سردرد بعد از سزارین
زایمان سزارین، نوعی عمل جراحی است و همانند عمل‌های دیگر عوارضی را برای مادر به‌همراه دارد. برخی از مادران پس از انجام سزارین، عوارضی همچون سردرد را گزارش داده‌اند. خانم باردار باید قبل از هرگونه اقدامی جهت زایمان توسط بهترین متخصص بیهوشی با تزریق اسپاینال بیحسی دریافت کند.
تنها در برخی موارد نادر و به‌دلیل شرایط خاص مادر و جنین، بیهوشی عمومی ممکن است که برای مادر باردار انجام گیرد. در غیر این صورت روش بیحسی نخاعی (اسپاینال و اپیدورال) روش ارجح برای سزارین است. تزریقاتی که جهت بیحسی مادر انجام می‌گیرد، عوارضی همچون سردرد را برای مادر در پی دارد که کاملا طبیعی است و توسط پزشک اینگونه عارضه‌ها کنترل و درمان می‌شود.
زمانی که بیحسی منجر به سردرد در خانم‌های باردار می‌شود
دلایل مختلفی وجود دارد که مادر پس از زایمان احساس سردرد دارد، اما اغلب به‌دلیل تزریق بیحسی است که قبل از زایمان برای او انجام می‌گیرد. در واقع زمانی که مادران باردار اسپاینال جهت بیحسی دریافت می‌کنند، هنگام تزریق، کیسه حاوی مایع مغزی- نخاعی سوراخ می‌شود و این مایع نشت می‌کند.
زمانی که این مایع نشت پیدا می‌کند، مادر احساس سردرد خواهد داشت، اما جای نگرانی نیست؛ زیرا خطری را برای مادر به‌همراه نخواهد داشت. در این مواقع فوق تخصص درد با راهکارهای ساده، درمان و کنترلی جهت سردرد مادر در نظر خواهد گرفت.
سردرد یک تا دو روز پس از بیحسی نخاعی شروع می‌شود، خانم‌های باردار محل این سردرد را در پشت سر و گردن گزارش می‌دهند و گاهی در پشت چشم خود احساس دارد دارند. به این نوع سردرد، اصطلاحا سردرد وضعیتی می‌گویند.
در واقع سردرد وضعیتی به این گونه است که بیمار هنگامی می‌نشیند یا می‌ایستد، سردرد شدید می‌شود و در مواقعی که دراز می‌کشد احساس سردرد ندارد. معمولا سردرد با استراحت کردن بهبود می‌یابد. این نوع سردرد شدید اما خوش خیم است، در واقع جای نگرانی وجود ندارد.
دلایل دیگری که منجر به سردرد پس از سزارین می‌شود
همانطور که گفته شد علت اصلی سردرد، به‌دلیل تزریق اسپاینال و نشت کیسه حاوی مایع مغزی- نخاعی است، اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که می‌توند منجر به سردرد پس از زایمان سزارین شود که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:
- نوساناتی در فشارخون
- کمبود آهن
- کم خوابی
- عدم تعادل هورمون‌ها
- فشار و تنش عضلانی
مسمومیت بارداری از دیگر عوامل نادری است که می‌تواند منجر به سردرد پس از زایمان سزارین شود. در این مواقع مادر دچار فشارخون بالاست و همچنین پروتئین در ادرار وجود دارد. این شرایط علائمی را به‌همراه دارد که به شرح زیر است:
- سردردهای شدید
- تغییراتی در بینایی
- احساس درد در بالای شکم
- نیاز کمتر به ادرار کردن
اگر بلافاصله پس از زایمان هریک از علائم را تجربه کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم انجام گیرد.
درمان سردرد پس از زایمان سزارین
سردرد می‌تواند یک عارضه شدید و دردناک پس از زایمان سزارین برای برخی از مادران باشد. افرادی که دچار این عارضه می‌شوند، در پشت سر و چشم خود دچار درد شدیدی خواهند شد و گاهی ممکن است درد تا ناحیه گردن و شانه امتداد یابد. چندین راهکاری که برای درمان سردرد در نظر گرفته می‌شود به شرح زیر است:
- داروهای مسکن جهت درمان دردهای خفیف استفاده کنند.
- پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران مایعات و کافئین مصرف کنند.
- استراحت کردن در درمان سردرد بسیار موثر است.
تزریق مایعات با حجم زیاد از دیگر راهکارهایی است که در نظر گرفته می‌شود، در واقع اگر قبل و بعد از عمل سرم برای بیمار گذاشته شود، معمولا از ایجاد سردرد جلوگیری می‌شود یا سردرد جزئی وجود خواهد داشت.
در صورتی که راهکار قبلی موثر نباشد، مرحله بعدی دارو درمانی مانند تجویز ژلوفن و استامینوفن است. همچنین به بیمار توصیه می‌شود که ترکیبات کافئین‌دار مانند قهوه زیاد مصرف کنند.
درمان نهایی اپیدورال بلاد پچ است که از خود بیمار خون گرفته می‌شود تا در کمر بیمار تزریق شود. در واقع این تزریق کمک می‌کند که سوراخ ایجاد شده در تزریق بیحسی نخاعی بسته شود، به همین ترتیب جلوی نشت بیشتر مایع مغزی نخاعی گرفته خواهد شد. آمارها نشان می‌دهد که این راهکار در اغلب افراد کارساز است.
اگر هیچ یک از این راهکارها نیز انجام نگیرد، سردرد خودبه‌خود بهبود می‌یابد. در صورتی که بیمار با انجام کلیه راهکارها بهبود نیافت، در این مواقع باید به پزشک متخصص بیهوشی مراجعه کند.
آیا شیردهی پس از زایمان منجر به سردرد می‌شود؟
شیردهی به‌طور مستقیم هیچ ارتباطی با بروز سردرد ندارد، اما گاهی ممکن است به دلایل مختلفی هنگام شیردهی سردرد داشته باشید:
- ممکن است هورمون‌ها هنگام شیردهی دچار تغییراتی شده و در نتیجه منجر به سردرد شود.
- ممکن است به‌دلیل شیردهی از نظر جسمی یا روحی خسته شده باشید و در نتیجه منجر به سردرد شود.
- کمبود خواب و کمبود آب بدن باعث ایجاد تنش و سردرد میگرنی می‌شود.
- اگر همیشه هنگام شیردهی سردردهای مکرر و شدیدی دارید، حتما با پزشک در میان بگذارید.
مواقعی که باید به پزشک مراجعه کنید
سردرد پس از زایمان سزارین طبیعی است و پزشک در صورتی که مادر سردرد داشته باشد، قطعا اقدامات و درمان‌های لازم را برای او در نظر می‌گیرد. به‌طور کلی خانم‌ها باید به برخی از علائم توجه داشته باشند و در صورت بروز این موارد به پزشک مراجعه کنند:
- سردردی که شدت پیدا می‌کند.
- پس از مدت کوتاهی تشدید می‌یابد.
- سردرد همراه با علائمی دیگری مانند تب، سفتی گردن، حالت تهوع یا استفراغ و تغییرات بینایی همراه است.
- سردردی که منجر به اختلال در خواب می‌شود.
- سردرد پس از فعالیت بدنی ایجاد می‌شود.
در این مواقع باید به پزشک مراجعه کنید تا معاینات لازم را انجام دهد و در صورت نیاز از شما آزمایش گرفته می‌شود تا درمانی موثر برای شما تجویز شود.
کلام آخر
سردرد پس از زایمان سزارین بسیار شایع است، در واقع تنها شما نیستید که دچار سردرد شده‌اید. معمولا با دارو درمانی، نوشیدن آب کافی و استراحت کردن درمان خواهد شد. در صورتی که سردرد شما با چنین راهکارهایی درمان نشد، پزشک درمان‌های جدی‌تری برای شما در نظر خواهد گرفت.
معمولا افرادی که زایمان طبیعی بدون درد را انتخاب می‌کنند، دچار عارضه‌های پس از زایمان نمی‌شوند؛ چراکه روند زایمان به‌صورت طبیعی و بدون هیچ اقدام تهاجمی برای مادر انجام می‌گیرد.