عصب پرونئال از جلوی پای عبور میکند و تا پایین پا و انگشتان پا نیز گسترش مییابد. بسیاری از افراد که دچار آسیب به عصب پرونئال میشوند، افتادگی پا را تجربه میکنند.
در حقیقت در الگوی راه رفتن نمیتوانید به درستی پای خود را خم کنید تا یک قدم رو به جلو بردارید. گاهی به این صورت است که هنگام راه رفتن یک زانو را بالاتر از زانوی دیگری بلند میکنید.
منظور از آسیب به عصب پرونئال چیست
عصب پرونئال از عصب سیاتیک انشعاب پیدا میکنند و حس را در جلو، کنارهها و بالای پاها میرساند. این عصب همچنان عضلات پا را تحت کنترل دارد که مچ و انگشتان پا را حرکت میدهد.
آسیب به عصب پرونئال میتواند منجر به بی حسی، درد، سوزن سوزن شدن، ضعف و مشکل در راه رفتن مانند افتادگی پا شود.
چه تفاوتی بین عصب پرونئال سطحی و عمقی وجود دارد
در اطراف زانو، عصب پرونئال به دو دسته تقسیم بندی میشود
عصب پرونئال عمقی
این نوع در قسمت داخلی ساق پا و روی استخوان پا قرار گرفته است. این عصب به کنترل عملکرد داخل پا از جمله شست پا و انگشت دوم نیز کمک میکند.
عصب پرونئال سطحی
این نوع نیز در قسمت بیرونی پا قرار دارد. این عصب مسئول ایجاد احساس بیرون ساق پا و قسمت بالای پاست. این عصب به کنترل حرکت سایر انگشتان پا نیز کمک میکند.
چه افرادی دچار آسیب به عصب پرونئال و افتادگی پا میشوند
احتمال آسیب پرونئال برای هر فردی وجود دارد؛ اما در صورت داشتن چنین شرایطی احتمال ایجاد چنین عارضهای از جمله موارد زیر وجود دارد:
- بی اشتهایی عصبی
- دیابت نوع ۲
- بیماری شارکو ماری توث
- شاخص توده بدنی پایین
- شرایط التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس
- آسیب به زانو یا مچ پا
همچنین اگر روی زانوهای خود مینشینید، پاهایتان را گچ گرفتهاید و در حال استراحت هستید، احتمال چنین خطری افزایش مییابد.
علت آسیب به عصب پرونئال
در اغلب مواقع این عارضه به دنبال آسیب وارد شدن به زانو، مچ پا و ساق پا ایجاد میشود که این آسیبها به شرح زیر است:
- شکستگی مچ پا
- در رفتگی زانو
- شکستگی زانو
معمولا از هر پنج نفری که دچار در رفتگی زانو میشوند، آسیب به عصب پرونئال را تجربه میکنند. همچنین برخی از افراد پس از جراحی پا یا زانو، مانند جراحیهایی از جمله تعویض زانو یا تعویض مفصل ران گاهی دچار آسیب عصب پرونئال میشوند.
همچنین این آسیبها زمانی رخ میدهد که عاملی عصب پرونئال را تحت فشار قرار دهد. گاهی برخی افزایش فشار را به دنبال چنین شرایطی احساس میکنند:
- گچ گرفتن پا
- تومور
- لخته شدن خون
آسیب به عصب پرونئال چه علائمی دارد؟
یکی از علائم رایجی که به دنبال آسیب به این عصب احساس میکنید، افتادگی پاست. این اسیب زمانی رخ میدهد که نمیتوانید مچ پای خود را خم کنید تا یک قدم به جلو بردارید. در حالی که ممکن است هنگام راه رفتن یک زانو را بالاتر از دیگری بلند کنید تا بتوانید پای خود را از زمین بلند کنید.
از سایر علائم این عارضه میتوان به چنین مواردی اشاره کرد:
- احساس درد در پا یا ساق پا
- بی حسی در ساق پا یا بالای پا
- عدم توانایی در خم کردن انگشتان پا یا مچ پا به سمت بالا
- بی حسی در ساق پا یا بالاتر از آن
- درد در پا یا ساق پا
نحوه تشخیص چگونه است
برای تشخیص آسیب به عصب پرونئال و افتادگی پا، پزشک پای شما را معاینه و در خصوص علائم شما سوال میکند. همچنین ممکن است از آزمایشهای مختلفی استفاده کند که این موارد به شرح زیر است:
- تستهای تصویربرداری مانند سی تی اسکن، سونوگرافی یا ام آر آی
- انجام تست MRI
- الکترومیوگرافی
- بررسی هدایت عصبی برای اندازهگیری تکانههای الکتریکی از طریق اعصاب
آسیب به عصب پرونئال چگونه درمان میشود
درمانی که برای این عارضه در نظر گرفته میشود با توجه به محل آسیب و شدت آن تفاوت دارد. پزشک ابتدا با راهکارهای غیرجراحی درمان خود را شروع میکند:
- استفاده از تجهیزاتی مانند آتل، ارتز و بریس به شما در راه رفتن کمک میکند.
