مصرف برخی از داروها می‌تواند به پیشگیری از برخی میگرن‌ها و کاهش درد ناشی از میگرن کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سردرد مقاله انواع سردرد و تفاوت آنها با یکدیگر را مطالعه کنید.

علائم سردرد میگرنی

این نوع سردرد می‌تواند کودکان، نوجوانان و همچنین بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد و در چهار مرحله علائم داشته باشد (ممکن است این چهار مرحله در همه افراد وجود نداشته باشد):

پرودروم (مقدمه شروع سردرد)

یک یا دو روز قبل از میگرن ممکن است تغییراتی در فرد ایجاد شود که علائم هشداردهنده‌ای برای شروع سردردهای میگرنی است، این موارد به شرح زیر است:

• یبوست
• تغییرات رفتاری از افسردگی تا هیجان‌زدگی
• هوس غذایی
• سفتی گردن
• افزایش ادرار
• احتباس آب در بدن
• خمیازه‌های مکرر

اورای میگرن

برای برخی از افراد اورا ممکن است قبل یا در طول میگرن رخ دهد. علائم معمولا بصری هستند؛ اما، می‌تواند اختلالات دیگری را نیز ایجاد کند و معمولا به‌تدریج شروع می‌شود.

این مرحله از سردرد می‌تواند در طی چند دقیقه ایجاد شود و تا ۶۰ دقیقه ادامه داشته باشد. نمونه‌ای از میگرن‌های اورا شامل موارد موارد زیر است:

• مشکلات دیداری مانند مشاهده نقطه‌های روشن یا فلاش‌های نور
• از دست دادن بینایی
• احساس سوزن سوزن شدن در بازو یا پا
• ضعف یا بی حسی در صورت یا یک طرف از بدن
• مشکل در صحبت کردن

ایجاد سردرد

در این مرحله سردردهای میگرنی شروع می‌شود که بین ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد. تعداد دفعاتی که این نوع سردرد ایجاد می‌شود، از فردی به فردی دیگر متفاوت است. 

میگرن ممکن است به ندرت ایجاد شود یا در برخی در ماه چندین مرتبه بروز کند. در طول این سردرد ممکن است چنین علائمی ایجاد شود:

• احساس درد در یک طرف سر؛ اما در اغلب مواقع در هر دو طرف سر نیز وجود دارد.
• دردی که همراه با ضربان یا نبض است.
• حساسیت به نور، صدا، بو و لامسه وجود دارد.
• تهوع و استفراغ در بیمار وجود دارد.

پست دروم

پس از حمله میگرن ممکن است تا یک روز احساس سرگیجه داشته باشید و دچار رنگ‌پریدگی شوید. حرکات ناگهانی سر در این مرحله ممکن است برای مدت کوتاهی مجددا باعث بروز سردرد شود.

بیشتر بخوانید: علت سردردهای همیشگی چیست

علت سردرد میگرنی چیست

با این حال که علت دقیق این عارضه مشخص نشده است؛ اما به نظر می‌رسد که ژنتیک و عوامل محیطی در ایجاد این نوع سردرد نقش مهمی دارند. 

تغییراتی که در ساقه مغز، کنش و واکنشی که با عصب سه قلو دارد و مسیر اصلی درد است، می‌تواند در ایجاد این نوع درد دخیل باشد.

همچنین ممکن است عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز در سیستم عصبی از جمله سروتونین که به تنظیم درد کمک می‌کند، کمک‌کننده باشد. 

سایر انتقال‌دهنده‌های عصبی از جمله پپتید مرتبط با ژن کلسی تونین می‌تواند در ایجاد سردردهای میگرنی نقش داشته باشد.

چه مواردی محرک‌ میگرن هستند؟

برخی از موارد به عنوان محرک، در ایجاد سردردهای میگرنی نقش دارند که این موارد به شرح زیر است:

تغییرات هورمونی در خانم‌ها

اینگونه به نظر می‌رسد که نوسانات استروژن مانند قبل یا در طی دوره قاعدگی، بارداری، یائسگی منجر به سردرد در بسیاری از خانم‌ها می‌شود.

