میوپاتی چیست و چه علائمی دارد
میوپاتی یک اصطلاحی است برای بیماریهایی که ماهیچههای متصل به استخوان (عضلات اسکلتی) را تحت تاثیر قرار میدهد.
میوپاتی ممکن است به دلیل وراثتی در افراد ایجاد شود یا در طی زندگی بهصورت اکتسابی این عارضه تجربه شود.
افراد مبتلا به این بیماری، ممکن است در انجام فعالیتهای روزمره مانند حمام کردن، شانه کردن موها یا ایستادن روی صندلی مشکل داشته باشند.
این دسته از بیماریها که به عنوان میوپاتی شناخته میشود، به فیبرهای عضلانی حمله کرده و عضلات شما را ضعیف میکند.
آشنایی با انواع مختلف میوپاتی
این بیماری را میتوان بر اساس علت آن دستهبندی کرد. بهطور کلی میوپاتیها به دو دسته تقسیمبندی میشوند که بهصورت ارثی و اکتسابی است.
میوپاتیهای ارثی
منظور از میوپاتیهای ارثی، آن دستهای هستند که شما با چنین مشکلی متولد میشوید. اغلب به دلیل جهش ژنی غیر طبیعی جنین مشکلی رخ میدهد. میوپاتیهای ارثی به شرح زیر است:
میوپاتیهای مادرزادی
علائم میوپاتی مادرزادی از بدو تولد یا در اوایل کودکی ایجاد میشود؛ اما ممکن است تا سنین نوجوانی یا حتی بعد از آن در بزرگسالی ظاهر نشود.
میوپاتیهای میتوکندری
میوپاتی میتوکندری ناشی از نقص در میتوکندری، بخش تولیدکننده انرژی سلولهاست. این بیماری دارای ضعف عضلانی است؛ اما علائم دیگری نیز دارند.
زیرا، اختلالات میتوکندری بهطور کلی بر سایر اندامها مانند قلب، مغز و دستگاه گوارش تاثیر میگذارد. بیماریهایی که در این دسته قرار دارد میتواند ناشی از جهشهای ژنی با سابقه خانوادگی یا بدون آن باشد.
میوپاتیهای متابولیک
نقص در ژنهای آنزیمهایی که برای عملکرد و حرکت طبیعی ماهیچهها مورد نیاز است، باعث متابولیک میشود.
این مورد اغلب بهصورت عدم توانایی در فعالیتهای ورزشی، دردهای عضلانی ناشی از فعالیت در شانهها و ران و… خود را نشان میدهند.
دیستروفی عضلانی
این عارضه با تخریب پیشرونده بافت عضلانی به دلیل پروتئینهای ساختاری غیرطبیعی یا ناکافی ایجاد میشود.
دیستروفی عضلانی، بازوها یا پاهای شما را در درجات مختلف درگیر میکند و برخی از عضلات چشم و صورت شما نیز درگیر خواهند شد.
میوپاتیهای اکتسابی
میوپاتیهای اکتسابی پس از گذشت مدتی ایجاد میشوند و میتوان به دلیل سایر اختلالات پزشکی، عفونتها، عدم تعادل الکترولیتها، قرار گرفتن در معرض برخی از داروها و غیره باشد.
مواردی که بهصورت میوپاتی اکتسابی است:
میوپاتی خود ایمنی یا التهابی
در میوپاتی خود ایمنی، بدن به خود حمله میکند و باعث ایجاد مشکلاتی در عملکرد عضلات میشود.
میوپاتی سمی
نوع سمی زمانی رخ میدهد که یک سم یا دارویی با ساختار یا عملکرد ماهیچهها تداخل داشته باشد.
سموم مانند الکل و تولوئن
داروهایی مانند ایمونوتراپی، کورتیکواستروئیدها، داروهای کاهش کلسترول، کلشیسین، آمیودارون، کلروکین و….
میوپاتیهای غدد درونریز
این نوع میوپاتی زمانی رخ میدهد که هورمونها در عملکرد ماهیچهها اختلال ایجاد کند.
تیروئید: کمکاری تیروئید شایعتر است؛ اما پرکاری تیروئید نیز میتواند مشکلساز شود.
پاراتیروئید: پرکاری تیروئید منجر به افزایش سطح کلسیم میشود.
آدرنال: مانند بیماری آدیسون و سندرم کوشینگ
میوپاتیهای عفونی
میوپاتیهای عفونی به دلیل عفونتهایی رخ میدهد و بر عملکرد عضلات تاثیر میگذارد که میتواند شامل چنین مواردی باشد:
- عفونتهای ویروسی مانند HIV، آنفولانزا و اپشتین بار
- پیومیوزیت باکتریایی
- بیماری لایم
- عفونتهای انگلی مانند توکسوپلاسموز، تریشینوز، سیستیسر کوزس
- عفونتهای قارچی مانند کاندیدا و کوکسیدیومایکوزیس
- عدم تعادل الکترولیت
سطح بالا یا پایین الکترولیتهای زیر میتواند در عملکرد عضلات اختلال ایجاد کند:
- پتاسیم: هیپوکالمی (کم)، هیپرکالمی (بالا)
- منیزیم: هیپرمنیزیمی (بالا)
میوپاتی بیماری بحرانی
این نوع بیماری در اندام و ماهیچههایی است که به تنفس شما کمک میکند. این عارضه زمانی ایجاد میشود که در بخش مراقبتهای ویژه از شما نگهداری میشود.