- فیزیوتراپی قدرت و دامنه حرکتی را بهبود میبخشد.
- به شما طرز صحیح راه رفتن را یاد میدهند.
تنها در برخی موارد نادر که بیمار به روشهای غیرجراحی بهبود پیدا نکند، در نهایت عمل جراحی برای او در نظر گرفته خواهد شد.
راهکارهایی برای پیشگیری
هیچ راهکاری تضمینی برای جلوگیری از آسیب به عصب پرونئال و افتادگی پا وجود ندارد؛ اما شما با در نظر گرفتن این نکات میتوانید از خطر آسیبهای شدید جلوگیری کنید:
- خودداری از نشستن با پاهای ضربدی
- کاهش فعالیتهایی که به زانو فشار وارد میکند به پشت یا کنار زانو
- درمان آسیبهای پا یا بی حسی پا
دوره نقاهت پس از جراحی عصب پرونئال
اگر برای آسیب عصب پرونئال عمل جراحی داشتهاید، زمان بهبودی برای هر فرد تفاوت دارد. باید فعالیتهای خود را طی شش هفته اول پس از جراحی محدود کرده تا کاملا بهبود پیدا کنید.
پس از گذشت شش هفته میتوانید به آرامی میزان فعالیتهای خود را افزایش دهید. روند بهبودی کامل حدود سه تا چهار ماه به طول میانجامد.
4 پاسخ
با سلام من چند ۱۵سالی است که دیسک و تنگی نخاعی دارم ولی حدود یک سال است که این علائمی که بالا توضیح داده شده گرفتارش شدم بی حسی پا ها در تاریکی تعادلم به هم می خورد دمپایی یا کفش را نمی توانم بدون کمک دست انجام دهم می خواستم بدانم آیا این ناشی از گرفتگی عصب پرو نئال می باشد
علائمی که شما توضیح دادهاید، مانند بیحسی پاها، از دست دادن تعادل در تاریکی، و دشواری در پوشیدن کفش، میتواند نشاندهنده فشردگی یا آسیب به اعصاب محیطی یا نخاعی باشد. با توجه به سابقه دیسک و تنگی کانال نخاعی، این علائم ممکن است ناشی از فشار روی اعصاب نخاعی در ناحیه کمری یا نواحی مرتبط با عصب پرونئال باشند.
عصب پرونئال یکی از شاخههای عصب سیاتیک است که حس و حرکت قسمتهای خاصی از پا و انگشتان را کنترل میکند. اگر این عصب تحت فشار یا آسیب قرار بگیرد، ممکن است علائمی مانند:
ضعف در بالا بردن پا
بیحسی یا گزگز در بخش بیرونی ساق پا
افتادگی پا (foot drop)
رخ دهد.
دلایل احتمالی علائم شما:
فشردگی عصب نخاعی: دیسکهای بیرون زده یا تنگی کانال نخاعی ممکن است بر روی عصبهایی که به پاها میروند فشار وارد کنند.
مشکلات عصب پرونئال: ممکن است به دلیل فشار موضعی یا آسیبدیدگی عصب پرونئال در نزدیکی زانو یا ساق پا، علائم مشابه ایجاد شده باشد.
مسائل مربوط به سیستم عصبی مرکزی: گاهی مشکلات تعادلی به دلیل مسائل مغزی یا نخاعی رخ میدهند.
اختلالات حس عمقی (Proprioception): این اختلال ممکن است به دلیل مشکلات عصب محیطی یا نخاعی ایجاد شود.
توصیهها:
مشاوره با متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست): برای بررسی وضعیت عصبهای محیطی و نخاعی.
MRI کامل نخاع: بهویژه در ناحیه کمری برای بررسی فشار یا تنگی کانال نخاعی.
نوار عصب و عضله (EMG/NCV): برای ارزیابی عملکرد عصب پرونئال و سایر عصبها.
