زمانی که برای درمان آرتروز شدید زانو به کلینیک درد مراجعه می‌کنید، قطعا ابتدا درمان‌های بدون جراحی را برای شما در نظر خواهند گرفت، در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا در خصوص این موضوع اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار دهیم. در برخی از موارد این عمل تحت بیهوشی و توسط پزشک متخصص بیهوشی انجام می‌گیرد.  

آشنایی با آرتروز زانو

آرتروز به‌عنوان یک بیماری تخریب مفصلی شناخته شده و به همین جهت منجر به ساییدگی در زانو می‌شود. تخریب با گذشت زمان اتفاق می‌افتد، غضروف بین استخوانی از بین می‌رود و این روند منجر به برخورد استخوان‌ها به یکدیگر می‌شود. درد ناشی از آرتروز می‌تواند از کم تا بسیار شدید باشد. علائم این بیماری به شرح زیر است:

• محدود شدن دامنه حرکات
• صداهای شکننده یا تق تق در زانو
• احساس سفتی در زانو
• قفل شدن زانو
• تورم و التهاب مفصل
• احساس درد شدید هنگام راه رفتن

آشنایی با انواع آرتروز زانو

حدود ۱۰۰ نوع آرتروز وجود دارد. از رایج‌ترین مواردی که زانو را تحت تاثیر قرار می‌دهد به شرح زیر است:

استئوآرتریت

این مورد از شایع‌ترین آرتروز زانو است. استئوآرتریت غضروف را از بین می‌برد، بدون وجود این قسمت، استخوان‌ها به یکدیگر ساییده می‌شوند.

چنین شرایطی منجر به درد، سفتی و محدود شدن تحرک شما می‌شود. علاوه بر این می‌تواند باعث ایجاد خارهای استخوانی نیز بشود. معمولا این بیماری با گذشت زمان بدتر خواهد شد.

آرتروز پس از ضربه

این نوع از آرتروز پس از ضربه به زانوی شما شروع به نازک شدن می‌کند (آسیب ناشی از تصادف اتومبیل یا ورزش تماسی).

استخوان‌ها به یکدیگر ساییده می‌شوند و بیمار دچار علائمی از جمله درد، سفتی و محدودیت حرکتی می‌شود. علائم آرتروز زانو ممکن است سال‌ها پس از ضربه نمایان شود.

آرتریت روماتوئید

این مورد نوعی بیماری خود ایمنی است. یک سیستم ایمنی سالم از شما در برابر عفونت، آسیب یا موارد خارجی دیگر محافظت می‌کند و باعث التهاب می‌شود.

پاسخ التهابی یکی از راه‌هایی است که از بدن شما محافظت می‌کند. اگر به آرتریت روماتوئید مبتلا هستید، سیستم ایمنی ناسالمی دارید که منجر به التهاب مفاصل می‌شود.

التهاب منجر به درد، سفتی و تورم غشای سینوویال می شود که می‌تواند غضروف را نیز از بین ببرد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله برای درمان روماتیسم چی بخوریم را مطالعه کنید.

آشنایی با علائم آرتروز زانو

علائم زیادی به دنبال این عارضه وجود دارد که این موارد به شرح زیر است:

• صدای ساییده شدن استخوان‌ها به یکدیگر
• مشکل در راه رفتن
• درد مفصل؛ بدتر و بهتر شدن آن با تغییرات آب و هوایی
• سفتی مفصل
• درد ناگهانی یا شدت گرفتن درد
• قرمزی پوست
• تورم
• قفل شدن زانو
• گرمای پوست زانو

درمان درد مزمن ناشی از آرتروز زانو با استفاده از بلوک عصب ژنیکولار

عصب ژنیکولار در واقع عصبی است که در اطراف زانو وجود دارد و حس این نقاط زانو را ایجاد می‌کند. مشکل زمانی ایجاد می‌شود که استئوآرتریت یا همان آرتروز شدید منجر به درد مزمن به‌خصوص در افراد مسن می‌شود.

