از علت تا درمان بورسیت شانه
بورسیت شانه یکی از مشکلات شایعیست که بیماران با آن دست و پنجه نرم میکنند. بورس شانه ساختاری کیسه مانند دارد، که در قسمتی بین تاندون و استخوان که امکان ایجاد اصطکاک وجود دارد، قرار گرفته است و از اصطکاک این دو قسمت به یکدیگر جلوگیری میکند.
زمانی که اصطکاک در این قسمت زیاد باشد، بورس تحریک و ملتهب میشود و اصطلاحا به این فرایند و تغییرات ایجاد شده در بورس، بورسیت گفته میشود.
علائم ناشی از این عارضه بسته به شدت آن متفاوت است و همچنین درمانهای مختلفی متناسب با شرایط بیمار در نظر گرفته میشود. ما در این مقاله قصد داریم شما را با بورسیت شانه آشنا کنیم.
آشنایی با بورسیت شانه
در هر دو طرف شانه شما کیسهای کوچک و پر از مایع است که اصطلاحا به آن بورس گفته میشود. بورس به کاهش اصطکاک بین مفاصل و استخوان یا تاندون کمک میکند، التهاب این کیسه پر از مایع منجر به بورسیت شانه خواهد شد.
علل چنین مشکلی میتواند بهدلیل برخی از بیماریهای زمینهای مانند آرتریت روماتوئید یا فعالیت بیش از حد در این قسمت از دست باشد.
بورسیت ساب آکرومیال
نوع ساب آکرومیال یکی از دلایل اصلی شانه درد است. این عارضه به دنبال التهاب بورس، بافتی کیسهای است که در زیر آکرومیون شانه قرار دارد. معمولا این عارضه به دنبال فعالیتهای تکراری در بالای سر یا ضربه ایجاد میشود.
مطالب مرتبط: علت و درمان گزگز شانه
علائم بورسیت شانه
احساس درد در قسمت خارجی شانه، رایجترین نشانه است. بهطور کلی اغلب افرادی که دچار بورسیت شانه هستند، چنین علائمی را تجربه میکنند:
احساس درد در شانه؛
در اوایل بروز این عارضه بیماران ممکن است هنگام بالا بردن دست احساس درد خفیفی داشته باشند. این درد ایجاد شده با گذشت زمان و به تدریج افزایش پیدا میکند و در نهایت درد در حالت استراحت نیز احساس میشود.
افزایش درد پس از انجام فعالیت؛
ممکن است گاهی پس از انجام فعالیتهای تکراری و طولانی مدت در شانه، مانند نقاشی کردن یا بازی تنیس، درد بیشتر شود.
ایجاد حساسیت در شانه؛
قسمت خارجی شانه ممکن است نسبت به فشار حساس باشد. علاوه بر این، دراز کشیدن یا فشار آوردن به قسمتی که دچار آسیبدیدگی شده میتواند اغلب ناراحتکننده باشد.
گسترش درد؛
در ابتدای ایجاد بورسیت شانه، درد تنها در قسمت بالای بازو قرار دارد؛ اما با پیشرفت آن، علائم درد ممکن است تا پایین بازو نیز احساس شود.
ضعف عضلانی؛
با بدتر شدن بیماری اغلب افراد سعی میکنند که فعالیت در قسمت شانه خود نداشته باشند، این امر باعث ضعف عضلانی میشود.
درد هنگام حرکت دادن؛
با پیشرفت علائم و بدتر شدن عارضه، بیمار حتی هنگام پوشیدن لباس نیز احساس درد دارد.
بدون تورم؛
برخلاف بورسیت آرنج یا زانو که ممکن است تورم و التهاب به وضوح مشاهده شود، در بورسیت شانه به این صورت نیست. بورسهای آسیبدیده در شانه تنها کمی ملتهبتر از حالت نرمال میشوند.
افرادی که دچار این عارضه میشوند، ممکن است علاوه بر علائم ذکر شده، نشانههایی مانند احساس تب، خستگی نیز داشته باشند.
