درمان دردهای بیماران سرطانی
بیماران مبتلا به سرطان ممکن است طی درمان با چالشهای مختلفی روبهرو شوند که روند درمان را برای آنها دشوار کند. درد، یکی از چالشهای پیش روی بیماران مبتلا به سرطان است که باید به این مورد توجه داشته و کنترلی جهت دردهای خود داشته باشند.
گاهی ممکن است بیماران پس از آنکه بهبود مییابند همچنان دردهای ناشی از سرطان در قسمتهای مختلفی از بدن وجود داشته باشد که در این مواقع مراجعه به فوق تخصص درد جهت درمان دردهای ناشی از سرطان بسیار پر اهمیت خواهد بود. ما در این مقاله قصد داریم که بیماران مبتلا به سرطان یا افرادی که از آنها مراقبت میکنند را در خصوص هر آنچه که باید در رابطه با دردهای ناشی از سرطان باید بدانند، مطلع کنیم.
نکات کلیدی در خصوص دردهای سرطانی
- بیماری سرطان، درمان بیماری یا انجام آزمایشاتی جهت تشخیص، منجر به درد در بیماران میشود.
- درد بیماران را میتوان در هر مرحله از درمان حتی قبل از شروع، کنترل کرد.
- گاهی بسیاری از درمانهایی که برای رفع سرطان انجام میگیرد، منجر به درد بیمار میشود.
- نوروپاتی محیطی نوعی درد محسوب میشود که ممکن است در اثر شیمیدرمانی ایجاد شود.
- درد ناشی از سرطان، کیفیت زندگی و توانایی بیمار را حتی پس از اتمام دوره درمان تحت تأثیر قرار میدهد.
- کنترل و درمان درد بر بهبود و افزایش کیفیت زندگی بیماران بسیار مؤثر است.
- هر بیمار باید یک برنامه جهت کنترل درد توسط فوق تخصص درد داشته باشد.
درمان سرطان منجر به درد در بیماران میشود
درد، یکی از رایجترین علائمی است که در بیماران مبتلا به سرطان مشاهده میشود. در واقع علاوه بر اینکه خود بیماری موجب درد میشود، درمانهای جهت رفع سرطان نیز باعث درد خواهد شد.
بهطور مثال وجود تومور، شیمیدرمانی، پرتودرمانی، جراحی و روشهای تشخیصی مواردی هستند که منجر به درد میشود.
تحقیقاتی که در این خصوص انجام شده، اثبات کردهاند که این دسته از افراد بیشتر متحمل درد میشوند:
- بیماران جوانتر نسبت به سایر افراد درد بیشتری را تجربه خواهند کرد.
- بیمارانی که دچار بیماری پیشرفتهتری هستند درد بیشتری را تجربه خواهند کرد.
بسیاری از بیماران نیز حتی با وجود اینکه بیماری آنها برطرف شده است، همچنان دچار درد هستند.
کنترل درد بیماران در هر مرحلهای از درمان
علاوه بر اینکه متخصصین اقداماتی جهت کنترل درد در حین و پس از درمان انجام میدهند، قادرند قبل از هرگونه اقدامی راهکارهایی جهت کنترل درد در نظر بگیرند. ابتدا اقداماتی که برای بیماران مبتلا به سرطان جهت درمان انجام میدهند، انجام آزمایشات است.
گاهی آزمایشات میتواند برای بیمار بسیار دردناک باشد، به همین جهت کنترل درد را قبل از هرگونه اقدامی در نظر میگیرند. برخی از داروها به منظور آرامش بیمار طی درمان و تشخیص بیماری به کار برده میشود.
علاوه بر این موارد وجود فردی در کنار بیمار که از دوست و خانواده او باشد، به کاهش استرس بیمار بسیار کمک کننده خواهد بود.