درمان این دردها در حال حاضر یک چالش بزرگ برای تمامی متخصصین است. بلوک عصب ژنیکولار یا استفاده از RF (لیزر) برای سوزاندن عصب ژنیکولار، یکی از روش‌های درمانی است که می‌توان برای بیمارانی که دچار آرتروز شدید مفاصل زانو هستند، به کار برد.

در این روش ریشه عصب حسی یا عصب ژنیکولار با لیزر قطع و سوزانده می‌شود که در نهایت منجر به کاهش درد و افزایش عملکرد بیمار خواهد شد. این فرایند توسط فوق تخصص درد با تجربه، با هدایت فلوروسکوپ یا اشعه X-Ray انجام می‌گیرد.

پس از چه مدتی بلوک عصب ژنیکولار تاثیرگذار خواهد بود

طبق تحقیقاتی که در این خصوص انجام شده، استفاده از این روش درمانی منجر به کاهش ۵۰ درصدی درد در همان هفته‌های ابتدایی می‌شود. به‌طور کلی آرتروز زانو به‌عنوان یک مشکل سلامت جهانی به‌شمار می‌رود و در افراد بالای ۴۵ سال شیوع نسبتا بالایی دارد. در بیمارانی که به هر دلیلی امکان جراحی یا تعویض مفصل زانو وجود نداشته باشد، یکی از راهکارهایی که برای این دسته از بیماران در نظر گرفته می‌شود، استفاده از این انواع بلوک یا انجام RF است.

بیماری که توسط آقای دکتر محمد حسین دلشاد، فوق تخصص درد تحت درمان قرار گرفت، خانمی ۸۵ ساله با استئوآرتریت شدید بودند. مفاصل زانو در این بیمار به‌شدت تخریب شده بود، در واقع گرید بالایی از این بیماری را داشتند.

این بیمار به‌دلیل بیماری‌های زمینه‌ای که داشتند امکان جراحی برای او وجود نداشت. در واقع این خانم به‌دلیل مشکلاتی از قبیل:

• مصرف سیگار
• مشکلات شدید ریوی
• مشکلات قلبی
• مصرف داروهای ضد انعقاد به‌صورت طولانی‌مدت

انجام بیهوشی عمومی برای او امکان پذیر نبود، به همین جهت امکان تعویض مفصل زانو برای این شخص وجود نداشت.

در نهایت پزشک تصمیم به انجام روش RF جهت سوزاندن عصب ژنیکولار کردند که خوشبختانه بیمار پس از دو روز، شروع به راه رفتن بدون کمک و واکر کرد و انجام کارهای روزانه برای او آسان‌تر شد.

فوق تخصص درد علاوه بر درمان این بیماری‌ها بدون جراحی قادر است که دیگر مشکلات را اعم از درمان دیسک بدون جراحی، درمان سیاتیک بدون جراحی و… را انجام دهد.

تزریق به زانو

زمانی که برای علائم آزاردهنده آرتروز زانو به فوق تخصص درد مراجعه می‌کنید، راهکارهای متفاوتی به صورت غیر جراحی بسته به شرایط هر فرد پیشنهاد می‌شود که یکی از این موارد تزریق به زانو است. دو نوع تزریق برای درمان آرتروز زانو وجود دارد:

1. تزریق استروئید

تزریق استروئید نتایج سریع و موثری را به دنبال دارد؛ اما در اغلب مواقع بیماران به مدت ۴ هفته بهبودی را احساس می‌کنند؛ بنابراین بنا به صلاحدید پزشک ممکن است نیاز به تزریق متعددی داشته باشید.

2. تزریق ضد التهابی

این نوع تزریق ترکیبی از تزریق هیالورونیک اسید، روان‌کننده‌های و داروهای ضدالتهابی است. ممکن است چند هفته طول بکشد تا متوجه اثربخشی آنها بشوید؛ اما در نهایت تزریق هیالورونیک اسید به مفصل زانو مفید است و معمولا تا ۶ ماه اثرات آن باقی می‌ماند.

