نوار عصب و عضله چیست و چه کاربردی دارد؟

نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی یک روش برای تشخیص و بررسی سلامت عضلات و سلول‌های عصبی کنترل‌کننده آنهاست.

نتایج این آزمایش می‌تواند مشکلاتی از جمله اختلال عملکرد عصبی، عضلانی و مشکلات انتقال سیگنال عصب به عضله را نشان دهد.

نورون‌های حرکتی سیگنال‌های الکتریکی را منتقل می‌کنند و منجر به انقباض ماهیچه‌ها می‌شوند. نوار عصب و عضله برای تفسیر این سیگنال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در طول این آزمایش، یک الکترود سوزنی به‌طور مستقیم در عضله قرار می‌گیرد که فعالیت الکتریکی آن عضله را ثبت می‌کند.

بخش دیگری از این آزمایش، به این صورت است که از برچسب‌های الکترودی استفاده می‌کنند که روی پوست قرار می‌گیرد و برای اندازه‌گیری سرعت و قدرت سیگنال بین دو نقطه استفاده می‌شود.

این آزمایش به چه هدفی انجام می‌شود؟

در صورتی که بیمار علائم اختلال عصبی یا عضلانی داشته باشد و دچار علائم خاصی از جمله چنین مواردی شود نیاز به بررسی دارد:

• مور مور شدن
• بی حسی
• درد یا گرفتگی عضلات
• ضعف عضلانی
• درد اندام

با انجام این آزمایش می‌توان به تشخیص یا رد برخی از بیماری‌هایی از جمله موارد زیر کمک کرد:

• اختلالاتی که ریشه عصبی را تحت تاثیر قرار می‌دهد مانند فتق دیسک کمر یا ستون فقرات
• اختلالات عضلانی مانند دیستروفی عضلانی یا پلی میوزیت
• اختلالی که بر نورون‌های حرکتی مغز یا نخاع تاثیر می‌گذار مانند فلج اطفال و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک
• اختلال اعصاب خارج از نخاع یا اعصاب محیطی مانند نوروپاتی محیطی و سندرم تونل کارپال

آیا نوار عصب و عضله عوارضی دارد؟

الکترومیوگرافی یکی از روش‌های تشخیصی کم خطر است. تنها در قسمتی که الکترود سوزنی وارد می‌شود، احتمال عوارض نادر از جمله آسیب عصبی، خونریزی و عفونت وجود دارد.

آمادگی قبل از الکترومیوگرافی

قبل از انجام نوار عصب و عضله باید به مواردی توجه داشته باشید که به شرح زیر است:

مصرف غذا و داروها

قبل از انجام این آزمایش باید در خصوص موارد ممنوعه قبل از آزمایش از پزشک سوال کنید. به‌طور مثال اگر دارویی به نام مستینون مصرف می‌کنید، باید از پزشک سوال کنید که آیا نیاز به قطع آن قبل از آزمایش دارید یا خیر.

حمام کردن

باید کمی قبل از به حمام بروید یا دوش بگیرید تا چربی‌ها از پوست پاک شود. نباید قبل از انجام نوار عصب و عضله از لوسیون یا کرم استفاده کنید.

دیگر موارد احتیاطی

باید قبل از انجام این آزمایش با پزشک در میان بگذارید که مشکل پزشکی خاصی دارید یا خیر. به طور مثال این مواردی که باید به پزشک گزارش داده شود:

• وسیله پزشکی الکتریکی داخل بدن
• مصرف داروهای رقیق‌کننده خون
• ابتلا به هموفیلی، نوعی اختلال لخته شدن خون و خونریزی طولانی مدت

در طول آزمایش نوار عصب و عضله

معمولا این آزمایش بلافاصله پس از تست هدایت عصبی انجام می‌گیرد. در طول تست هدایت عصبی برچسب یا الکترودی روی پوست قرار می‌گیرد.

در ادامه تکانه الکتریکی کوچکی ایجاد می‌شود که مانند شوک به اعصاب احساس می‌شود و پاسخ این حالت ثبت می‌شود.

در اغلب مواقع چندین عصب مورد بررسی قرار می‌گیرد. بسته به دلیل آزمایش و اینکه چه ماهیچه‌ها و اعصابی مورد بررسی قرار می‌گیرد، فرایند آزمایش نوار عصب و عضله می‌تواند متفاوت باشد.

انتظار می‌رود در طول این آزمایش این پروسه طی شود:

• در ابتدا یا به شما گفته می‌شود که بنشینید یا دراز بکشید.
• عضله‌هایی که قصد انجام آزمایش آن را دارند، باید توسط پزشک در نظر گرفته شود.
• سپس یک سوزن کوچک و یک الکترود از طریق پوست و عضله وارد می‌شود. سوزن در ماهیچه باقی می‌ماند و مدت زمان بررسی هر عضله یک تا دو دقیقه طول می‌کشد.
• هنگامی که سوزن وارد می‌شود ممکن است کمی درد و ناراحتی احساس کنید. با استفاده از این دستگاه فعالیت الکتریکی در حال فعالیت را اندازه‌گیری کرده و نمایش می‌دهد.
• پس از اینکه اطلاعات کافی از ماهیچه‌های ثبت شد، سوزن را خارج می‌کند. پروسه این آزمایش در عضلات دیگر تکرار می‌شود تا زمانی که آزمایش به پایان برسد.

پس از انجام آزمایش

در صورتی که الکترود سوزنی به عضله وارد شود، ممکن است کبودی جزئی و موقت را تجربه کنید. این موارد جای نگرانی ندارد و معمولا طی چند روز برطرف خواهد شد. در مواقع نادر اگر ادامه داشت، باید با پزشک در میان بگذارید.

آیا این آزمایش دردناک است؟

زمانی که پزشک سوزن را در پوست و ماهیچه‌ها وارد می‌کند، درد یا ناراحتی احساس می‌کنید. به‌طور کلی اغلب افراد می‌توانند بدون هیچ مشکلی این آزمایش را انجام می‌دهند. ممکن است تا چند روز پس از آزمایش، محل آزمایش حساس شود.

آزمایش نوار عصب و عضله چقدر طول می‌کشد؟

روند این آزمایش معمولا بین ۶۰ تا ۹۰ دقیقه به طول می‌انجامد. مدت زمان آن بسته به اینکه چند عضله مورد آزمایش قرار می‌گیرد، متفاوت است.