سندرم گیلن باره چیست و چه علائمی دارد
سندرم گیلن باره یک اختلال نادر است که طی آن سیستم ایمنی بدن به اعصاب حمله میکند. به همین جهت ضعف و سوزن سوزن شدن در اندامها از اولین علائمی این بیماری است.
چنین علائمی میتواند به سرعت گسترش پیدا کند و در نهایت کل بدن را در بر بگیرد. در صورتی که این بیماری شدت پیدا کند، نیاز به درمان و بررسی اورژانسی است و بیمار باید در بیمارستان بستری بماند.
علت دقیق این بیماری مشخص نیست، اما بسیاری از بیماران علائم عفونت را طی شش هفته قبل از این بیماری داشتند. این موارد شامل عفونت تنفسی، گوارش و ویروس زیکا است.
هیچ درمانی مشخصی برای آن وجود ندارد؛ اما، راهکارهایی که برای این بیماری در نظر گرفته شده است، میتواند علائم و طول مدت بیماری را کاهش دهد. عوارض طولانی مدت ناشی از این عارضه شامل ضعف، بی حسی و خستگی است.
سندرم گیلن باره چه علائمی دارد
همانطور که گفته شد در اغلب مواقع این بیماری با سوزن سوزن شدن و ضعف در پاها شروع میشود و به قسمت بالای بدن و بازوها سرایت میکند.
در صورت پیشرفت بیماری، ضعف عضلانی میتواند منجر به فلج شدن فرد شود. علائم و نشانههای سندرم گیلن باره به شرح زیر است:
- احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان دست و پا یا مچ دست
- ضعف در پاها که به قسمت بالای بدن سرایت میکند.
- راه رفتن به صورت ناپایدار، ناتوانی در راه رفتن یا بالا رفتن از پلهها
- مشکل در حرکات صورت از جمله صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن
- دو بینی یا ناتوانی در حرکت دادن چشمها
- درد شدید که ممکن است احساس درد، تیر کشیدن یا گرفتگی داشته باشید و گاهی هنگام شب بدتر میشود.
- مشکل داشتن در کنترل مثانه یا عملکرد روده
- ضربان قلب سریع
- فشار خون پایین یا بالا
- مشکل داشتن در تنفس
آشنایی با انواع سندرم گیلن باره
سندرم گیلن باره نوعی اختلال است که به شکلهای متفاوتی ایجاد میشود. انواع اصلی این بیماری عبارتند از:
پلی رادیکولونوروپاتی دمیلینه کننده حاد (AIDP
شایعترین علامت این بیماری ضعف عضلانی است که از قسمت پایین بدن شروع میشود و به سمت بالا گسترش پیدا میکند.
سندرم میلر فیشر (MFS)
در این شرایط فلجی از چشم شروع میشود. راه رفتن در بیمار ناپایدار است. این نوع در سمت آسیا بیشتر است.
نوروپاتی حاد حرکتی (AMAN)
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر احساس سوزن سوزن شدن خفیفی در انگشتان خود دارید، که در حال بدتر شدن است حتما به پزشک متخصص درد مراجعه کنید. بهطور کلی در صورت مشاهده هر یک از این علائم شدید به پزشک مراجعه کنید:
- سوزن سوزن شدن که از پا شروع میشود و در بدن در حال گسترش است.
- احساس سوزن سوزن شدن در بدن که به سرعت در حال گسترش است.
- هنگام خوابیدن دچار تنگی نفس یا مشکل در نفس کشیدن میشوید.
- به دلیل بزاق دهان، احساس خفگی دارید.
سندرم گیلن باره یک بیماری جدی است که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد؛ چراکه، میتواند به سرعت پیشرفت کند. هرچه درمان سریعتر برای بیمار انجام گیرد، نتایج مطلوبتری را شاهد خواهد بود.
علت ایجاد بیماری سندرم گیلن باره چیست
علت دقیق ایجاد آن مشخص نیست، این اختلال معمولا طی چند روز یا چند هفته پس از عفونت دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش ایجاد میشود.
اخیرا این بیماری در پی عفونت یا ویروس زیکا ایجاد شده است. در این بیماری که سیستم ایمنی باید با مواردی که مهاجمی هستند، حمله کند، شروع به حمله اعصاب خواهد کرد.
شایعترین حالتی که در این بیماری ایجاد میشود، به این صورت است که به پوشش محافظ عصب حمله میکند، در واقع در این حالت غلاف میلین دچار آسیبدیدگی میشود.
چنین آسیبی از انتقال اعصاب به مغز جلوگیری میکند و منجر به ضعف بی حسی یا فلج شدن خواهد شد.
عوامل خطر ساز در ایجاد بیماری گیلن باره چیست
احتمال ایجاد این سندرم در همه گروههای سنی وجود دارد؛ اما، با افزایش سن احتمال بروز آن افزایش پیدا میکند. همچنین احتمال ایجاد این بیماری در خانمها بیشتر از آقایان است.