التهاب بورسیت شانه
همان التهاب بورس در شانه است که منجر به قرمزی، درد و تورم میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله تاندونیت کلسیفیک شانه را مطالعه کنید.
درمان التهاب بورسیت شانه
بسته به نوع این عارضه، راهکارهای درمانی متفاوتی از جمله بیحرکتی با بستن آتل، استفاده از کمپرس یخ، اصلاح فعالیت، آنتی بیوتیک یا داروهای ضد التهابی و… در نظر گرفته میشود.
درد بورسیت شانه
درد ناشی از این عارضه ممکن است بهطور ناگهانی با بهتدریج ایجاد شود. بیماران درد خفیف تا درد شدیدی را تجربه میکنند. از سایر علائم این عارضه میتوان به مواردی از جمله تورم یا سفتی شانه اشاره کرد.
درمان درد بورسیت شانه
در ابتدا روشهای خانگی مانند استراحت دادن به شانه، استفاده از کمپرس یخ یا مصرف مسکن را در نظر داشته باشید. اگر این موارد ذکر شده برای شما موثر واقع نشد، داروهای تجویز شده را مصرف کنید.
اگر این بیماری در شانه ناشی از عفونت باشد ممکن است پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند.
علت ایجاد بورسیت شانه چیست
این عارضه میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. دلایلی که در ادامه برای شما ذکر میکنیم از رایجترین مواردی است که منجر به بورسیت شانه میشود:
ضربه یا آسیب دیدگی شانه
کوبیده شدن شانه بر سطحی سخت میتواند باعث خون آلود شدن بورس و التهاب شود. حتی اگر خون توسط بدن جذب شود، حالت متورم آن باقی خواهد ماند.
فشار مکرر روی شانه
شغل فرد نیز در بروز این مشکل نقش دارد؛ در واقع کسانی که فعالیتهای پرتکرار با شانه خود انجام میدهند، دچار آسیبدیدگی خواهند شد. بهطور کلی افرادی که فعالیتهای پرتکرار در این قسمت از دست خود انجام میدهند، مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
بهطور مثال این افراد شامل نقاشان، تنیس بازان، شناگران و… هستند.
سن
هر فردی در هر سنی ممکن است به این بیماری دچار شود؛ اما با افزایش سن احتمال ایجاد بورسیت شانه بیشتر خواهد شد.
وضعیت نامناسب بدن
خم کردن مداوم شانهها فضای بین آکرومیون و مفصل گلنوهومرال را کاهش میدهد، در نهایت احتمال فشرده شدن و تحریک بافت نرم در بین آنها وجود دارد.
عفونت باکتریایی بورس
عفونت بورس به عنوان عارضه «بورسیت سپتیک» شناخته میشود. وجود برخی از بیماریهای زمینهای و مصرف برخی از داروها، سیستم ایمنی را سرکوب میکند و فرد بیشتر در معرض خطر ابتلا به بورسیت سپتیک قرار خواهد گرفت.
بهطور مثال افراد مبتلا به سرطان، اچ آی وی یا ایدز، دیابت و… ممکن است بیش از سایر افراد در معرض بورسیت سپتیک قرار داشته باشند.
سابقه بیماری التهاب بورس
بیمارانی که در گذشته دچار این بیماری شدهاند، احتمال آنکه مجددا دچار این بیماری شوند، وجود دارد.
خار استخوان یا رسوب کلسیم
بورسهای شانه و دیگر بافتهای نرم در شانه میتوانند توسط خارهای استخوانی که استئوفیت نیز گفته میشود، در قسمت زیرین کرومیون رشد کنند و تحریک شوند. علاوه بر این رسوبات کلسیم که کوچک و نرم هستند، میتوانند با گذشت زمان رشد کنند و سفت شوند، در نهایت باعث تحریک بورس شانه شوند.
نحوه تشخیص بورسیت شانه به چه صورت است
هنگامی که بهدلیل شانه درد به فوق تخصص درد مراجعه میکنید، ابتدا کلیه عواملی که منجر به درد شانه میشود را بررسی میکنند و بسته به علائم بیمار هر یک از عواملی که منجر به درد شانه میشود را رد میکند.
