بلوک عصبی روشی برای جلوگیری و کنترل درد توسط متخصص درد است. بلوکهای عصبی میتوانند به صورت جراحی یا غیر جراحی برای افراد انجام گیرد.
در اغلب مواقع گروهی از اعصاب به نام شبکه یا گانگلیون باعث ایجاد درد در اندام یا ناحیه خاصی از بدن میشود که میتوان با تزریق دارو به آن ناحیه از بدن عصب را مسدود کرد. تزریق این داروی بی حس کننده اعصاب را بلوک عصبی میگویند.
روش غیر جراحی با تزریق دارو در اطراف عصبی خاص یا دسته از اعصاب انجام میگیرد. با تزریق این داروها از رسیدن تکانههای اعصاب به سیستم عصبی مرکزی (CNS) و ایجاد درد جلوگیری میشود.
در بلوکهای عصبی به روش جراحی به این صورت اعصاب مدنظر برای جلوگیری از ارسال تکانهها به CNS تخریب میشود.
بسته به بلوکی که برای بیمار انجام میگیرد، مدت بی دردی و بی حسی میتواند متفاوت باشد. برای برخی به صورت ساعتی و در برخی دائمی است.
بلوک عصبی ممکن است تنها به عنوان تسکین درد و گاهی با ترکیب با موارد دیگری به عنوان بی حس کننده مورد استفاده قرار گیرد.
بیشتر بخوانید: بلوک گانگلیون ستاره ای
بلوک عصبی بیشتر جهت پیشگیری یا کنترل درد مورد استفاده قرار میگیرد. پزشک ممکن است از یک بلوک عصبی برای مدیریت و کنترل انواع درد به کار گیرد که این موارد به شرح زیر است:
از بلوک عصبی همچنین میتوان به عنوان یک راهکار تشخیصی برای مشخص کردن منشا درد استفاده کرد. در واقع با بررسی تاثیر بلوک بر درد، پزشک قادر خواهد بود تا دلیل درد و نحوه درمان را تعیین کند.
هیچ آمادگی خاصی برای بلوک عصبی نیاز نیست:
بهطور کلی روش بلوک عصبی شامل موارد زیر است:
درد در هر نواحی خاصی از بدن به بلوکهای عصبی متفاوتی نیاز دارد که این موارد به شرح زیر است:
برای مطالعه بیشتر میتوانید مقاله بلوک اعصاب فاست کمری را مطالعه کنید.
بیشتر بخوانید: بلوک عصب سلیاک برای درمان دردهای مزمن شکمی
بلوک عصبی را میتوان بر اساس نحوه تزریق یا غیر جراحی یا جراحی بودن آن طبقهبندی کرد:
این دارو در خارج از نخاع جهت بی حس کردن شکم و اندامهای تحتانی برای بیمار تزریق میشود. اپیدورال از رایجترین داروهای بلوک عصبی است و در اغلب مواقع برای بی دردی زایمان طبیعی کاربرد دارد.
داروی بی حسی در مایع اطراف نخاع تزریق میشود.
دارو در اطراف عصبی که منجر به درد میشود، تزریق خواهد شد.
بلوک سمپاتیک درد را در یک ناحیه خاصی از بدن مسدود میکند. این مورد میتواند برای درمان تعریق بیش از حد در نواحی خاصی از بدن به کار گرفته شود.
عصب محیطی که دچار آسیبدیدگی شده باشد با جراحی از بین میرود. این روش درمانی تنها در مواقع نادر که درد مزمن شده است، کاربرد دارد، در واقع زمانی که هیچ روشی برای درمان موثر نبوده است.
ریشه عصبی که از ستون فقرات خارج میشود و ادامه پیدا میکند با جراحی از بین میرود. این شرایط ممکن است برای بیماریهای عصبی عضلانی مانند دایپلژی اسپاستیک یا فلج مغزی اسپاستیک کاربرد داشته باشد.
ماندگاری بسته به اینکه بلوک به چه هدفی انجام گرفته، متفاوت است. گاهی بین ۸ تا ۳۶ ساعت بلوک عصبی باقی میماند، احساسات و حرکت در این قسمت از بدن بهتدریج برمیگردد.
در برخی از مواقع ممکن است پزشک از کاتتر برای ارائه داروهای بی حسی بهصورت مداوم در طی دو تا سه روز پس از جراحی برای بیمار استفاده کند.
به این صورت که یک لوله کوچک در زیر پوست نزدیک عصب قرار میگیرد. پمپ در این قسمت متصل میشود و داروی بیحسکننده بهصورت مداوم تزریق خواهد شد.
گاهی بیمار با توجه به میزان داروی تزریقی و داروهای همراه که تزریق میشود، میتواند تا چندین ماه تسکین درد را تجربه کند.
بهطور کلی اکثر بلوکهای عصبی جراحی، دائمی است. در اغلب مواقع جهت دردهای مزمنی که با هیچ راهکار درمانی بهبود پیدا نمیکند، کاربرد دارد مانند درد سرطان یا سندرم درد منطقهای مزمن.
بهطور مثال در این روش ممکن است با قطع کردن عصب یا آسیب وارد کردن به آن، مانع از ایجاد احساس در آن قسمت از بدن شوند.
با این حال تمامی این روشها ممکن است دائمی نباشند. گاهی تنها تا چندین ماه باقی میماند؛ چراکه، عصب میتواند مجدد رشد و خود را ترمیم کند. زمانی که عصب خود را ترمیم کند، درد بازمیگردد.
این روش درمانی بسیار ایمن است؛ اما، مانند هر روش دیگری ممکن است خطرات و عوارض احتمالی را به همراه داشته باشد. با این حال عوارض کمتری نسبت به روشهای درمانی دیگر دارد. عوارض احتمالی:
این نکته را به یاد داشته باشید که نباید چیزهای خیلی گرم یا سرد را روی ناحیه مورد نظر قرار دهید، بهطور کلی اگر پزشک مهارت و تجربه بالایی را در این زمینه داشته باشد، احتمال ایجاد چنین عوارض به حداقل میرسد.
بسیاری از بیماریها با این روش درمانی بسته و کم تهاجمی تسکین مییابد که این موارد به شرح زیر است:
هزینهای که برای بلوک عصبی در نظر گرفته میشود بسته به موارد مختلف، متفاوت است: