سندرم مرالژیا پارستتیکا چیست
سندرم مرالژیا پارستتیکا نوعی بیماری است که با سوزن سوزن شدن، بی حسی و سوزش در قسمت خارجی ران مشخص میشود. علت ایجاد این سندرم فشرده شدن یا گیر افتادگی عصبیست که در ران وجود دارد.
استفاده از لباس تنگ، چاقی، افزایش وزن یا بارداری از مواردی هستند که میتوانند منجر به این سندرم شوند. علاوه بر این موارد، این بیماری ممکن است بهدلیل وارد شدن ضربه یا بیماری مانند دیابت ایجاد شده باشد.
در اغلب مواقع سندرم مرالژیا پارستتیکا با راهکارهایی مانند پوشیدن لباس گشاد، تسکین پیدا میکند. در مواقعی که این بیماری بهصورت شدید ایجاد شده باشد، داروهایی جهت تسکین از سوی فوق تخصص درد تجویز میشود. این پزشکان تا جای ممکن از اقدامات تهاجمی برای درمان استفاده نمیکنند.
سندرم مرالژیا پارستتیکا چه علائمی دارد
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، علائم زیر را دارند:
- احساس درد در قسمت خارجی ران که تا قسمت خارجی زانو گسترش پیدا میکند.
- سوزش، درد، سوزن سوزن شدن یا بی حسی در ران
- ایجاد علائم تنها در یک طرف از بدن
- احساس درد بیشتر هنگام لمس ران
- ایجاد درد بیشتر پس از پیاده روی یا ایستادن در طولانی مدت
- احتمال گسترش یافتن درد کشاله ران به باسن
عواملی که منجر به سندرم مرالژیا پارستتیکا می شود
این سندرم بهدلیل فشرده عصب در ران به نام LFCN ایجاد میشود. LFCN یک عصب حسی بزرگ است که از نخاع از قسمت لگن و پایین ران خارج میشود و عوامل مختلفی میتواند منجر به فشرده شدن این عصب حسی شود.
مواردی مانند آسیب به ران یا شرایطی مانند افزایش وزن، بارداری و دیابت یا پوشیدن لباسهای تنگ میتوانند باعث ایجاد این سندرم شوند.
علت بی حس شدن ران پا یا سندرم مرالژی پارستتیکا
این سندرم زمانی ایجاد میشود که عصب جلوی استخوان ران که احساس را به قسمت خارجی القا میکند، فشرده و منقبض میشود.
عصب جلویی استخوان ران کاملا عصب حسی ایجاد میکند و بر توانایی شما جهت فعالیت در عضلات ساق پا تاثیر نمیگذارد.
در اکثر افراد این عصب از کشاله ران به قسمت بالای ران بدون مشکل عبور میکند، در افرادی که دچار این سندرم میشوند، عصب جلویی استخوان گیر میافتد. در اغلب مواقع زیر رباط اینگوینال در امتداد کشاله ران از شکم تا بالای ران کشیده میشود.
این فشردگی و در پی آن بی حس شدن قسمت ران، به دلیل شرایطی است که فشار را بر کشاله ران افزایش میدهد که این موارد شامل زیر است:
- پوشیدن لباس تنگ مانند کمربند، شلوار تنگ و…
- چاقی یا افزایش وزن
- بستن ابزارهای سنگین دور کمر بهصورت کمربند
- بارداری
- بافت اسکار در نزدیک رباط اینگوینال به دلیل آسیب یا جراحی قبلی
چه افرادی احتمال ابتلا به سندرم مرالژیا پارستتیکا را دارند
هر فردی میتواند به این سندرم مبتلا شود؛ اما، شرایط برخی از افراد، آنها را بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا قرار خواهد داد که این شرایط به شرح زیر است:
- دیابت
- آسیبدیدگی از کمربند ماشین در تصادف
- اضافه وزن یا چاقی
- بارداری
- سابقه جراحی
علاوه بر این موارد در صورت بروز چنین مواردی احتمال ابتلا به مرالژیا پارستتیکا بیشتر خواهد بود:
- پوشیدن لباس تنگ یا استفاده از کمربند سنگین (مانند کمربند تفنگ پلیس)
- داشتن پاهایی با طول متفاوت
- کم کاری تیروئید یا اعتیاد به الکل
نحوه تشخیص سندرم مرالژیا پارستتیکا چگونه است
در اغلب مواقع پزشک میتواند این بیماری را بر اساس سابقه پزشکی بیمار و معاینات فیزیکی تشخیص دهد. پزشک قسمت ران آسیبدیده را مورد بررسی و آزمایش قرار میدهد. همچنین آزمایشات دیگری جهت بررسی قدرت و عکسالعمل بیمار انجام میگیرد.
برای بررسیهای دقیقتر پزشک ممکن است آزمایشات دیگری را در نظر بگیرد که این موارد به شرح زیر است:
تصویربرداری
این روش جهت رد سایر موارد مشکوک به کاربرده میشود. در صورتی که پزشک به وجود تومور مشکوک باشد، ممکن است سی تی اسکن یا MRI را تجویز کند.