داروهای هورمونی مانند داروهای ضد بارداری خوراکی، میگرن را بدتر می‌کند. با این حال در برخی از خانم‌ها سردردهای میگرنی با مصرف این داروهای کمتر رخ می‌دهد.

نوشیدنی‌ها

مواردی مانند مصرف الکل و کافئین بیش از اندازه محرک سردرد میگرنی هستند.

استرس

استرس در محل کار یا خانه منجر به این نوع سردرد می‌شود.

محرک‌های پنج گانه

نورهای روشن یا چشمک زن، صداهای بلند و بوهای شدید مانند تینر و عطر می‌توانند عامل ایجاد این سردرد باشند.

تغییر در خواب

کم خوابی یا خواب زیاد در برخی از افراد باعث ایجاد میگرن می‌شود.

عوامل فیزیکی

فعالیت بدنی شدید از جمله فعالیت جنسی در ایجاد این بیماری موثر است.

تغییر آب و هوا

تغییر آب و هوا یا فشار هوا می‌تواند باعث ایجاد این نوع از سردرد شود.

داروها

داروهای ضدبارداری خوراکی و گشادکننده‌های عروق مانند نیتروگلیسیرین باعث ایجاد سردرد میگرنی شدید می‌شوند.

خوراکی‌ها

غذاهای شور و فراوری شده از موارد تاثیرگذار هستند. در این زمینه می‌توانید مقاله با چند روش خانگی سردرد خود را درمان کنید را مطالعه کنید.

افزودنی‌های مواد غذایی

شیرین‌کننده آسپارتام و نگهدارنده مونو سدیم گلوتامات در بسیاری از غذاها وجود دارد در بروز این درد تاثیرگذار است.

عوامل خطرساز در بروز سردرد میگرنی

موارد متعددی فرد را مستعد ابتلا به میگرن می‌کند که این موارد به شرح زیر است:

سابقه خانوادگی

اگر هر یک از اعضای خانواده شما دچار میگرن باشند، شما نیز مستعد ابتلا به این نوع سردرد خواهید بود.

سن

میگرن ممکن است در هر سنی ایجاد شود، با این حال در اغلب مواقع اولین سردرد میگرنی در دورانی نوجوانی رخ می‌دهد. 

این نوع سردرد در طول ۳۰ سالگی به اوج خود می‌رسد و به‌تدریج شدت آن کمتر می‌شود.

جنسیت

خانم‌ها سه برابر بیشتر از آقایان در معرض ابتلا به میگرن هستند.

تغییرات هورمونی

سردرد ممکن است درست قبل یا بعد از شروع قاعدگی باشد. همچنین امکان ایجاد آن در بارداری و یائسگی وجود دارد. به‌طور کلی میگرن پس از یائسگی بهبود پیدا می‌کند.

نحوه تشخیص سردرد میگرنی چگونه است

اگر علائم میگرن و سابقه خانوادگی سردرد دارید، احتمالا این بیماری بر اساس سابقه پزشکی، علائم، معاینه فیزیکی و عصبی شما تشخیص داده خواهد شد. 

در صورتی که وضعیت پیچیده یا ناگهانی و شدید باشد، پزشک متخصص درد ممکن است برای رد سایر دلایل درد آزمایشات زیر را درخواست کند:

• MRI
• CT اسکن

سردردهای میگرنی چه درمانی دارند

هدف از درمان سردرد میگرنی متوقف کردن علائم و جلوگیری از حملات بعدی میگرن است. داروهایی که معمولا برای درمان میگرن تجویز می‌شود به شرح زیر است:

داروهای تسکین دهنده درد

این داروها تنها باید زمان حملات میگرن مصرف شوند و برای متوقف کردن علائم در نظر گرفته شده است.

داروهایی برای پیشگیری

این نوع داروها به‌طور منظم و معمولا روزانه، برای کاهش شدت یا دفعات میگرن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انتخاب نوع درمان، به شدت و تعداد دفعات سردرد بستگی دارد. همچنین علائم همراه، مانند حالت تهوع، استفراغ و سایر شرایط پزشکی در تعیین نوع درمان موثر هستند.