درمان‌های دیگر غیر جراحی برای آرتروز زانو

گزینه‌های موثر درمانی و غیرجراحی بسیاری برای بیماران در نظر گرفته شده است که به شرح زیر است:

تغییر سبک زندگی

به‌طور مثال اگر فردی فعالیت‌های شدید ورزشی مانند دویدن را انجام می‌دهد، بهتر است ورزش‌های دیگر مانند شنا کردن را جایگزین کند. همچنین افرادی که دچار اضافه وزن هستند، با کاهش وزن می‌توانند فشار وارد شده به زانو را تا حد امکان کاهش دهند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی نیز همراه درمان‌های دیگری که برای بیماران در نظر گرفته می‌شود، به بیماران توصیه می‌شود. انجام ورزش‌های مختص آرتروز زانو منجر به انعطاف‌پذیری و افزایش دامنه حرکات خواهد شد.

استفاده از بریس

استفاده از وسیله‌های کمکی از جمله بریس می‌تواند به کاهش علائم این بیماری بسیار کمک کند و منجر به تسکین درد شود.

مصرف دارو

مصرف برخی از داروها از جمله ضدالتهاب غیر استروئیدی یا تزریق کورتیکواستروئیدها منجر به کاهش التهاب ایجاد شده در زانو خواهد شد.

برای درمان آرتروز چی بخوریم؟

برخی از مواد غذایی به کاهش علائم آرتروز و بهبود سلامت کلی مفصل کمک می‌کند. در واقع بیمار علاوه بر مصرف دارو، باید یک رژیم غذایی مناسب نیز داشته باشد.

رژیم غذایی مناسب می‌تواند التهابی که منجر به درد می‌شود را برطرف کند. علاوه بر این خوردن مواد غذایی مناسب به شما کمک می‌کند تا وزن نرمالی داشته باشید که قطعا برای سلامت نگه داشتن زانوها بسیار مهم است.

برای کاهش درد ناشی از آرتروز زانو باید این نوع مواد غذایی را در برنامه غذایی خود داشته باشید:

ماهی چرب

مواردی از جمله ماهی قزل آلا و ماه تن حاوی میزان بالایی از اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین D هستند که هر دوی این موارد به کاهش التهاب در بدن کمک می‌کند.

سبزیجات با برگ تیره

سبزیجاتی از جمله کلم بروکلی، اسفناج، کلم پیچ و… حاوی ویتامین‌های E و C هستند. ویتامین E از بدن درد برابر التهاب محافظت می‌کند.

همچنین ویتامین C این امکان را به بدن می‌دهد تا کلاژن بسازد که جزء اصلی غضروف بوده و به انعطاف‌پذیری مفصل کمک خواهد کرد.

روغن زیتون

روغن زیتون سرشار از چربی‌های سالم برای قلب است و همچنین اولئوکانتال که خواص مشابه داروهای غیر استروئید و ضد التهابی دارد. روغن زیتون همراه با ویتامین D از تحلیل رفتن استخوان‌ها محافظت می‌کند.

آجیل

مواردی از جمله فندق، گردو، پسته، بادام و… حاوی مقادیر زیادی از منیزیم، روی، کلسیم، چربی‌های امگا ۳ و ویتامین E است که همه این موارد خواص ضد التهابی دارد.

چای سبز

این نوشیدنی حاوی آنتی اکسیدان طبیعی است. این ماده باعث توقف تولید برخی از مواد شیمیایی التهابی در بدن شده که مرتبط با آرتریت هستند.

مطالعاتی که اخیرا انجام شده نشان می‌دهد که آنتی اکسیدان موجود در چای سبز از شکسته شدن غضروف جلوگیری می‌کند و محفاظت طولانی‌تر از مفصل خواهد کرد.

غذاهای مضر برای آرتروز زانو

علاوه بر مواد غذایی مفید، مواردی نیز هستند که در صورت ابتلا به آرتروز باید از مصرف آنها خودداری کنید:

• لبنیات پرچرب
• گوشت قرمز
• غذاهای حاوی گلوتن
• مواد غذایی فراوری شده
• غذاهای سرشار از امگا ۶
• کربوهیدرات‌های تصفیه شده
• نمک
• الکل
• مواد غذایی کنسرو شده
• مواد غذایی و نوشیدنی‌های شیرین
• غذاهای سرخ شده