الکترومیوگرافی
این آزمایش برای تشخیص اختلالات عضلانی و عصبی به کار گرفته میشود. الکترود سوزنی نازکی در عضله قرار گرفته میشود تا فعالیت الکتریکی ثبت شود. این روش تشخیص ممکن است برای رد سایر موارد مشکوک تشخیصی علت بیماری به پزشک کمک کند.
بررسی هدایت عصب
الکترودها بهصورت پچ روی پوست قرار میگیرد تا عصب را با یک ضربه الکتریکی ملایم تحریک کند. ضربه الکتریکی به تشخیص عصب آسیبدیده کمک میکند. این آزمایش در اغلب مواقع ابتدا جهت حذف علل دیگر انجام میشود.
بلوک عصب
تسکین درد ناشی از تزریق داروی بی حسی در ران و قسمت عصب مورد نظر میتواند به تشخیص صحیح این بیماری کمک کند. جهت تزریق داروی بی حسی و بلوک کردن عصب از تصویربرداری برای تزریق در محل صحیح استفاده میشود.
سندرم مرالژیا پارستتیکا چگونه درمان میشود
علائم ناشی از این سندرم با درمان علت ایجاد این بیماری برطرف خواهد شد. درمانی که ممکن است از سوی پزشک در نظر گرفته شود شامل کاهش وزن، استفاده از لباسهای گشاد و… است.
درمانهای اولیه
- استراحت و کاهش فشار (اجتناب از لباس تنگ یا کمربند)
- کاهش وزن
دارویی
- داروی مرالژی پارستتیکا از جمله داروهای ضد درد و ضد التهاب
- داروهای نوروپاتیک مانند گاباپنتین و پرهگابالین
فیزیوتراپی و ورزش
- تمرینات کشش لگن و ران
- ورزشهای اصلاحی برای کاهش فشار روی عصب
درمانهای تهاجمی
- تزریق استروئید
- بلوک عصبی
- جراحی آزادسازی عصب (در موارد مقاوم)
درمان خانگی سندرم مرالژی پارستتیکا
اقدامات و راهکارهای زیر میتواند در درمان و جلوگیری از این بیماری موثر باشد که این موارد به شرح زیر است:
- از پوشیدن لباسهای تنگ باید خودداری شود.
- اگر دچار اضافه وزن هستید، باید وزن خود را کاهش دهید.
داروی مرالژیا پارستتیکا
نباید هیچ دارویی را خودسرانه برای درمان و تسکین این بیماری مصرف کنید، برای دریافت بهترین روش درمان و همچنین مصرف دارو به متخصص درد مراجعه کنید تا بسته به شرایط شما نوع مناسبی را تجویز کند.
ورزشهای مناسب برای درمان مرالژیا پارستتیکا
کشش رباط اینگوینال و کشاله ران
در حالت ایستاده، یک پا را به عقب ببرید و کمی لگن را به جلو فشار دهید تا کشش جلوی ران و کشاله ران ایجاد شود.
۲۰–۳۰ ثانیه نگه دارید و ۳–۵ بار تکرار کنید.
کشش عضله راست رانی (Quadriceps Stretch)
ایستاده، مچ پای راست را با دست بگیرید و به سمت باسن بکشید تا جلوی ران کشیده شود.
۲۰–۳۰ ثانیه نگه دارید، سپس پا را عوض کنید.
کشش عضلات خارجی لگن
روی زمین نشسته، یک پا روی پای دیگر قرار دهید و به سمت لگن مخالف بچرخید تا عضله گلوتئال کشیده شود.
این کشش به کاهش فشار روی عصب لگنی کمک میکند.
تمرین تقویت عضلات مرکزی
حرکاتی مانند پلانک، پل لگن (Bridge) و کششهای شکمی باعث تقویت عضلات مرکزی شده و فشار روی لگن و ران کاهش مییابد.
پیادهروی و شنا
فعالیتهای هوازی کم فشار مانند پیادهروی سریع و شنا میتوانند جریان خون را افزایش داده و علائم مرالژیا پارستتیکا را کاهش دهند.
نکات مهم:
- هر تمرین را با دقت و بدون درد انجام دهید.
- قبل از شروع برنامه ورزشی، بهتر است با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنید.
- تمرینات را به صورت منظم و روزانه انجام دهید تا اثرگذاری حداکثری داشته باشند.
آیا فیزیوتراپی برای این بیماری موثر است؟
انجام فیزیوتراپی میتواند کمک زیادی به بهبود این بیماری کند. چند تکنیک فیزیوتراپی که به درمان این عارضه کمک میکند شامل چنین مواردی است:
- سرما و گرما درمانی
- تمرینات تخصصی با توجه به شرایط شما
- تمرینات کششی
- درمان TENs
سوالات متداول
مرالژیا پارستتیکا خطرناک است؟
معمولا خطرناک نیست؛ اما درد مزمن میتواند کیفیت زندگی را کاهش دهد.
آیا خودبهخود خوب میشود؟
در برخی موارد با تغییر سبک زندگی و کاهش فشار و علائم بهبود مییابند.
بهترین درمان چیست؟
ترکیبی از تغییر سبک زندگی، ورزشهای اصلاحی و درمان دارویی در صورت نیاز.