درمان‌های دارویی

داروهایی که برای تسکین درد میگرن استفاده می‌شوند، زمانی بهترین اثر را دارند که با شروع اولین نشانه‌های میگرن استفاده شوند. داروهایی که معمولا مورد استفاده قرار می‌گیرد به شرح زیر است:

مسکن‌ها

آسپرین، ایبوپروفن جزء مسکن‌های بدون نسخه هستند؛ اما مصرف بیش از اندازه این داروها، احتمال ایجاد زخم و خونریزی دستگاه گوارش را به همراه دارد. این مسکن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• تریپتن‌ها
• دی هیدروارگوتامین
• لاسمیدیتان
• آنتاگونیست‌ها
• داروهای اوپیوئید
• داروهای ضد تهوع

انواع سردرد میگرنی

معمولا سردردهای میگرنی انواع مختلفی دارند که در ادامه همه موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد:

میگرن همراه با اورا

حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از افراد سردردهای میگرنی همراه با اورا را تجربه می‌کنند. در واقع به این صورت که ممکن است اختلالات بینایی، حسی، حرکتی و… وجود داشته باشد.

میگرن بدون اورا

در سردرد بدون اورا برعکس نوع قبلی هیچ اختلال حسی ایجاد نمی‌کند.

میگرن بدون سردرد

در نوع بدون سردرد که به عنوان میگرن خاموش یا میگرن استفالژیک نیز شناخته می‌شود، همراه با اوراست و دردی در سر ایجاد نمی‌شود.

میگرن همی پلژیک

فلج موقت یا تغییرات عصبی و حسی در یک طرف بدن خود خواهید داشت. شروع سردرد ممکن است با بی حسی موقت، ضعف شدید در یک طرف بدن، بی حسی، احساس سوزن سوزن شدن، سرگیجه یا تغییرات بینایی همراه باشد.

گاهی اوقات ممکن است همراه با سردرد باشد و برخی مواقع هیچ علائمی از درد ندارید.

میگرن شبکیه یا چشمی

ممکن است در این نوع متوجه شوید که به‌صورت جزئی یا کامل بینایی خود را به‌طور موقت از دست داده‌اید که همراه با درد خفیف پشت چشم است و به بقیه سر شما نیز سرایت می‌کند.

این کاهش بینایی از چند دقیقه تا یک ماه ادامه دارد. میگرن چشمی همیشه نیاز به بررسی توسط پزشک دارد؛ چراکه می‌تواند نشانه مشکل جدی باشد.

میگرن مزمن

زمانی میگرن مزمن شناخته می‌شود که حداقل ۱۵ روز در ماه رخ دهد. ممکن است علائم و شدت درد تغییر کند. افرادی که به میگرن مزمن مبتلا می‌شوند، بیش از ۱۰ تا ۱۵ روز در ماه نیاز به مصرف داروهای مسکن دارند.

میگرن با هاله ساقه مغز

با این نوع میگرن، علائم سرگیجه، گفتاری نامفهوم، عدم تعادل یا دوبینی خواهید داشت که قبل از سردرد رخ می‌دهد.

در این نوع ممکن است درد نیز در پشت سر خود داشته باشید. علائم معمولا به‌طور ناگهانی ایجاد می‌شود و با نشانه‌های دیگری مانند عدم توانایی در صحبت کردن صحیح، زنگ زدن در گوش و استفراغ همراه است.

میگرن استاتوس

این نوع بسیار شدید و نادر است که بیش از ۷۲ ساعت ادامه دارد. سردرد و حالت تهوع شدید به دنبال نوع استاتوس ایجاد می‌شود. مصرف برخی از داروها یا ترک نوعی دارو می‌تواند باعث ابتلا به این نوع سردرد شود.

منظور از میگرن عصبی چیست

اختلال در عملکرد سیستم عصبی می‌تواند باعث ایجاد میگرن شود. سیستم عصبی افراد مبتلا به میگرن بیش از حد حساس است.

در واقع نسبت به محرک‌ها بیش از حد واکنش نشان می‌دهد و باعث ایجاد موجی از فعالیت در مغز می‌شود که در نهایت منجر به سردرد و علائم دیگری خواهد شد. 

معمولا عصب سه قلو می‌تواند در ایجاد سردرد میگرنی برای همه افراد مبتلا به میگرن نقش داشته باشد. 

