بلوک عصب ژنیکولار چیست و چه کاربردی دارد
زمانی که به دلیل دردهای حاد و مزمن به متخصص درد مراجعه می‌کنید، پزشک سعی بر این دارد که با روش‌های غیر جراحی درد شما را تسکین دهد.
بلوک عصب ژنیکولار یکی از راهکارهای درمانی است که جهت تسکین درد زانو برای بیماران تزریق می‌شود.
زانو درد چه حاد باشد و چه مزمن، مانع از انجام فعالیت‌های روزمره شما خواهد شد. در ادامه در خصوص بلوک عصب ژنیکولار جهت تسکین درد توضیحات بیشتری خواهیم داد.
عصب ژنیکولار چیست
زانو دارای شبکه پیچیده‌ای از اعصاب است که احساس را در این قسمت ایجاد می‌کند و با وجود این عصب‌ها قادر به حرکت دادن آن هستید.
این اعصاب ژنیکولار هستند و احساس قسمت‌های مختلف از زانو را ایجاد می‌کند. اگر هر یک این اعصاب دچار آسیب و تحریک شوند، منجر به درد زانو خواهد شد.
منظور از بلوک عصب ژنیکولار چیست
زمانی ما درد را احساس می‌کنیم که سیگنال‌های درد به مغز توسط اعصاب فرستاده می‌شود. همانطور که گفتیم در زانو اعصاب ژنیکولار قرار گرفته‌اند.
زمانی که بیمار با درد زانو به پزشک مراجعه می‌کند و با درمان‌های اولیه مانند مصرف دارو و مراقبت‌های خانگی تسکین درد را تجربه نکرده است، در این مرحله پزشک تزریق بلوک عصبی را برای بیمار در نظر می‌گیرد.
بلوک عصب ژنیکولار یک بی حسی موضعی است که به اعصاب تزریق شده و از سیگنال‌های درد جلوگیری می‌کند. با بلوک عصبی سیگنال درد به مغز دیگر فرستاده نمی‌شود و بیمار درد را احساس نخواهد کرد.
بلوک عصب ژنیکولار به چه هدفی انجام می‌شود
بلوک عصب ژنیکولار به دو هدف اصلی انجام می‌شود:
کنترل درد
همانطور که گفتیم با بلوک عصب ژنیکولار اعصاب شما بی حس می‌شود و درد را مسدود می‌کند که به این صورت برای بیماران جهت کنترل درد انجام می‌شود:
ابتدا پوست محل تزریق را بی حس می‌کنند، به همین جهت هنگام بلوک عصبی هیچ دردی را احساس نمی‌کنید. سپس داروی بلوک عصبی را تزریق می‌کنند. پروسه تزریق تنها طی ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد.
مدت زمان باقی ماندن بی دردی در افراد متفاوت است، گاهی برخی از افراد برای چندین هفته یا چند ماه و برخی برای همیشه تسکین درد زانو را تجربه خواهند کرد.
روش تشخیصی
بلوک عصب ژنیکولار تنها برای تسکین موقتی به کار برده می‌شود و معمولا به عنوان راهکار درمانی دائمی کاربرد ندارد.
علاوه بر این زمانی که این دارو تزریق می‌شود، با بی درد شدن بیمار می‌توان تشخیص داد که کدام عصب منجر به درد زانو شده است و رسیدگی‌های لازم جهت درمان آن عصب خاص صورت می‌گیرد.
جهت تزریق آن از فلوروسکوپی اشعه ایکس برای هدایت سوزن به نقطه مناسب استفاده می‌کنند.
اگر پس از تزریق، درد تسکین پیدا کند یا به میزان قابل توجهی کاهش یابد، می‌توان متوجه شد که علت درد ایجاد شده در کدام قسمت است.
در ادامه درمان از روشی به نام رادیوفرکوئنسی برای درمان بیمار استفاده می‌کنند. در این روش از انرژی گرمایی عصب مورد نظر غیرفعال می‌شود.
بیشتر بخوانید: درمان کمردرد به روش رادیوفرکوئنسی
بلوک عصب ژنیکولار در چه مواقعی برای زانو درد کاربرد دارد
با بلوک عصبی ژنیکولار می‌توان هر علائمی از زانو درد را که به دلیل آسیب عصب ایجاد شده است، تسکین داد. استئوآرتریت زانو شایع‌ترین بیماری است که این روش از درمان برای تسکین درد کاربرد دارد.
در آرتروز زانو، غضروف زانو پس از سال‌ها فعالیت از بین می‌رود. در نتیجه استخوان‌ها به یکدیگر ساییده می‌شوند و التهاب ایجاد شده منجر به فشرده شدن عصب خواهد شد.
