گزگز شانه یک حس ناخوشایند است که ممکن است به صورت مور مور، بیحسی یا سوزش احساس کنید. این مشکل میتواند دلایل مختلفی داشته باشد و در برخی موارد ممکن است نشاندهنده مشکل جدی باشد.
در صورتی که این علائم بهطور مداوم ادامه داشته باشد، شما نیاز به بررسی توسط پزشک خواهید داشت. در این مقاله، به بررسی علل مختلف گزگز شانه و روشهای درمان آن میپردازیم.
این عارضه چه دلایلی دارد؟
همانطور که گفتیم دلایل مختلفی میتواند در ایجاد این عارضه نقش داشته باشد که این موارد به شرح زیر است:
تحت فشار قرار گرفتن عصب
یکی از شایعترین دلایل گزگز شانه، فشردگی یا آسیب عصبهاست. این حالت ممکن است به دنبال چنین عارضههایی ایجاد شود:
فتق دیسک گردن
بیرون زدگی دیسک بین مهرههای گردنی میتواند روی عصب فشار وارد کند و باعث گزگز شود. در واقع اگر روی اعصابی که حس و حرکت شانه را کنترل می کند، تاثیر بگذارد باعث علائمی از جمله درد و گزگز میشود. بسته به محل فتق دیسک ممکن است در یک یا دو طرف بدن خود احساس کنید.
تنگی کانال نخاعی
با باریک شدن کانال نخاعی ممکن است فشار روی عصبها وارد شود و در نتیجه علائمی از جمله گزگز رخ دهد. کانال نخاعی مسیر عبور نخاع و ریشههای عصبی است. در صورت باریک شدن این فضا، طبیعتا فشار روی نخاع یا عصبها افزایش مییابد.
این فشار علاوه بر گزگز میتواند موجب بروز علائم دیگری از جمله درد، ضعف عضلانی و گاهی مشکلات حرکتی شود.
بیشتر بخوانید: گزگز انگشتان دست و پا
سندرم توراسیک
فشردگی عصبها و عروق خونی در ناحیه بین گردن و شانه میتواند گزگز و بیحسی ایجاد کند. این سندرم زمانی رخ میدهد که عروق خونی یا عصبهای ناحیه خروجی توراسیک که میان گردن و قفسه سینه قرار دارد، تحت فشار باشد.
علل این فشار ممکن است شامل وضعیت بدنی نامناسب، آسیبهای مکرر و… باشد. علائم این عارضه علاوه بر گزگز، میتواند شامل درد شانه، ضعف دست، تورم یا تغییر رنگ دستها باشد.
آسیبهای فیزیکی و التهابی
- به دنبال ضربه، کشیدگی یا رگ به رگ شدن امکان آسیب به عصبها و در نهایت مشکلات شانه یا گردن وجود دارد.
- التهاب در تاندونهای شانه یا گردن و همچنین عضلات ممکن است باعث ایجاد علائم عصبی شود.
مشکلات گردش خون
اختلال در جریان خون به شانه میتواند باعث بیحسی یا گزگز شود. این حالت ممکن است ناشی از چنین بیماریهایی باشد:
- بیماریهای قلبی و عروقی
- انسداد عروق خونی
اختلالات سیستم عصبی
برخی از بیماریهای عصبی میتواند باعث ایجاد گزگز شانه شود:
نوروپاتی محیطی
آسیب به اعصاب محیطی به دلایلی مانند دیابت رخ میدهد؛ اما سایر عوامل مانند کمبود ویتامین B12، مصرف الکل، قرار گرفتن در معرض سموم یا بیماریهای خودایمنی نیز میتوانندموثر باشند. منظور از نوروپاتی محیطی اختلال در عملکرد اعصاب محیطی گفته میشود که حس یا حرکت را تحت تاثیر قرار میدهد.