جهت تشخیص دقیق علت ایجاد درد ممکن است تصویربرداری را به بیمار توصیه کنند یا تزریقات را برای شناسایی علت درد برای بیمار انجام دهند.
تصویربرداری برای تشخیص علت درد شانه
تصویربرداریهایی که ممکن است دکتر محمد حسین دلشاد به بیماران توصیه کند به شرح زیر است:
اشعه ایکس
مواردی مانند آرتروز در گلنوهومرال و مفصل آکرومیوکلاویکولار نشان داده میشود. همچنین ناهنجاریهای استخوانی نیز قابل مشاهده است.
MRI
تصاویری از بافت استخوان و همچنین بافتهای نرم مانند کاف روتاتور، تاندون و بورس نشان داده میشود.
سونوگرافی
در این روش غشای بورس ضخیم شده و مایع اضافی سینوویال در بورس متورم تشخیص داده میشود.
درمان بورسیت شانه به چه صورت است
هنگامی که به بورسیت و تاندون آسیب و فشار بیش از حدی وارد میشود، درمانهای مختلفی برای بیماران در نظر گرفته خواهد شد. ابتدا پزشک سعی بر آن دارد که بیمار را با روشهای ابتدایی درمان کند.
در مواقعی که فردی مبتلا به این عارضه از نوع سپتیک است، جهت درمان عفونت آنتی بیوتیک برای بیمار تجویز میشود. درمانهای غیر جراحی که در نظر گرفته میشود به شرح زیر است:
استراحت کردن
از فعالیتهایی مانند پرتاب کردن، بلند کردن و فشار دادن که منجر به تشدید و ملتهب شدن بورس شانه میشود، میبایست خودداری کنید.
داروهای موضعی
مصرف برخی از داروهای درمانی مانند کرم یا ژل مستقیما باید روی مفاصل دردناک مالیده شوند. استفاده از داروهای موضعی میتواند التهابی که منجر به درد میشود با بی حس کردن انتهای عصب، درد ایجاد شده درمان یا کمتر میشود.
فیزیوتراپی
پزشک ممکن است برای کشش یا تقویت عضلات شانه و بهطور کلی بهبود وضعیت بدنی انجام فیزیوتراپی را توصیه کند. فیزیوتراپی در درمان بورسیت و التهاب تاندون میتواند تاثیرگذاری فوری داشته باشد.
داروهای ضد التهاب غیر استروئید
داروهای خوراکی ضد التهاب مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و… میتواند تورم و التهاب ناشی از بورسیت شانه را کاهش دهد. در نهایت در اغلب مواقع درد و التهاب ایجاد شده تسکین خواهد یافت.
آسپیراسیون
با وجود اینکه بورس در قسمت شانه التهاب چندانی ندارد، در برخی از مواقع پزشک لازم میداند که با استفاده از سرنگی به نام آسپیراسیون مایعات اضافی ناشی از بورس را تخلیه کند. تزریق کورتیزون نیز ممکن است بهصورت همزمان انجام شود.
تزریق کورتیکواستروئید
مرحله بعدی درمان برای علائمی که با استراحت، مصرف داروهای مسکن یا فیزیوتراپی درمان نمیشود، تزریق داروهای استروئیدی است. عارضه جانبی ناشی از این تزریقها ممکن است که تاندونهای مجاور را تضعیف کند.
بنابراین، باید تنها مقدار کمی از این داروها پس از استراحت، فیزیوتراپی و مصرف دارو استفاده شود.
آنتی بیوتیک
بورسیت ساب آکرومیال سپتیک نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارد. در اغلب مواقع افراد مبتلا به بورسیت سپتیک با مصرف آنتی بیوتیک درمان میشوند. در مواقعی که بیمار دچار مشکلی جدی شده باشد، تزریق آنتی بیوتیک برای بیمار انجام میشود.