با تزریق بلوک عصب ژنیکولار درد ایجاد شده در زانو تسکین پیدا می‌کند و بیمار می‌تواند همانند سابق فعالیت‌های فیزیکی خود را داشته باشد.
علاوه بر این ممکن است برخی از افراد که عمل تعویض مفصل زانو را انجام داده‌اند و همچنان دچار درد هستند، با بلوک عصب ژنیکولار درد ایجاد شده را تسکین دهند.
یا اینکه برخی از افراد که به عمل جراحی تعویض مفصل زانو نیاز دارند و به دلایل شرایط پزشکی قادر به انجام این عمل جراحی نیستند، با انجام این بلوک می‌توانند درد ایجاد شده را تسکین دهند.
به‌طور کلی اگر درد مزمن در زانو دارید و با درمان‌های اولیه بهبود پیدا نکرده است و پزشک اینگونه تشخیص داد که به عمل جراحی نیاز دارید، درمان آرتروز شدید زانو بدون جراحی به روش بلوک عصب ژنیکولار می‌تواند برای شما مناسب باشد.
آیا تزریق بلوک عصب ژنیکولار عوارض دارد
عوارض ناشی از آن بسیار کم است. تنها ممکن است هر بار که سوزن وارد پوست می‌شود کمی خونریزی یا احتمال عفونت وجود داشته باشد. در مواقع نادر از عوارض جدی آن، آسیب عصبی است.
ممکن است داروی استفاده شده برای بیمار واکنش آلرژیک داشته باشد. اگر حساسیتی به هر دارویی به‌ویژه بی‌حس‌کننده‌های موضعی دارید، حتما باید به پزشک خود اطلاع دهید.
بلوک عصبی ژنیکولار چه مزایایی دارد
این روش درمانی از آنجایی که روشی حداقل تهاجمی و غیر جراحی است، مزایای زیادی دارد که به شرح زیر است:
- این روش حداقل تهاجمی زمانی که سایر روش‌های درمانی موثر عمل نکند، تسکین درد را برای بیماران به همراه دارد.
- نیازی به بستری شدن نیست و طی چند دقیقه بلوک عصبی انجام می‌گیرد.
- تنها با بی حسی موضعی این روش درمانی انجام می‌گیرد.
- دوره نقاهت پس از بلوک در افراد بسیار کوتاه‌تر است.
- خطر ابتلا به عفونت بسیار کم است.
- بیمار طی چند روز اول پس از درمان می‌تواند به فعالیت‌های عادی خود بازگردد.
مطالب مرتبط: بلوک اعصاب ایلیواینگوینال
پس از چه مدتی بلوک عصب ژنیکولار تاثیرگذار خواهد بود
طبق تحقیقاتی که در این خصوص انجام شده، استفاده از این روش درمانی منجر به کاهش ۵۰ درصدی درد در همان هفته‌های ابتدایی می‌شود.
به‌طور کلی آرتروز زانو به‌عنوان یک مشکل سلامت جهانی به‌شمار می‌رود و در افراد بالای ۴۵ سال شیوع نسبتا بالایی دارد.
در بیمارانی که به هر دلیلی امکان جراحی یا تعویض مفصل زانو وجود نداشته باشد، یکی از راهکارهایی که در نظر گرفته می‌شود، استفاده از این انواع بلوک یا انجام RF است.
بیماری که توسط آقای دکتر محمد حسین دلشاد، فوق تخصص درد تحت درمان قرار گرفت، خانمی ۸۵ ساله با استئوآرتریت شدید بودند. مفاصل زانو در این بیمار به‌شدت تخریب شده بود، در واقع گرید بالایی از این بیماری را داشتند.
این بیمار به‌دلیل بیماری‌های زمینه‌ای که داشتند امکان جراحی برای او وجود نداشت. در واقع این خانم به‌دلیل مشکلاتی از قبیل:
- مصرف سیگار
- مشکلات شدید ریوی
- مشکلات قلبی
- مصرف داروهای ضد انعقاد به‌صورت طولانی‌مدت
انجام بیهوشی عمومی برای او امکان‌پذیر نبود، به همین جهت امکان تعویض مفصل زانو برای این شخص وجود نداشت.
در نهایت پزشک تصمیم به انجام روش RF جهت سوزاندن عصب ژنیکولار کردند که خوشبختانه بیمار پس از دو روز، شروع به راه رفتن بدون کمک و واکر کرد و انجام کارهای روزانه برای او آسان‌تر شد.
متخصص درد علاوه بر درمان این بیماری‌ها بدون جراحی قادر است که دیگر مشکلات را اعم از درمان دیسک بدون جراحی، درمان سیاتیک بدون جراحی و… را انجام دهد.