گاهی احتمال ایجاد سندرم گیلن باره به دلیل چنین مواردی افزایش پیدا میکند:
- ایجاد عفونت به دلیل کمپیلوباکتر
- ویروس آنفولانزا
- سیتومگالوویروس
- ویروس اپشتین بار
- ویروس زیکا
- هپاتیت c،b،a و e
- HIV
- مایکوپلاسما پنومونیه
- عمل جراحی
- وارد شدن آسیب
- و…
سندرم گیلن باره چه عوارضی دارد
این سندرم بر اعصاب تاثیر میگذارد. از آنجایی که عصب، حرکت و عملکرد بدن را کنترل میکند، افراد مبتلا به این بیماری ممکن است دچار چنین عوارضی شوند:
مشکلات تنفسی
فلج شدن یا ضعف ناشی از بیماری میتواند تا عضلات کنترلکننده تنفس گسترش پیدا کند. برخی از بیماران نیاز به دستگاه تنفسی دارند تا بتوانند به راحتی نفس بکشند.
بی حسی
افراد مبتلا به این بیماری ممکن است بهطور کامل بهبود یابند یا احساس ضعف جزئی، بی حسی و سوزن سوزن داشته باشند.
مشکلات قلبی و فشار خون
نوسانات فشار خون و آریتمیهای قلبی از عوارض شایع این سندرم است.
درد
یک سوم از بیماران مبتلا به سندرم گیلن باره درد شدید عصبی را تجربه میکنند که ممکن است با مصرف دارو و مراجعه به متخصص درد بهبود پیدا کند.
ایجاد مشکل در عملکرد روده و مثانه
عملکرد ضعیف روده و احتباس ادرار ممکن است ناشی از سندرم گیلن باره باشد.
لخته شدن خون
افرادی که به دلیل این بیماری هیچ فعالیت و حرکتی ندارند، ممکن است در معرض خطر لخته شدن خون قرار داشته باشند.
برای بیماران تا زمانی که قادر به راه رفتن نباشند، مصرف داروهای رقیقکننده خون و پوشیدن جورابهای مخصوص به بیماران توصیه میشود.
زخم بستر
بیتحرکی، شما را در معرض خطر ایجاد زخم بستر قرار میدهد. اگر بهطور مکرر تغییر مکان دهید، به جلوگیری از این مشکل کمک خواهد کرد.
عود کردن بیماری
۲ تا ۵ درصد افراد مبتلا به سندرم گیلن باره ممکن است دچار عود این بیماری شوند. علائم شدید و اولیه این سندرم بهطور قابل توجهی خطر عوارض طولانی مدت را افزایش میدهد.
نحوه تشخیص سندرم گیلن باره به چه صورت است؟
تشخیص این بیماری در مرحله اولیه امری دشوار است. علائم آن مشابه با سایر اختلالات عصبی است و میتواند در افراد مختلف، متفاوت باشد.
پزشک ابتدا سابقه بیمار را مورد بررسی قرار میدهد و معاینه فیزیکی را شروع میکند. مواردی که برای تشخیص در نظر میگیرد به شرح زیر است:
نمونهگیری از مایع نخاعی
مقدار کمی مایع از کانال نخاعی کمر خارج میشود. این مایع برای بررسی تغییراتی که در مایع نخاعی بیماران رخ میدهد، تحت بررسی قرار خواهد گرفت.
الکترومیوگرافی
الکترودهای سوزنی نازک، در عضلاتی قرار میگیرند که پزشک قصد بررسی این قسمتها را دارد. الکترودها فعالیت عصبی در ماهیچهها را اندازهگیری میکند.
بررسی انتقال عصبی الکترودها
الکترودها به پوست بالای اعصاب چسبیدهاند. یک شوک کوچک از طریق عصب عبور میکند تا سرعت سیگنالهای عصبی بررسی شود.
چه درمانی برای این سندرم وجود دارد؟
هیچ درمان قطعی و مشخص شدهای برای این بیماری وجود ندارد؛ اما، دو نوع درمان میتواند به تسریع روند بهبود کمک کند و از شدت بیماری بکاهد:
- تبادل پلاسما
- درمان به روش ایمونوگلوبین
علاوه بر این داروهای دیگری که برای کنترل بیماری در نظر گرفته میشود شامل موارد زیر است:
- داروهای مسکن برای افرادی که درد شدیدی دارند.
- داروهایی برای جلوگیری از لخته شدن خون؛ زیرا در افرادی که بیحرکت هستند، خطر لخته شدن خون وجود دارد.
افراد مبتلا به سندرم گیلن باره قبل و حین بهبودی به درمان فیزیکی نیاز دارند که این موارد به شرح زیر است:
- حرکت دادن دست و پاها توسط مراقبین جهت کمک به انعطافپذیری و استحکام عضلات
- فیزیوتراپی در طی دوران نقاهت برای کمک به رفع خستگی و بازگشت قدرت و حرکت در بیمار
- آموزش جهت عملکرد و کار با تجهیزات پزشکی مانند ویلچر و بریس برای تحرک و مهارت