پس از انجام هر مرحله از روشهای درمانی، باید مدتی پس از رفع علائم کامل صبر کنید، سپس فعالیتهای خود را آغاز کنید. انجام فعالیتهایی که منجر به اصطکاک یا فشار در بورس شانه یا تاندونها قبل از بهبودی میشود، احتمالا منجر به تشدید علائم خواهد شد.
اگر بورسیت شانه مزمن باشد و به درمان پاسخ ندهد، در نهایت عمل جراحی انجام خواهد شد. نوع جراحی که برای بیمار در نظر گرفته میشود، به علائم بیمار و علت اصلی درد شانه بستگی خواهد داشت:
بورسکتومی
بورس ملتهب شده با روشی به نام بورسکتومی برداشته میشود. این روش جراحی ممکن است با یک برش باز یا آرتروسکوپی انجام شود. پس از خارج کردن آن، بورس جدید به جای آن تشکیل شود.
آکرومیوپلاستی
در طی این روش جراح بخشی از آکرومیون تیغه شانه برداشته میشود یا تراش میدهند. با این روش درمانی، جراح فضای بیشتری برای بافت نرم شانه مانند روتاتور کاف، تاندون و بورس ایجاد میکند.
ترمیم تاندون و عضله
اگر بورس به دلیل گرفتگی شانه در اثر آسیب به عضله یا تاندون ایجاد شده باشد، پزشک برای ترمیم این قسمتهای آسیبدیده اقدام خواهد کرد. بهطور مثال ممکن است تاندونی که پاره شده ترمیم شود و مجدد به سر استخوان بازو متصل کنند.
خطراتی که برای بیمار ایجاد میکند
در صورت مزمن شدن این بیماری احتمال ایجاد خطراتی از جمله حملات مکرر درد، حساسیت و تورم وجود دارد. این موارد ذکر شده میتواند منجر به زوال عضلات و همچنین محدود شدن دامنه حرکات در مفصل آسیبدیده شود.
عوارض بورسیت شانه
این عارضه اگر مزمن شود، میتواند به بورس آسیب وارد کند. با گذشت زمان تحرک شانه را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. باکتریهایی که منجر به بورسیت عفونی میشود، به اندامها و سایر قسمتهای بدن نیز گسترش پیدا میکند. در موارد مزمن و شدید شرایط تهدیدکنندهای را ایجاد میکند.
درمان خانگی بورسیت شانه
از آنجایی که این عارضه در اغلب مواقع به دلیل التهاب رخ میدهد، با استراحت دادن به شانه میتوان به کاهش علائم کمک کرد. از نمونههای دیگر روشهای درمان خانگی میتوان به چنین مواردی اشاره کرد:
به شانههای خود استراحت دهید
از فعالیتهایی که منجر به بدتر شدن علائم میشود باید خودداری کنید. این حالت بیشتر برای افرادی که دنبال مشاغل خاص خود، فعالیتهای مکرری با شانه انجام میدهند، رخ میدهد.
داروی مسکن بدون نسخه مصرف کنید
مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی در کاهش التهاب موثر است.
از کیسه یخ استفاده کنید
هنگام استفاده از کمپرس سرد باید پوششی بین بدن و کمپرس وجود داشته باشد. هر بار به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در ناحیه مورد نظر باید باقی بماند.
از بریس استفاده کنید
استفاده از بریس برای استراحت دادن به بازو و جلوگیری از انجام فعالیتهای زیاد کاربرد دارد. این محصول را میتوانید از داروخانهها تهیه کنید.
فعالیتهای کششی ملایم انجام دهید
به یاد داشته باشید که نباید حرکت کششی بهطوری باشد که احساس درد یا هرگونه علائم آزاردهنده داشته باشید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر با روشهای خانگی بهبود پیدا نکردید، مشکل خود را با پزشک در میان بگذارید. اگر دچار عفونت شده باشید، قطعا درمانهای فوری و پزشکی بسیار مهم است. همچنین در صورتی که تورم بیش از حدی حتی با وجود درمان مشاهده کردید، حتما نیاز به بررسی و پیگیری دارید.