چنین شرایطی میتواند تا حدی به دلیل ماندن در رختخواب طی طولانی مدت باشد یا داروهایی که در طول مراقبت مانند شل کنندههای عضلانی به بیمار داده میشود، مانند کورتیکواستروئیدها یا آرامبخشها.
چه افرادی مبتلا به میوپاتی میشوند
احتمال ابتلا به این بیماری در هر فرد وجود دارد. عواملی که ممکن است خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهد به شرح زیر است:
- داشتن سابقه خانوادگی
- یک اختلال خود ایمنی، متابولیک یا غدد درون ریز
- قرار گرفتن در معرض برخی داروها یا سموم
میزان شایع بودن میوپاتی به نوع آن بستگی دارد.
میوپاتی چه علائمی دارد
بسیاری از میوپاتیها دارای علائم مشترک هستند که این علائم رایج به شرح زیر است:
- ضعف عضلانی، معمولا در قسمت بالای بازوها، شانهها و ران شایعتر و شدیدتر است.
- گرفتگی عضلات، سفتی و اسپاسم احساس میشود.
- احساس خستگی به دنبال فعالیت
- کمبود انرژی
میوپاتی چه احساسی در بیمار ایجاد میکند
بیماران مبتلا به میوپاتی دچار چنین مشکلاتی میشوند:
- مشکل در انجام فعالیتهای روزمره زندگی مانند حمام کردن، لباس پوشیدن یا شانه کردن موها.
- مشکل هنگام بلند شدن از صندلی، بالا رفتن از پلهها یا فعالیتهایی که نیاز به بالا بردن دست دارد مانند تعویض لامپ
- گرفتگی یا اسپاسم عضلانی
- خستگی عضلانی به دنبال فعالیت
- تنگی نفس همراه با تلاش
ماهیچههای دست و پا معمولا تحت تاثیر قرار نمیگیرند.
نحوه تشخیص میوپاتی چگونه است
پزشک برای تشخیص بیماری در خصوص سابقه پزشکی و خانوادگی، داروهای تجویزی و علائم شما سوال خواهد کرد.
همچنین معاینات فیزیکی برای شما انجام میشود که شامل معاینه قدرت عضلانی، تعادل، احساس شما و… است. آزمایشهایی که ممکن است برای بیمار در نظر گرفته شود به شرح زیر است:
- آزمایش خون
- الکترومیوگرافی
- تصویربرداری MRI
- آزمایشات ژنتیکی
- بیوپسی عضلانی
درمان میوپاتی
پس از تشخیص این بیماری از سوی پزشک، برنامه درمانی خاصی با توجه به علائمی که دارید برای شما در نظر گرفته میشود.
بیشتر درمانها شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی و نوعی ورزش است، سایر درمانهای اختصاصیتر بسته به علائم بیمار متفاوت خواهد بود.
بهطور کلی اغلب میوپاتیهایی را که به صورت اکتسابی هستند، میتوان کنترل و درمان کرد تا علائم ناشی از این بیماری به حداقل برسد.
برخی از میوپاتیهای ارثی، راهکارهای درمانی خاصی دارند که از پیشرفت بیماری جلوگیری میکند.
در حال حاضر میوپاتیهای ارثی درمان قطعی ندارند؛ اما افراد میتوانند با فیزیوتراپی و انجام انواع خاصی از ورزش این بیماری را کنترل کنند.
میوپاتیهای التهابی و مرتبط با خود ایمنی
هدف از درمان این نوع از میوپاتی کاهش التهاب و پاسخ خود ایمنی بدن شماست. این نوع از میوپاتیها معمولا با چنین راهکارهایی درمان میشوند:
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
- کورتیکواستروئیدها
میوپاتیهای ارثی و ژنتیکی
اکثر میوپاتیهای ارثی و ژنتیکی درمان خاصی ندارند. کنترل و درمانی که برای این بیماری در نظر گرفته میشود، بسته به علائم بیمار متفاوت است.
دیستروفی عضلانی دوشن و بیماری پمپ از اختلالاتی هستند که با داروهای خاصی قابل درماناند.
سایر میوپاتیهای اکتسابی
پزشک میوپاتیهای اکتسابی از جمله میوپاتیهای غدد درون ریز، سمی و عفونی را با درمان بیماری زمینهای که منجر به میوپاتی میشود، کنترل میکند.
میوپاتیهای مرتبط با توکسین با متوقف کردن عوامل آزاردهنده مانند الکل و تولوئن یا داروهایی مانند استاتینها درمان میشوند.
علائم عضلانی ناشی از عفونتهای باکتری، ویروسها یا سایر ارگانیسمها با مصرف آنتی بیوتیک بهبود پیدا میکنند.