انواع دردهای ناشی از سرطان
نوع دردی که در بیمار ایجاد میشود بسته به نوع سرطان در هر فرد متفاوت خواهد بود. همچنین انجام هر نوع درمانی که برای بیمار انجام میگیرد، میتواند منجر به دردهای مختلفی شود. در ادامه همه موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد:
- دردهای پس از عمل جراحی
- اسپاسم یا گرفتگی، سوزش و خارش ناشی از شیمیدرمانی
- ورم مخاط (زخم یا التهاب در دهان یا دیگر قسمتهای گوارشی) ناشی از شیمیدرمانی یا درمان هدفمند
- درد استخوان ناشی از درمان فیلگراستیم (تحریک کننده گرانولوسیت که به بدن جهت تولید سلولهای سفید در خون کمک میکند)
- درد مفاصل و عضلات در تمام بدن بهدلیل استفاده از مهار کنندههای پاکلیتاکسل یا آروماتاز
- استئونکروز فک بهدلیل بیس فسفونات
- نکروز بهدلیل استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها
- سندرمهای درد ناشی از پرتودرمانی به شرح زیر است:
- درد ناشی از براکی تراپی
- درد بهدلیل دراز کشیدن در طول درمان
- موکوزیت (التهاب غشای مخاطی، قسمتی که تحت تابش بودهاند)
- درماتیت (التهاب پوست در قسمتی که تحت تابش قرار گرفتهاند)
- ایجاد درد شدید و ناگهانی (افزایش ناگهانی درد در قسمتی که تحت درمان قرار دارد)
نوروپاتی محیطی ناشی از شیمیدرمانی
نوروپاتی محیطی نوعی درد است که در اثر شیمیدرمانی در بیماران مشاهده میشود. این مشکل عصبی علائمی مانند درد، بیحسی و گزگز دست و پا را بههمراه دارد. در برخی از بیماران عارضهها و درد شیمیدرمانی پس از بهبودی بیماری باقی خواهد ماند.
دولوکستین نوعی دارویی است که برای درمان این دسته از افراد مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین طب سوزنی نیز میتواند برای برخی از بیماران مؤثر باشد.
اگر دردهای ناشی از سرطان حتی از پس بهبود بیمار ادامه داشته باشد، میتواند منجر به اضطراب و افسردگی شود. اضطراب و افسردگی نیز درد بیماران را بدتر میکند و در نهایت کنترل درد این مواقع بسیار دشوار خواهد بود.
با وجود اینکه همه دردهای ناشی از سرطان بهطور کامل درمان نمیشود، اما روشهایی توسط متخصصین درد انجام میشود که میتوان دردها را کاهش داد یا کنترل کرد.
کنترل و مدیریت درد میتواند در افزایش کیفیت زندگی بیماران تأثیرگذار باشد و میتوانند بدون مشکلی همانند سابق به زندگی عادی خود ادامه دهند.
در نهایت بیماران و خانوادههای آنها باید به این مورد بسیار توجه داشته باشند و روند درمان درد ناشی از بیماری سرطان را به تأخیر نیندازند.
استخوان درد بعد از شیمی درمانی
شیمی درمانی میتواند باعث دردهای بیماران سرطانی از جمله عوارض جانبی و فیزیکی مانند گرگرفتگی و درد در عضلات، مفاصل و استخوانها شود.
درد ممکن است بهصورت خفیف و متناوب یا مداوم و شدید باشد. درد استخوان به دلیل آسیب به اعصاب، بافتهای نرم یا خود استخوانها ایجاد میشود.
علت درد پا در بیماران سرطانی
برخی از علل احتمالی درد پا و گرفتگی عضلات در افراد مبتلا به سرطان به دلیل شیمی درمانی، درمان هدفمند، داروهای ایمونوتراپی، برخی از داروهای هورمونی (تاموکسیفن یا رالوکسیفن)، پرتودرمانی اندام تحتانی (ران، پاها و…) و… است.
درد مفصل و سرطان
انواع خاصی از سرطانها منجر به درد مفاصل میشوند. معمولا اگر سرطان در نزدیکی یا در یک مفصل رخ دهد مانند سرطان استخوان و سرطانی که به استخوان گسترش مییابد، منجر به درد مفصل میشود.
سرطان ریه، سینه، پروستات و مولتیپل میلوما بیشتر منجر به گسترش بیماری به استخوانها میشود، به همین جهت درد مفصل را تجربه میکنید.
