درد دنبالچه - احساس درد هنگام نشستن
تا زمانی که فردی دچار درد در استخوان دنبالچه نشده باشد، متوجه اهمیت این قسمت از بدن خود نمی‌شود یا شاید اسم این استخوان را نشنیده باشد. افرادی که در این قسمت از بدن دچار آسیب می‌شوند، گلایه دارند که هنگام نشستن، در پایین ستون فقرات و در بالای باسن احساس درد می‌کنند.
با این حال که استخوان دنبالچه کوچک است، اما نقش مهمی را در بدن هر فرد دارد. در واقع هنگام نشستن به ثبات فرد کمک می‌کند و همچنین بسیاری از تاندون‌ها، عضلات و رباط از این قسمت عبور می‌کنند.
مواقعی که درد بیشتر احساس می‌شود
شدت درد دنبالچه (درد استخوان وسط باسن) در هر فردی متفاوت است و می‌تواند از خفیف تا شدید باشد. بیماران زمانی که می‌نشینند، از صندلی بلند شده یا در حالت نشسته خم می‌شوند، درد شدیدتری را احساس می‌کنند.
علاوه بر این موارد هنگام دستشویی رفتن یا رابطه جنسی نیز درد احساس می‌شود. خانم‌هایی که دچار آسیب در استخوان دنبالچه شده‌اند، در زمان قاعدگی ممکن است دچار ناراحتی و درد شوند.
از برخی بیماران گزارش شده است که درد می‌تواند تا پایین پاها امتداد یابد. ایستادن یا راه رفتن، فشار وارد شده به استخون دنبالچه را کاهش می‌دهد و بیماران احساس راحت‌تری خواهند داشت.
چرا در استخوان دنبالچه احساس درد دارم
نشستن طولانی‌مدت در سطحی سفت و سخت یا غیر استاندارد به استخوان دنبالچه آسیب می‌رساند. حادثه‌هایی مانند زمین خوردن یا سقوط از ارتفاع می‌تواند منجر به کبودی، در رفتگی، شکستگی استخوان دنبالچه شود.
تحقیقات اثبات کرده‌اند خانم‌ها بیش از آقایان در معرض آسیب به استخوان دنبالچه قرار دارند؛ زیرا خانم‌ها زمانی که در سه ماه آخر بارداری هستند، رباط‌های متصل به استخوان دنبالچه شل می‌شود تا جای کافی برای جنین وجود داشته باشد.
به همین دلیل خانم‌ها تقریبا پنج برابر بیشتر از آقایان در معرض درد استخوان دنبالچه قرار دارند. نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، این است که اگر دچار اضافه وزن باشید بیشتر در معرض این عارضه قرار خواهید داشت.
از طرفی اگر به سرعت وزن خود را کم کنید، بالشتکی که استخون دنبالچه را حفاظت می‌کند از بین می‌رود و احتمال آسیب به این قسمت از بدن افزایش خواهد یافت. در برخی از موارد نادر علت درد در استخوان دنبالچه می‌تواند به‌دلیل عفونت یا تومور باشد.
بررسی دلایل احتمالی درد دنبالچه
افتادن
افتادن به شکل های متفاوتی، به طور مثال افتادن از روی نردبان به طوری که سقوط بسیار بدی را تجربه کرده باشید، ممکن است استخوان دنبالچه دچار کبودی، شکستگی یا دررفتگی شود.
آسیب فشاری مکرر (RSI)
در ورزش‌هایی مانند دوچرخه سواری و قایقرانی باید به جلو و عقب خم شوید، چنین حالتی منجر به کشیده شدن ستون فقرات شما می‌شود. انجام بیش از حد این حرکت، بافت‌های اطراف دنبالچه را تحت فشار قرار می‌دهد.
بارداری و زایمان
در طی سه ماهه سوم بارداری، بدن خانم‌ها هورمون‌هایی را ترشح می‌کند که ناحیه بین ساکروم و دنبالچه نرم می‌شود. در واقع نرم شدن این قسمت به زایمان کمک می‌کند.
چنین فرایندی کاملا طبیعی است؛ اما متاسفانه چنین حرکتی ممکن است عضلات و رباط‌های اطراف دنبالچه را بیش از حد بکشد و باعث چنین دردی شود.
چاقی
اضافه وزن فشار زیادی را به ناحیه دنبالچه وارد می‌کند. چنین شرایطی باعث می‌شود که استخوان به سمت عقب متمایل شود و زمانی که استخوان از جایگاه خود خارج شود، دچار آسیب خواهد شد.
کمبود وزن
اگر به اندازه کافی چربی در باسن خود ندارید، باعث ساییدگی دنبالچه روی عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها می‌شود. این ساییدگی منجر به التهاب خواهد شد.
نشستن
این حالت بدنی ساده باعث افزایش درد دنبالچه می‌شود، به خصوص اگر روی سطح سخت یا فضای کمی نشسته باشید. باید تمام تلاش خود را بکنید تا مدتی حالت داشته باشید، حرکات کششی را انجام دهید و گاهی مواقع پیاده روی کنید.
