آرتریت روماتوئید نوعی اختلال التهابی مزمن است که بیشتر مفاصل را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در برخی از افراد این بیماری باعث ایجاد اختلال در طیف گسترده‌ای از سیستم بدن از جمله ریه‌ها، چشم‌ها، پوست، عروق خونی و قلب می‌شود.
این اختلال خود ایمنی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های بدن حمله کند. این عارضه پوشش مفصل را تحت تاثیر قرار می‌دهد و منجر به تورمی دردناک در بیمار می‌شود که به صورت فرسایش استخوان و بدشکلی مفاصل خود را نشان می‌دهد.
التهابی که به دنبال آرتریت روماتوئید رخ دهد می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن نیز آسیب وارد کند. با وجود روش‌های درمانی بسیار زیادی که وجود دارد؛ اما نوع شدید آن می‌تواند ناتوانی جسمی را به همراه داشته باشد.
چه علائمی دارد؟
علائم ناشی از آرتریت روماتوئید می‌تواند شامل چنین مواردی باشد:
- تورم، گرما و حساسیت در مفصل
- سفتی مفاصل به خصوص صبح‌ها و همچنین بعد از عدم تحرک
- بی اشتهایی، خستگی و تب
این بیماری ابتدا مفاصل کوچک‌تر به خصوص مفاصل انگشتان دست و انگشتان پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با بدتر شدن بیماری، علائم در اغلب مواقع به زانو، مچ پا، مچ دست، شانه‌ها، آرنج و باسن سرایت می‌کند.
در بیشتر موارد علائم در مفصل به صورت یکسان در هر دو طرف بدن رخ می‌دهد. لازم به ذکر است که حدود نیمی از افراد که به این بیماری مبتلا هستند علائمی را تجربه می‌کنند که مفاصل را درگیر نمی‌کند.
قسمت‌هایی از بدن که به دنبال این بیماری تحت تاثیر قرار می‌گیرد به شرح زیر است:
- پوست
- رگ‌های خونی
- چشم‌ها
- مغز استخوان
- ریه‌ها
- بافت عصبی
- قلب
- غدد بزاقی
- کلیه‌ها
علائم آرتریت روماتوئید از نظر شدت با یکدیگر متفاوت است و حتی می‌تواند گاهی علئم را تجربه کنید و گاهی بدون هیچ علائم باشید. گاهی این بیماری با گذشت می‌تواند منجر به تغییر شکل مفاصل و جابه جایی شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر تورم مداوم و علائم ناراحت‌کننده در مفاصل خود دارید، توصیه می‌شود برای بررسی و درمان به متخصص درد مراجعه کنید تا با تشخیص صحیح روند درمان مناسبی برای شما صورت گیرد.
علت آرتریت روماتوئید
همانطور که گفتیم این عارضه نوعی بیماری خود ایمنی است. در حالت طبیعی سیستم ایمنی از بدن در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها محافظت می‌کند.
حال اگر دچار آرتریت روماتوئید باشید، سیستم ایمنی بدن با بافت‌های سالم بدن مقابله می‌کند و در نهایت امکان ایجاد مشکلاتی از جمله مشکلات پزشکی در قلب، ریه، چشم، اعصاب و پوست وجود دارد.
پزشکان علت دقیق ایجاد چنین مشکلی را نمی‌دانند؛ اما اینگونه به نظر می‌رسد یک عامل ژنتیکی نقش داشته باشد.
عوامل خطرساز
برخی از عواملی که ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد به شرح زیر است:
جنسیت
خانم‌ها بیشتر از آقایان در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
سن
امکان ایجاد آرتریت روماتوئید در هر سنی وجود دارد؛ اما معمولا میانسالی آغاز آن است.
سابقه خانوادگی
اگر هر یک از اعضای خانواده شما مبتلا به این بیماری باشد، احتمال ابتلای شما نیز به دلایل ژنتیکی افزایش می‌یابد.
مصرف سیگار
مصرف سیگار احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش می‌دهد، به خصوص اگر از نظر ژنتیکی نیز مستعد ابتلا به این بیماری باشید.