درمان میگرن با بوتاکس

یکی از راهکارهای درمانی تزریق بوتاکس برای درمان سردرد میگرنی است. بنا به تشخیص پزشک هر ۱۲ هفته یکبار ممکن است نیاز داشته باشید که در برخی از قسمت‌های صورت و گردن تزریق شود.

بعد از ۲ تا ۳ هفته پس از تزریق بوتاکس متوجه تسکین درد و علائم ناشی از میگرن می‌شوید.

برای درمان میگرن چی بخوریم

گاهی با مصرف برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها می‌توانید از سردرد میگرنی پیشگیری کرده یا حتی آن را درمان کنید. 

علاوه بر این باید تغییراتی در عادت غذایی خود مانند محدود کردن سدیم و چربی یا رژیم غذایی با گلیسمی پایین داشته باشید.

باید از غذاهای فراوری شده نیز برای درمان و جلوگیری از این عارضه خودداری کنید. اگر متوجه این مسئله شده‌اید که افزودنی‌هایی مانند طعم‌دهنده‌های مصنوعی از جمله شیرین‌کننده‌ها یا نگهدارنده‌ها از محرک‌های میگرنی هستند، از رژیم غذایی خود حذف کنید.

برخی از مواد غذایی حاوی مقدار زیادی مواد معدنی، اسیدهای چرب و ویتامین‌ها هستند که به پیشگیری از میگرن کمک می‌کند. این موارد را می‌توانید به لیست رژیم غذایی خود اضافه کنید:

غذاهای غنی از منیزیم

تحقیقات نشان داده که منیزیم باعث تسکین میگرن می‌شود. از مواد غذایی سرشار از منیزیم می‌توان به مواردی از جمله سبزیجات با برگ تیره، آووکادو و تن ماهی اشاره کرد.

اسیدهای چرب امگا ۳

مطالعاتی که در این خصوص انجام شده نشان می‌دهد افزایش اسیدهای چرب امگا ۳ به افراد مبتلا به میگرن کمک می‌کند. غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ شامل ماهی‌هایی مانند سالمون، دانه‌ها و حبوبات است.

غذاهای کتوژنیک

این مورد به همه توصیه نمی‌شود؛ اما تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم کتو ممکن است به کاهش حملات میگرن کمک کند. باید مواردی را که کربوهیدرات کم و چربی بالایی دارند مانند غذاهای دریایی، سبزیجات غیر نشاسته‌ای و تخم مرغ را به رژیم خود اضافه کنید.

اما، این نکته را در نظر داشته باشید برخی از مواردی که در رژیم کتو وجود دارد می‌تواند در ایجاد سردرد میگرنی نقش داشته باشد.

به همین جهت توصیه می‌کنیم که قبل از اقدامی برای جلوگیری و درمان این نوع سردرد، حتما با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت داشته باشید.

حملات میگرن چند روز طول می‌کشد

مدت زمان میگرن برای هر فردی متفاوت است. امکان ابتلا به این سردرد بیش از یک روز تا طولانی‌ترین زمان خود یعنی بیش از یک هفته ادامه دارد، اگرچه سردرد طی این مدت طولانی بسیار نادر است. معمولا حمله میگرن یک تا دو روز طول می‌کشد.

میگرن و بارداری

بسیاری از خانم‌های باردار سردردهای میگرنی را تجربه می‌کنند. بیش از نیمی از خانم‌ها متوجه می‌شوند که میگرن آنها در چند ماه آخر بارداری کمتر رخ می‌دهد.

اما امکان بدتر شدن این عارضه پس از تولد در دوره پس از زایمان وجود دارد. با وجود اینکه این نوع سردرد باعث درد شدید می‌شود؛ اما به جنین در حال رشد هیچ آسیبی وارد نمی‌کند.

روش‌هایی برای پیشگیری از میگرن

برای جلوگیری از این عارضه باید به این موارد داشته باشید:

• به تغذیه خود توجه داشته باشید.
• استرس خود را کنترل کنید.
• به‌طور منظم تمرینات ورزشی را انجام دهید.
• نباید چشم خود را خسته کنید.
• در معرض بو و عطرهای محرک قرار نگیرید.