با این حال بهتر است برای خود جای نرم و راحت‌تری برای نشستن پیدا کرده یا از یک صندلی همراه با بالش استفاده کنید.
سرطان
در اغلب موارد درد دنبالچه به دلایلی که ذکر کردیم رخ می‌دهد و تنها در مواقع نادر دلایل جدی از جمله سرطان را به دنبال دارد.
درد دنبالچه چه علائمی دارد؟
از علائم این عارضه می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- درد شدید
- تشدید درد هنگام نشستن طی طولانی مدت
- تشدید درد هنگام تغییر حالت نشسته به ایستاده
- احساس درد هنگام اجابت مزاج
- درد هنگام رابطه جنسی
احتمال ایجاد سایر علائم نیز وجود دارد:
- درد در باسن
- کمردرد
- اضطراب
- افسردگی
- اختلال در خواب
عواملی که منجر به افزایش درد دنبالچه می‌شود
- بارداری و زایمان
- آسیب یا تصادفات
- فشار مکرر یا طولانی مدت
- رانندگی یا دوچرخه سواری
- وضعیت بد بدن
- اضافه وزن یا کمبود وزن
- حرکت بیش از حد مفصل (مفصلی که دنبالچه را به پایین ستون فقرات متصل می‌کند)
هنگام درد در استخوان دنبالچه چه کاری باید کرد
اگر درد شدیدی دارید یا بیش از چند روز است که در این قسمت از بدن خود دچار درد شده‌اید، باید حتما به پزشک فوق تخصص درد مراجعه کنید. در اغلب مواقع درد در این قسمت از بدن جدی نیست و مشکلی ایجاد نمی‌کند.
نحوه صحیح نشستن جهت رفع درد دنبالچه
جهت تسکین درد می‌توانید روی یک بالش گرم یا کمپرس یخ بنشینید، اما باید به نحوه نشستن خود توجه داشته باشید. زمانی که بدن شما در وضعیت بدی قرار گرفته باشد، فشار زیادی به استخوان دنبالچه وارد خواهد شد.
کمر باید کاملا به صندلی تکیه داده شود و پاهای شما کاملا روی زمین باشد تا وزنی بر دنبالچه وارد نشود. زمانی که می‌خواهید بنشینید ابتدا کمی به جلو خم شوید، همچنین بهتر است روی بالشت‌هایی که دونات شکل است، بنشینید تا فشار از این قسمت کم شود.
درد دنبالچه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
زمانی که به فوق تخصص درد مراجعه می‌کنید، در خصوص هرگونه آسیب احتمالی که اخیرا تجربه کرده‌اید، از شما سوال می‌کند سپس معاینات فیزیکی برای تشخیص هرگونه شکستگی، تغییر شکل، آبسه یا توده انجام خواهد داد.
از سری آزمایش‌هایی که برای بررسی شکستگی کاربرد دارد:
- اشعه ایکس
- سی تی اسکن
جهت بررسی التهاب و کوردوما (نوع نادر تومور سرطانی ستون فقرات):
- ام آر آی
- اسکن استخوان
درمان درد استخون دنبالچه (درد استخوان وسط باسن)
درد ایجاد شده در این قسمت از بدن معمولا پس از مدتی بهبود پیدا می‌کند، اما ممکن است در برخی از افراد چندین ماه باقی بماند. بسته به شرایط بیمار و شدت درد، درمان مناسبی توسط پزشک در نظر گرفته خواهد شد.
داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی بدون نسخه جهت تسکین درد موثر است. این داروها می‌تواند شامل ایبوپروفن یا ناپروکسن باشد، استامینوفن نیز در تسکین درد موثر است.
در مواقعی که درد شدیدتری وجود داشته باشد، پزشک از داروهای بی‌حسی موضعی، بلوک عصبی یا داروی استروئیدی برای بیمار تزریق می‌کند.
در اغلب مواقع بیماران با استفاده از روش‌های غیر جراحی بهبود پیدا می‌کنند. مواقعی که هیچ درمانی نتیجه ندهد پزشک به‌عنوان راه‌حل نهایی عمل جراحی را به بیمار پیشنهاد خواهد داد.
فیزیوتراپی جهت درمان درد استخوان دنبالچه
فیزیوتراپیست هرگونه تمریناتی که برای تقویت عضلات مناسب باشد به بیمار پیشنهاد و آموزش می‌دهد. در اغلب مواقع پزشکان به بیماران پیشنهاد می‌کنند، علاوه بر درمان‌هایی که انجام می‌دهند، جهت افزایش روند بهبودی به فیزیوتراپیست مراجعه کنند.
تنها در برخی از مواقع نادر ممکن است درد استخوان دنبالچه نشانه‌ای از سرطان باشد که باز هم برای کاهش دردهای ناشی از سرطان باید به فوق تخصص درد مراجعه کنید. زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید جهت تشخیص دقیق این عارضه انجام آزمایشاتی مانند عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس یا ام آر آی را از بیمار درخواست خواهد کرد.
