خار استخوانی برآمدگیهای استخوانی است که در لبههای استخوان ایجاد میشود. خارهای استخوانی یا استئوفیتها اغلب در قسمتی که استخوانها به یکدیگر برخورد میکنند، در مفاصل شکل میگیرند.
امکان ایجاد خار استخوانی روی استخوان ستون فقرات نیز وجود دارد. از علت این عارضه میتوان به آسیب مفصلی که با آرتروز همراه است، اشاره کرد.
در اغلب مواقع این عارضه هیچ علائمی ندارد و تا سالها بیمار از وجود آن هیچ اطلاعی ندارد. گاهی این بیماری نیاز به درمان ندارد.
در صورتی که پس از مراجعه به دکتر محمد حسین دلشاد متوجه بیماری شدهاید و نیاز به درمان داشتید، پزشک بسته به محل خار استخوانی و نحوه تاثیرگذاری بر سلامتی شما نوع مناسبی از درمان را برای شما در نظر گرفته خواهد شد.
خار استخوانی چه علائمی دارد
بیشتر خارهای استخوانی هیچ علائمی را در بیمار ایجاد نمیکند. معمولا این دسته از افراد تا زمانی که عکسبرداری با اشعه ایکس را انجام ندهند، متوجه آن نمیشوند.
اگرچه در برخی موارد خارهای استخوانی باعث ایجاد درد و عدم توانایی در حرکت مفصل میشود. بهطور کلی علائم ایجاد این بیماری به محل قرارگیری خار استخوانی بستگی دارد:
زانو
خارهای استخوانی در زانو باعث ایجاد درد و خم شدن پا میشود.
ستون فقرات
خارهای استخوانی روی مهرهها، فضایی که در آن نخاع قرار میگیرد را باریک میکند. وجود این خارهای استخوانی، نخاع یا ریشههای عصبی را تحت فشار قرار میدهد و منجر به ضعف یا بی حسی در دست و پاها میشود.
لگن
وجود خارهای استخوانی در این ناحیه میتواند حرکت باسن را دردناک کند، اگرچه برخی از بیماران درد را در ناحیه زانو نیز احساس میکنند.
بسته به محل قرارگیری، خارهای استخوانی دامنه حرکتی مفصل ران را نیز کاهش میدهد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله بیماری هایی که منجر به درد لگن می شود را مطالعه کنید.
اگر احساس درد یا تورم در یک یا چند مفصل دارید یا در حرکت دچار مشکل هستید، حتما به فوق تخصص درد برای بررسی و درمان مراجعه کنید.
از علائم کلی این بیماری میتوان به چنین مواردی اشاره کرد:
- فشار آوردن به اعصاب مجاور
- محدود شدن حرکت
- برخورد یا مالش به سایر استخوانها یا بافتها
در صورت رخ دادن چنین مواردی، امکان ایجاد چنین علائمی نیز وجود دارد:
- ایجاد ناحیه ناهموار به خصوص در انگشتان دست یا پا
- بی حسی و ضعف به خصوص در پاها در صورت ایجاد خار استخوانی در ستون فقرات
- کاهش دامنه حرکت
- درد در نزدیک مفصل آسیبدیده
- احساس سفتی
- تورم تاندون مجاور خار استخوانی
- پارگی تاندون مانند پارگی روتاتور کاف در شانه
علت خار استخوانی چیست
آسیب مفصلی ناشی از آرتروز از شایعترین علت ایجاد آن است. از آنجایی که استئوآرتریت، غضروف انتهای استخوان را میشکند یا متلاشی میکند، بدن سعی بر این دارد تا با ایجاد خارهای استخوانی در محل آسیبدیده، قسمت از دست رفته را ترمیم کند.
استئوآرتریت معمولا با افزایش سن یا پس از آسیب مانند آسیبهای ورزشی رخ میدهد. اسپوندیلیت آنکیلوزان نیز ممکن است باعث ایجاد خار استخوانی شود.
این نوع آرتریت نادر باعث التهاب ستون فقرات میشود. با گذشت زمان اسپوندیلیت آنکیلوزان، استخوانهای ستون فقرات را به یکدیگر متصل میکند. در این مواقع استئوفیت به دنبال واکنش بدن در این مواقع رخ میدهد.
خار استخوانی چگونه تشخیص داده میشود
از آنجایی که این بیماری میتواند بدون علائم باشد، گاهی بهطور تصادفی در طی عکسبرداری با اشعه ایکس یا آزمایشات دیگر خار استخوانی تشخیص داده میشود.
اگر احساس درد، سفتی و عدم توانایی را به پزشک خود گزارش دهید، این موارد را برای تشخیص انجام میدهد:
- از شما خواسته میشود که علائم خود را ذکر کنید.
- در خصوص سابقه پزشکی شما و خانواده خواهد پرسید.
- مشکلات خود را باید بیان کنید.
- معاینه فیزیکی را باید انجام دهید.
- دامنه حرکتی و قدرت مفصل را مورد بررسی و آزمایش قرار میدهد.
آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس برای شناسایی آرتریت و خار استخوانی را تجویز میکند یا سی تی اسکن و MRI برای بررسی رباطها یا تاندونهای آسیبدیده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
خار استخوانی چگونه درمان میشود
برخی از درمانهای خانگی و تغییر شیوه زندگی به کاهش علائم کمک میکند:
- استفاده از یخ برای کاهش تورم
- مسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا NASID ها
- استراحت
- استفاده از کفشهای مناسب
- کاهش وزن برای کاهش فشار به مفاصل و استخوان
اگر تنها این روشها موثر نباشد، این موارد نیز تجویز میشود:
فیزیوتراپی
انجام ورزش و تمرینات کششی به کاهش درد کمک میکند، دامنه حرکتی را بهبود میبخشد و عضلات اطراف مفصل را تقویت خواهد کرد.
داروهای مسکن تجویزی
اگر داروهای بدون نسخه کافی نباشد، پزشک داروهای تجویزی قویتری را برای شما تجویز خواهد کرد.
جراحی
اگر علائم پس از یک سال درمان ادامه پیدا کند، در نهایت عمل جراحی تنها گزینه پیش رو برای پزشک خواهد بود.
