آیا شما هم هر روز صبح درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن را احساس می‌کنید؟ این وضعیت که بسیاری آن را به‌عنوان سفتی صبحگاهی کف پا یا درد پاشنه در ابتدای روز می‌شناسند، یکی از مشکلات شایع به خصوص در افراد بالای ۴۰ سال یا کسانی است که فعالیت بدنی زیادی دارند.
درد پاشنه پا بعد از خواب اغلب به دلیل التهاب فاشیای کف پا (Plantar Fasciitis) رخ می‌دهد. این درد به‌صورت کشیدگی یا سوزش شدید صبحگاهی است و با حرکات اولیه پس از بیدار شدن تشدید می‌شود. درمان آن شامل کشش صبحگاهی، استفاده از کفی طبی و روش‌های خانگی یا تخصصی است.
در این مقاله با علت اصلی این درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن و سایر دلایل ممکن، روش‌های تشخیص، درمان‌های خانگی و تخصصی، و راه‌های پیشگیری آشنا می‌شوید.
منظور از درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن چیست؟
درد پاشنه پا پس از خواب یا استراحت طولانی معمولا به‌صورت سوزش یا کشیدگی شدید در اولین قدم‌ها ظاهر می‌شود. این درد ممکن است در طول روز کاهش یابد؛ اما با ایستادن طولانی یا فعالیت زیاد دوباره تشدید شود.
علت اصلی: التهاب فاشیای کف پا (Plantar Fasciitis)
شایع‌ترین علت این درد، التهاب رباط فاشیای پلانتار است. این رباط یک نوار ضخیم بافتی است که از پاشنه تا زیر انگشتان پا کشیده شده. فشار مداوم، استفاده از کفش نامناسب یا کشیدگی بیش از حد می‌تواند باعث آسیب و التهاب آن شود.
علائم رایج التهاب فاشیا:
درد شدید هنگام بیدار شدن
حساسیت به لمس در پاشنه
بهبود نسبی درد در طول روز
سایر علل احتمالی درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن
گاهی علت اصلی التهاب فاشیا نیست. سایر دلایل ممکن عبارت‌اند از:
خار پاشنه
آتروفی چربی زیر پاشنه
کشیدگی تاندون آشیل
التهاب بورس پاشنه پا (bursitis)
سفتی عضلات ساق پا
پوشیدن کفش نامناسب یا کهنه
عوامل خطر
| عامل خطر | توضیح |
| اضافه‌وزن | افزایش فشار بر کف پا |
| سن بالای ۴۰ سال | کاهش انعطاف رباط‌ها |
| کف پای صاف یا گود | توزیع نامتعادل فشار |
| ورزش زیاد بدون گرم کردن | افزایش احتمال کشیدگی |
| کفش نامناسب | نبود حمایت قوس پا |
روش‌های تشخیص پزشکی
برای تشخیص صحیح، پزشک معمولا از ترکیبی از روش‌ها استفاده می‌کند:
معاینه فیزیکی و لمس ناحیه پاشنه
بررسی سابقه پزشکی
تست کشش کف پا
رادیولوژی یا MRI برای بررسی خار پاشنه یا مشکلات استخوانی
درمان‌های خانگی موثر
در بسیاری از موارد، درمان در خانه برای درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن ممکن است کافی باشد:
استراحت و کاهش فشار روی پا
کشش عضلات کف پا و ساق، به‌خصوص هنگام صبح
استفاده از کمپرس سرد
ماساژ کف پا با توپ یا بطری آب سرد
استفاده از کفی‌های طبی با ساپورت قوس
تمرین کششی صبحگاهی قبل از ایستادن کامل می‌تواند تاثیر زیادی در کاهش درد داشته باشد.
درمان‌های تخصصی
در صورت مزمن شدن درد یا عدم پاسخ به روش‌های خانگی، درمان‌های زیر توصیه می‌شود:
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)
فیزیوتراپی و تمرینات تخصصی
شاک ویو تراپی (Shockwave Therapy)
استفاده از ارتزهای سفارشی
جراحی در موارد نادر و مقاوم به درمان
مراقبت‌های بلندمدت و پیشگیری
برای جلوگیری از بازگشت درد پاشنه پا بعد از بیدار شدن یا جلوگیری از شروع آن:
پوشیدن کفش مناسب با ساپورت قوس
انجام حرکات کششی روزانه
کاهش وزن در صورت نیاز
اجتناب از راه رفتن پابرهنه روی سطوح سخت
تعویض به موقع کفش‌های فرسوده
