافی پیدا می‌کنند. ممکن است این دیسک‌ها در کانال نخاعی حالت برآمدگی ایجاد کنند.

مفاصل پشت ستون فقرات که مفاصل فاست نامیده می‌شود، با گذشت زمان تحلیل می‌روند و با تغییرات ناشی از آرتریت بزرگ می‌شوند. نتیجه هر دوی این موارد ایجاد فضای کمتر در کانال نخاعی یا تنگی کانال نخاعی است.

تنگی کانال نخاعی گردن همراه با میلوپاتی

چنین حالتی همراه با میلوپاتی در طول زمان و به‌تدریج ایجاد می‌شود. علائم ناشی از آن ممکن در طولانی مدت ثابت بماند یا به سرعت بدتر شود.

اکثر موارد میلوپاتی نیاز به عمل جراحی برای کاهش فشار روی نخاع دارند. در موارد نادر علائم میلوپاتی خفیف است، طوری که درمان‌های غیر جراحی توصیه می‌شود. 

با این حال اکثر جراحان به دلیل خطر آسیب شدید عصبی، جراحی را برای کاهش فشار روی نخاع توصیه می‌کنند.

زمانی که تنگی کانال نخاعی گردن همراه با میلوپاتی جدی است

علائم اولیه میلوپاتی کانال نخاعی گردن تغییر در هماهنگی یا مهارت‌های حرکتی ظریف بازوها، ضعف و بی حسی در بازوها یا مشکلات تعادلی است. این موارد باید جدی گرفته شوند و توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.

اگر درمان به‌موقع صورت نگیرد، طناب نخاعی فشرده‌تر می‌شود و با علائم شدید مانند متوقف شدن عملکردهای بدن روبه‌رو می‌شوید.

تنگی کانال نخاعی گردن همراه با میلوپاتی چه علائمی‌ دارد

علائم این بیماری به آرامی و در طول زمان ایجاد می‌شود؛ اما، می‌توانند جهش‌هایی با پیشرفت سریع داشته باشند. به‌طور کلی مراحل پیشرفت علائم از فردی به فرد دیگر می‌تواند متفاوت باشد.

علائم شایع

ممکن است در ابتدای این بیماری علائم به قدری خفیف باشد که بیمار متوجه آن نشود. با گذشت زمان علائم بدتر خواهد شد که این موارد به شرح زیر است:

ضعف یا بی حسی

ضعف و بی حسی می‌تواند به قدری باشد که حتی در گرفتن هر وسیله‌ای مشکل ایجاد کند. این علائم می‌تواند در سایر قسمت‌های بدن مانند بازوها یا پاها نیز مشاهده شود.

تغییر در راه رفتن

ممکن است هنگام راه رفتن پاها احساس سنگینی کنند یا اینکه فرد نمی‌تواند سریع‌تر حرکت کند. به‌طور کلی در این مواقع مشکلاتی در تعادل ایجاد می‌شود که نیاز به استفاده از عصا هنگام راه رفتن خواهید داشت.

سفتی یا درد گردن

گردن درد منجر به کاهش دامنه حرکتی می‌شود. در برخی موارد گردن ممکن است صداهای سایشی به نام کریپتوس با حرکات خاصی ایجاد کند.

درد عصب

دردهای تیر کشنده به‌صورت متناوب ممکن است به بازوها و پاها گسترش پیدا کند، به‌خصوص هنگامی‌ که سر به جلو خم می‌شود. 

اگر ریشه عصبی نیز درگیر شده باشد، علائم رادیکولوپاتی گردن از جمله موارد زیر ایجاد شود: 

• درد
• سوزن سوزن شدن
• ضعف یا بی حسی ممکن در بازو یا دست

میلوپاتی گردن تا زمانی که نخاع حداقل 30 درصد فشرده نشود، علائم ایجاد نمی‌کند. 

معمولا درد بازو از اولین علائم است که بیمار به پزشک مراجعه می‌کند، سپس بر اساس راهکارهای تشخیصی متخصص درد این بیماری را تشخیص می‌دهد.