مولتیپل اسکلروزیس (MS)
مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن و خود ایمنی سیستم عصبی مرکزی است که در آن سیستم ایمنی به غلاف میلین (پوشش محافظ اعصاب) حمله میکند. آسیب به میلین باعث اختلال در انتقال پیامهای عصبی شده و منجر به بروز مشکلات عصبی و علائم متنوعی میشود.
سندرم گیلن باره
سندرم گیلن باره یک بیماری نادر خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اعصاب محیطی حمله میکند. این اختلال معمولا پس از یک عفونت ویروسی یا باکتریایی رخ میدهد و باعث التهاب و آسیب به غلاف میلین و در برخی موارد خود عصب میشود.
کمبود ویتامینها و مواد معدنی
کمبود ویتامین B12، ویتامین D یا منیزیم ممکن است علائمی مانند گزگز ایجاد کند.
اضطراب و استرس
استرس مزمن و اضطراب ممکن است باعث تنش عضلانی و علائم عصبی مانند گزگز شانه شود.
روشهای تشخیص
برای تشخیص علت گزگز شانه، متخصص درد از چنین روشهایی کمک میگیرد:
- پزشک معاینات فیزیکی را برای بررسی علائم و سابقه پزشکی بیمار انجام میدهد.
- در صورت نیاز از تصویربرداریهایی از جمله MRI، سی تی اسکن یا رادیوگرافی برای بررسی آسیب یا فشار روی عصبها کمک میگیرد.
- الکترومیوگرافی (EMG) دیگر روش تشخیص احتمالی است که ارزیابی عملکرد عصبها و عضلات توصیه میشود.
- آزمایش خون نیز برای بررسی کمبود ویتامینها، مشکلات تیروئید یا بیماریهای التهابی به بیمار توصیه میشود.
چه روشهای درمانی وجود دارد؟
مراحل درمانی با توجه به علت عارضه و شدت مشکل بیمار متفاوت خواهد بود، تمامی موارد درمانی احتمالی به شرح زیر است:
دارو درمانی
- مسکنهایی از جمله داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن
- داروهای شلکننده عضلانی برای کاهش تنش عضلات
- تجویز ویتامینها و مکملها برای رفع کمبودهای تغذیهای
- تجویز داروهای ضد تشنج یا ضد افسردگی در صورت وجود مشکلات عصبی مزمن
فیزیوتراپی
تمرینات تخصصی و تکنیکهای دستی که فیزیوتراپ برای شما انجام میدهد و توصیه میکند به بهبود علائم کمک خواهد کرد. فیزیوتراپی ممکن است شامل ماساژ، تمرینات کششی و استفاده از دستگاههای خاص بسته به نیاز بیمار باشد.
کنترل استرس
تکنیکهای کنترل استرس مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینهای تنفسی تنش عضلانی و علائم مرتبط با استرس را کاهش میدهد.
درمانهای پزشکی موثرتر
تزریق کورتیکواستروئید یا بیحسکنندهها برای کاهش التهاب و درد انجام میشود.
در موارد شدید، مانند فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
درمانهای خانگی
نکات خانگی که به شما پیشنهاد میشود به شرح زیر است:
- باید استراحت داشته باشید به این منظور که از فعالیتهایی که باعث تشدید علائم میشوند، خودداری کنید.
- از کمپرس گرم یا سرد برای کاهش التهاب و درد استفاده کنید.
- ورزشهای کششی و تقویتی به کاهش فشار روی عصبها و بهبود حرکت کمک میکند.
چه روشهایی برای پیشگیری از گزگز شانه وجود دارد؟
برای پیشگیری از بروز یا عود این عارضه به چنین نکاتی توجه داشته باشید:
- هنگام کار و استراحت باید وضعیت بدنی مناسبی داشته باشید.
- برای تقویت عضلات گردن و شانه باید تمرینات ورزشی منظم انجام دهید.
- از بلند کردن اشیای سنگین خودداری کنید.
- باید تغذیه سالم داشته باشید و به اندازه کافی ویتامینها و مواد معدنی مصرف کنید.
- استرس خود را کنترل کنید و خواب کافی داشته باشید.