دردهای بیماران سرطان چگونه است
بیماران درد را به شکلهای متفاوتی از جمله خفیف، بهصورت فشار، سوزش یا گزگز گزارش میدهند. نوع دردی که بیمار گزارش میدهد، اغلب سرنخهایی جهت پیدا کردن منبع درد در اختیار شما قرار میدهد.
بهطور مثال دردی که به دنبال آسیب عصبی رخ میدهد، اغلب به شکل سوزش یا سوزن سوزن توصیف میشود.
در حالی که درد بر اندامهای داخلی تاثیر گذاشته باشد، اغلب بهصورت احساس فشار از سوی بیماران توصیف میشود.
آیا سرطان درد دارد
در اغلب مواقع این بیماری منجر به درد نمیشود؛ بنابراین نباید منتظر علائمی مانند درد باشید تا به پزشک مراجعه کنید.
همانطور که پزشک برای شما تعیین کرده است، باید بهطور منظم برای معاینات منظم مراجعه کنید.
برای بدن درد بعد از شیمی درمانی چه کنیم
چند نکته برای تسکین دردهای بیماران سرطانی وجود دارد که این موارد به شرح زیر است:
- یک کمپرس گرم را روی قسمتی که درد وجود دارد قرار دهید.
- یک حمام آب گرم بگیرید تا منجر به تسکین عضلات دردناک شود.
- از کمپرس سرد برای بی حس کردن و کاهش التهاب استفاده کنید.
- برای تسکین درد میتوانید ماساژ آرامی را انجام دهید.
- ورزش و حرکات کششی ملایم مانند پیادهروی را برای افزایش جریان خون در نظر داشته باشید.
استخوان درد بعد از رادیوتراپی
رادیوتراپی میتواند به سلولهای استخوانی در ناحیه لگن آسیب وارد کند و همچنین باعث کاهش خونرسانی میشود، در نتیجه استخوانها تضعیف شده و به عنوان نکروز آواسکولار شناخته میشود.
آسیب به استخوان نیز میتواند منجر به درد شود و گاهی راه رفتن یا بالا و پایین از پلهها را دشوار میکند.
کمردرد بعد از شیمی درمانی
بسیاری از افراد کمردرد را به عنوان یکی از عوارض سرطان گزارش دادهاند؛ اما در واقع از عارضههای شیمی درمانی شناخته میشود.
دلیل دیگر برای کمردرد به عنوان دردهای بیماران سرطانی، این است که سرطان به قسمتهای دیگری از بدن از جمله ستون فقرات گسترش یافته یا متاستاز کرده است.
بیشتر بخوانید: درمان کمردرد بدون جراحی
شکم درد بعد از شیمی درمانی
این عارضه ممکن است بهصورت درد یا به شکل گرفتگی در بیمار ایجاد شود، همچنین گاهی همراه با افزایش گاز است.
یکی از دلایل ایجاد چنین مشکلی این است که فلور باکتریایی موجود در روده را نیز تغییر میدهد. چنین شرایطی بر هضم تاثیر میگذارد و منجر به علائمی مانند نفخ، گرفتگی یا نفخ میشود.
سردرد بعد از شیمی درمانی
برخی داروها و انواع شیمی درمانی با سردرد شدید همراه است. هورمون درمانی که برای درمان سرطان پروستات یا سینه مورد استفاده قرار میگیرد، در صورتی که همراه با شیمی درمانی باشد، باعث سردرد یا میگرن خواهد شد.
درمان گزگز دست و پا بعد از شیمی درمانی
راهکارهای زیادی برای دردهای بیماران سرطانی در نظر گرفته شده که این موارد به شرح زیر است:
- طب سوزنی در برخی از بیماران منجر به تسکین درد میشود؛ اما بهتر است قبل از انجام هرگونه اقدامی با پزشک خود در این باره مشورت داشته باشید.
- ماساژ درمانی جریان خون را افزایش میدهد و به تسکین درد کمک میکند.
- انجام تمرینات ورزشی به تسکین درد نوروپاتی کمک خواهد کرد.
- مصرف داروهای مسکن در تسکین درد بسیار کمککننده است.
- تحریک عصب از راه پوست (TENS) نوع دیگری از روش درمانی است که طی این روش جریان الکتریکی از طریق الکترودهای متصل به پوست ارسال میشود.