فیزیوتراپی: در صورت تأیید مشکلات عصبی، فیزیوتراپی میتواند به تقویت عضلات و بهبود علائم کمک کند.
درمان مناسب به تشخیص دقیق بستگی دارد. بهتر است هر چه زودتر پیگیری کنید تا از پیشرفت مشکل جلوگیری شود.
سلام وقت بخیر
4ماه پیش عمل دیستوکتومی و لامینوکتومی انجام دادم و بعد از بهوش امدن توانایی بلند کردن پا از لگن و همچنین بلند کردن مچ پا را نداشتم .بعد از معاینه دکتر در روز بعد از عمل دکتر گفتند ک تا ۶ماه دیگه بهبود پیدا میشه الان ک این مطلب را مینویسم پایم از لگن حرکتش خیلی خوب شده ولی مچ پایم بسیار بسیار ضعیف کمی از حالت اویزان ب بالا می اید میخواستم بپرسم چ اتفاقی برایم پیش امده و ایا مچ پایم بالا می اید و خوب میشود یا باید دوباره عمل جراحی انجام دهم و یا ورزش خاصی برای بهبود سریعتر میشود انجام داد
از اینکه پاسخگو هستید کمال تشکر و سپاسگذاری را دارم
مشکل شما به نظر میرسد مرتبط با آسیب یا فشار به عصب رادیکولار باشد که میتواند در اثر دیسک یا عمل جراحی ایجاد شده باشد. ضعف در مچ پا که به نام “افتادگی مچ پا” (Foot Drop) شناخته میشود، معمولاً ناشی از آسیب به عصب پرونئال است، که ممکن است به دلیل فشاری که قبل یا حین عمل جراحی روی عصب وارد شده، رخ داده باشد.
چه اتفاقی افتاده؟
آسیب عصب: ممکن است عصب به دلیل التهاب، فشردگی یا کشیدگی در طول عمل آسیب دیده باشد.
بهبود تدریجی عصب: عصبها به آرامی بازسازی میشوند و بسته به شدت آسیب، این فرآیند ممکن است چند ماه یا حتی بیشتر طول بکشد.
بازگشت عملکرد: بهبود جزئی در حرکت لگن نشاندهنده ترمیم نسبی عصب است، اما ضعف در مچ پا نشان میدهد که هنوز عصب کاملاً بازسازی نشده است.
آیا مچ پای شما بهبود مییابد؟
بهبود ممکن است زمانبر باشد: در اغلب موارد، بهبود عصبهای آسیبدیده بین ۶ تا ۱۲ ماه طول میکشد. اگر آسیب شدید باشد، ممکن است بازگشت کامل عملکرد محدود شود.
بررسیهای تکمیلی: اگر بعد از ۶-۱۲ ماه پیشرفت قابل توجهی مشاهده نشود، ممکن است نیاز به بررسی بیشتر یا درمانهای دیگر (مثل جراحی) باشد.
راهکارها و ورزشهای پیشنهادی:
فیزیوتراپی:
تمرینات تخصصی برای تقویت عضلات مچ پا و ساق پا.
تحریک الکتریکی عصب و عضله (TENS) برای کمک به بازسازی عصب.
حرکات کششی و مقاومتی ملایم زیر نظر فیزیوتراپیست.
بریس مچ پا (AFO):
استفاده از بریس برای جلوگیری از افتادگی مچ پا و کمک به راه رفتن.
ورزشهای خانگی:
کشش مچ پا: نشسته یا درازکش، مچ پا را با دست به بالا و پایین حرکت دهید.
تقویت عضلات ساق پا: بلند شدن روی پنجه پا به آرامی (اگر ممکن است).
تمرین با نوار مقاومتی: نوار را به مچ پا ببندید و آن را در جهتهای مختلف حرکت دهید.
مراجعه به پزشک:
اگر پیشرفت کند است یا علائم جدیدی دارید، پزشک ممکن است تستهای EMG یا NCS را برای بررسی عملکرد عصب توصیه کند.
در مورد جراحی مجدد:
اگر فیزیوتراپی و درمانهای غیرجراحی نتیجه ندهد و مشکل عملکردی شدید باشد، پزشک ممکن است جراحی مجدد برای کاهش فشار عصب یا ترمیم آن را توصیه کند. این تصمیم باید پس از بررسی دقیق و انجام آزمایشات تکمیلی اتخاذ شود.
صبوری و ادامه درمانها تحت نظر متخصص میتواند به بهبود شما کمک کند.