علائم شدید

اگر تنگی کانال نخاعی گردن با میلوپاتی به پیشرفت خود ادامه دهد و طناب نخاعی بیشتر تحت فشار باشد، علائم شدید ممکن است در مرحله آخر ایجاد شود. این علائم شامل موارد زیر است:

بی اختیاری

ممکن است مشکلاتی در رابطه با کنترل مثانه یا روده رخ دهد.

فلجی

ضعف و بی حسی در هر یک از اندام‌ها می‌تواند عملکرد و احساس را به‌طور کامل برطرف کند. سایر قسمت‌های بدن نیز می‌توانند مستعد فلجی کامل زیر سطح برخورد با نخاع باشد.

علت میلوپاتی گردنی

مهم‌ترین دلایل بروز این بیماری عبارتند از:

• تنگی کانال نخاعی گردن (شایع‌ترین علت)
• آرتروز گردن و تغییرات دژنراتیو مفاصل
• فتق دیسک گردن و فشار روی نخاع
• آسیب‌ها و ضربات به ستون فقرات گردنی
• رشد استخوان یا لیگامان‌های ضخیم‌ شده در کانال نخاعی

نحوه تشخیص چگونه است

تنگی کانال نخاعی گردن همراه با میلوپاتی معمولا با شرح حال بیمار و معاینه پزشکی قابل تشخیص است. گاهی برای تشخیص دقیق چنین مواردی از بیمار خواسته می‌شود:

عکسبرداری

اگر بر اساس تاریخچه پزشکی و معایناتی که پزشک انجام می‌دهد، به تنگی کانال نخاعی گردن همراه با میلوپاتی مشکوک شوند، تصویربرداری‌هایی از قبیل MRI یا سی تی اسکن از بیمار خواسته می‌شود.

SSEP

این تست پتانسیل با تحریک دست و پاها و بررسی سیگنال به مغز انجام می‌شود. تاخیر در مدت زمانی که سیگنال برای رسیدن به مغز فرستاده می‌شود، نشان‌دهنده به خطر افتادن نخاع است.

چه درمانی برای این بیماری در نظر گرفته می‌شود

درمان‌های غیر جراحی که برای تنگی کانال نخاعی گردن همراه با میلوپاتی در نظر گرفته می‌شود به شرح زیر است:

داروهای مسکن ضد درد

داروهای ضد التهاب غیر استروئید مانند آسپرین یا ایبوپروفن ممکن است به تسکین درد یا ناراحتی کمک کند.

داروهای ضد درد عصبی مانند گاباپنتین ممکن است برای برخی از بیماران نیز موثر باشد. تزریق داروهای استروئیدی نیز در کاهش درد موثر عمل می‌کنند.

اصلاح برخی از فعالیت‌ها

گاهی اوقات برخی از فعالیت‌ها یا قرار گرفتن در موقعیتی خاص می‌تواند منجر به تشدید علائم شود. به‌طور مثال نحوه خوابیدن شما، فعالیت‌های شدید در طی روز و… می‌تواند منجر به کاهش علائم شود.

فیزیوتراپی

گاهی پزشک متخصص درد، بیمار را به فیزیوتراپیست ارجاع می‌دهد. با بهبود استحکام، انعطاف‌پذیری گردن و وضعیت بدن ممکن است حالت بدن بهبود پیدا کند.

جراحی

هنگامی‌ که علائم این بیماری بیشتر شود و هیچ یک از روش‌های غیر جراحی موثر واقع نشود، درمان‌های تهاجمی برای بیمار در نظر گرفته خواهد شد. 

هدف از جراحی، کاهش فشار وارد شده بر نخاع است که برای جلوگیری از آسیب بیشتر انجام خواهد شد.

عوارض عدم درمان

نادیده‌گرفتن یا تاخیر در درمان میلوپاتی گردنی می‌تواند منجر به عوارض زیر شود:

• فلج تدریجی اندام‌ها
• از کار افتادگی و کاهش کیفیت زندگی
• بی‌ اختیاری ادرار و مدفوع
• مشکلات تعادل و افزایش خطر سقوط

سبک زندگی و مراقبت

پس از درمان یا برای پیشگیری از پیشرفت بیماری، رعایت نکات زیر اهمیت دارد:

• ورزش‌های سبک و کششی
• اصلاح وضعیت نشستن و خوابیدن
• پرهیز از حرکات ناگهانی گردن
• برنامه توانبخشی پس از جراحی