پماد برای درد دنبالچه
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NASIDs) از داروهای تسکین‌دهنده درد هستند که به کاهش التهاب اطراف دنبالچه کمک می‌کند و منجر به کاهش درد دنبالچه (درد استخوان وسط باسن) می‌شود.
استفاده از پماد یا کرم‌های حاوی داروی‌های NASID می‌تواند در تسکین درد بسیار کمک‌کننده باشد، با این حال برای خرید پماد و دارو باید با متخصص درد مشورت داشته باشید.
نکاتی که باید برای کاهش درد دنبالچه در نظر داشته باشید
درد دنبالچه ممکن است پس از گذشت چند هفته بهبود پیدا کند؛ اما گاهی اوقات می‌تواند طولانی‌تر شود. نکاتی که باید برای کاهش درد در نظر داشته باشید به شرح زیر است:
- به حالت درستی بنشینید، در واقع باید کمر شما در وضعیت درستی قرار گرفته باشد.
- هنگام نشستن از بالش مخصوص دنبالچه استفاده کنید، نشستن روی توپ ورزشی نیز می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
- باید به پهلو دراز بکشید تا فشار روی دنبالچه کمتر شود.
- تمرینات کف لگن را انجام دهید، به خصوص زمانی که باردار هستید.
- از کمپرس یخ در حالی که دور حوله پیچیده‌اید، به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. همچنین می‌توانید کمپرس گرم برای مدت طولانی‌تری نیز استفاده کنید.
- از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن برای کمک به کاهش درد استفاده کنید.
- اگر درد هنگام مدفوع بدتر می‌شود، از یک ملین برای نرم کردن مدفوع خود استفاده کنید.
از مواردی که باید خودداری کنید:
- نباید برای مدت طولانی بنشینید.
- شلوار جین تنگ به خصوص مواردی که ناحیه دور کمر تنگ است، نپوشید.
ورزش برای درد دنبالچه
اگر دچار این عارضه هستید، انجام تمرینات ورزشی نیز به تسریع روند بهبودی کمک می‌کند. برخی از تمرینات پیشنهادی در خانه به شرح زیر است:
تمرین کششی پیریفورمیس
این تمرین کششی بافت‌هایی را هدف قرار می‌دهد که به دنبالچه شما متصل شده است. برای انجام این تمرین باید به این موارد توجه داشته باشید:
- در حالی که دراز کشیده‌اید، پای چپ خود را روی زانوی راست خود بگذارید تا پاهای شما روی یکدیگر قرار بگیرند.
- به آرامی زانوهای خود را به سمت سینه متمایل کنید.
- اگر دچار زانو درد هستید، از دستان خود برای فشار ملایم استفاده کنید یا جلوی ساق پای خود را نگه دارید.
- در این حالت ۲ دقیقه نگه دارید.
- پاهای خود را پایین بیاورید و تمرین کششی را در سمت دیگر خود امتحان کنید.
کشش همسترینگ
این تمرین بافت‌هایی را که به باسن و دنبالچه متصل می‌کند، شل خواهد کرد. در این تمرین باید به پشت خود دراز بکشید و کمر خود را محکم روی زمین ثابت نگه دارید.
- زمانی که نفس خود را بیرون می‌دهید، یک پای خود را در حالی که زانو را خم کرده‌اید روی زمین نگه دارید، سپس به آرامی پای دیگر را به بالا بیاورید.
- پا باید شل باشد و انگشت پا را به سمت بالا نگه دارید.
- پشت ران خود را با دستان خود نگه دارید یا اگر نمی‌توانید از حوله برای انجام این کار استفاده کنید.
- حال پای خود را پایین بیاورید و با پای دیگر این تمرین را انجام دهید.
چگونه می‌توان احتمال ابتلا به درد دنبالچه را کاهش داد؟
احتمال ابتلا به این عارضه با توجه به این نکات کاهش می‌یابد:
- باید احتیاط کنید تا خطر افتادن از ارتفاع به حداقل برسد. به طور مثال در مسیری که راه می‌روید، نباید اشیا یا زباله‌ای وجود داشته باشد یا هنگام عبور از پله‌ها، به مسیر خود توجه داشته باشید.
- از فعالیت‌هایی که منجر به بدتر شدن علائم شما، از جمله دوچرخه سواری یا نشستن برای طولانی می‌شود، خودداری کنید.
درمان خانگی درد دنبالچه
از راهکارهای خانگی برای درمان می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- در حالی که نشسته‌اید به جلو خم شوید.
- برای نشستن از بالش‌های دونات شکل یا گوه‌ای استفاده کنید.
- کمپرس گرم یا سرد را بر قسمت آسیب‌دیده بگذارید.
- از مسکن‌های بدون نسخه با مشورت پزشک مصرف کنید.
برای درد دنبالچه به چه پزشکی مراجعه کنیم
قطعا درد مداوم و مزمن در این قسمت از بدن می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد به همین جهت توصیه ما به شما این است که برای تسکین دردهای خود به متخصص درد برای درمان دردهای خود مراجعه کنید.
پزشک فوق تخصص درد با توجه به مهارت و تخصصی که دارد، بهترین روش درمانی غیر جراحی را برای بیماران در نظر می‌گیرد.