اضافه وزن
افرادی که دچار اضافه وزن هستند تا حدی بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
بیشتر بخوانید: توار عصب و عضله چیست و چه کاربردی دارد؟
چه عوارضی دارد؟
در صورتی که مبتلا به آرتریت روماتوئید هستید احتمال چنین مشکلاتی افزایش پیدا می‌کند:
پوکی استخوان
خود بیماری آرتریت روماتوئید و همچنین داروهایی که برای درمان آن مصرف می‌کنید احتمال پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.
ندول‌های روماتوئید
این عارضه بافتی است که باعث ایجاد برجستگی‌های سفت در اطراف نقاطی مانند آرنج می‌شوند. امکان ایجاد آن در نقاطی دیگر مانند قلب و ریه وجود دارد.
خشکی چشم و دهان
افرادی که به این بیماری مبتلا هستند بیشتر در معرض ابتلا به سندرم شوگرن قرار دارند، در واقع اختلالی است که میزان رطوبت چشم و دهان را کاهش می‌دهد.
عفونت‌ها
روماتوئید و بسیاری از داروهایی که برای درمان مصرف می‌کنید می‌تواند باعث مختل شدن سیستم ایمنی شود و در نهایت احتمال عفونت را افزایش دهد.
به همین دلیل باید مراقب بیماری‌هایی مانند زونا، آنفولانزا، ذات الریه و… باشید.
سندرم تونل کارپال
اگر سندرم تونل کارپال مچ دست را تحت تاثیر قرار دهد التهاب می‌تواند عصب دست و انگشتان را تحت فشار قرار دهد.
مشکلات قلبی
این بیماری می‌تواند خطر سفتی، انسداد شریان‌ها و … افزایش می‌دهد.
بیماری ریه
افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید در معرض خطر افزایش التهاب و اسکار بافت ریه هستند که در نهایت می‌تواند منجر به تنگی نفس شود.
لنفوم
آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به لنفوم را افزایش می‌دهد، گروهی از سرطان‌های خون است که در سیستم لنفاوی ایجاد می‌شود.
چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص این بیماری در مراحل اولیه بسیار سخت است؛ زیرا علائمی شبیه به بیماری‌های دیگر دارد. همچنین هیچ آزمایش خونی برای تایید این بیماری نیز وجود ندارد. در طی معاینات فیزیکی که انجام می‌شود مفاصل شما را از نظر گرما، قرمزی و تورم مورد بررسی قرار می‌دهند.
علاوه بر این قدرت عضلانی نیز بررسی می‌شود. به‌طور کلی با کمک این موارد می‌توان به تشخیص این بیماری کمک کرد:
- آزمایش خون (برای بررسی نشان‌دهنده‌های التهابی)
- عکسبرداری با کمک ام آر آی، اشعه ایکس و سونوگرافی
چه روش‌های درمانی وجود دارد؟
هیچ درمانی برای این عارضه وجود ندارد؛ اما روش‌های درمانی که به بهبود علائم کمک می‌کند در ادامه نام می‌بریم:
- دارو درمانی
- فیزیوتراپی
- جراحی
در صورتی که روش‌های درمانی غیرجراحی موثر نباشد، در نهایت عمل جراحی برای بیمار در نظر گرفته می‌شود. معمولا جراحی‌هایی که به بیمار توصیه می‌شود به شرح زیر است:
- سینووکتومی
- ترمیم تاندون
- فیوژن مفصل
- تعویض کامل مفصل
درمان خانگی
از راهکارهای درمان خانگی که می‌تواند به کنترل علائم این بیماری کمک کند به شرح زیر است:
به طور منظم ورزش کنید
انجام تمرینات ملایم ورزشی به تقویت ماهیچه‌های اطراف مفاصل کمک کرده و در نهایت به کاهش خستگی کمک می‌کند. حتما قبل از شروع ورزش با پزشک خود نیز مشورت داشته باشید.
از کمپرس سرد و گرم استفاده کنید
استفاده از کمپرس گرم به تسکین درد، شل کردن عضلات منقبض شده و دردناک کمک می‌کند. کمپرس سرد نیز به تسکین درد کمک می‌کند. علاوه بر این سرما اثر بی حسی دارد و منجر به کاهش تورم می‌شود.
استرس خود را کاهش دهید
باید تکنیک‌های کاهش استرس را مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا را برای کنترل درد انجام دهید.
