علت درد شست پا چیست
درد شست پا اغلب به دلیل آسیب یا برخی از بیماری‌ها ایجاد می‌شود. آرتریت، شکستگی و نقرس از مواردی است که منجر به درد شست پا می‌شود.
در اغلب مواقع چنین دردی با مصرف داروهای بدون نسخه قابل درمان است.
با این حال برخی از علل این بیماری مانند سزاموئیدیت ممکن است به درمان بیشتری نیاز داشته باشد.
دلایل احتمالی درد شست پا
همانطور که گفته شد شرایط مختلف می‌تواند منجر به درد شست پا شود که برخی از این موارد جدی هستند:
هالوکس ریجیدوس
طبق تحقیقاتی که در این زمینه وجود دارد، هالوکس ریجیدوس از شایع‌ترین علت درد ناشی از آرتروز در شست پا است. این بیماری در خانم‌ها بسیار شایع‌تر از آقایان است.
علائم:
شایع‌ترین علائم این بیماری، درد هنگام راه رفتن یا انجام فعالیت‌های بدنی است که به پا و انگشتان پا فشار وارد می‌کند، علائم دیگر این بیماری به شرح زیر است:
- تورم در نزدیک مفصل انگشت پا
- ایجاد برآمدگی دردناک در بالای مفصل
- مشکل در حرکت دادن انگشت شست پا
درمان:
درمان بیماری هالوکس ریجیدوس گزینه‌های جراحی و غیر جراحی دارد. درمان‌های غیر جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از سرما یا گرما درمانی
- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت
- استفاده از کفش‌های مناسب
گزینه‌های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- فیوژن مفصل
- خارج کردن هرگونه خار استخوانی
- تعویض مفصل
- بازسازی مجدد مفصل
رشد زیر پوستی ناخن
ناخن فرورفته یکی از علل شایع درد یا ناراحتی در انگشت شست پا است. چنین حالتی ممکن است زمانی که ناخن را خیلی کوتاه می‌کنید یا به درستی ناخن خود را کوتاه نکنید، رخ دهد. پوشیدن کفش‌های تنگ ممکن است باعث تشدید این حالت شود.
علائم:
- سفتی، تورم و حساس شدن انگشت
- درد
- تیره شدن پوست
- خارج شدن چرک در صورت عفونت
درمان:
ابتدا با راهکارهای غیر جراحی آغاز می‌شود، که این موارد به شرح زیر است:
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
- قرار دادن پا در آب گرم سه یا چهار بار در روز
- خشک نگه داشتن پا و خارج کردن جوراب‌های عرق کرده در اسرع وقت
- پوشیدن کفش‌های راحت با امکان رد و بدل کردن هوا
گزینه‌های جراحی:
- برداشتن جزئی ناخن
- برداشتن کامل ناخن
- برداشتن دائمی ناخن تنها در موارد مزمن
نقرس
بیماری نقرس که به دلیل تجمع اسید اوریک در مفصل ایجاد می‌شود. این بیماری معمولا در مفصل شست پا رخ می‌دهد و بدن به‌طور طبیعی اسید اوریک را از طریق ادرار خارج می‌کند.
اما گاهی در برخی از مواقع نادر ممکن است تجمع اسید اوریک باعث ایجاد کریستال در مفصل شود.
علائم:
- التهابی که منجر به تیرگی، تورم یا گرم شدن پوست در مفصل می‌شود.
- درد شدیدی که در نیمه شب یا هنگام بیداری از خواب، احساس می‌شود.
- پوستی براق در قسمت آسیب‌دیده مشاهده می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر مقاله دردهای تیر کشنده تا نوک انگشتان پا را مطالعه کنید.
درمان:
التهاب ناشی از نقرس معمولا طی 3 تا 10 روز برطرف می‌شود. به‌طور کلی درمان‌هایی که برای این بیماری در نظر گرفته می‌شود به شرح زیر است:
- نوشیدن مایعات زیاد
- بالا گرفتن پا
- استراحت هنگام ایستادن، راه رفتن و فعالیت‌های دیگر
- افراد مبتلا باید از مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای حاوی پورین مانند الکل، جگر و انواع غذاهای دریایی خودداری کنند.
پنجه چمنی
انگشت چمنی نوعی آسیب است که به مفصل شست پا در حین فعالیت‌های ورزشی وارد می‌شود. معمولا این آسیب به دلیل خم شدن مکرر پا رخ می‌دهد.
معمولا فعالیت‌هایی مانند پریدن یا دویدن به‌صورت مکرر می‌تواند منجر به خمیدگی شست پا شود. این عارضه بیشتر در ورزشکارانی که روی چمن مصنوعی بازی می‌کنند، مشاهده می‌شود.
علائم:
انگشت چمنی به دلیل حرکات تکراری ایجاد می‌شود، به همین جهت درد و تورم به مرور زمان در این دسته از افراد افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر احساس درد، ممکن است تورم و بی‌تحرکی در مفصل ایجاد شود.
در صورتی که فردی دچار آسیب حاد شده باشد، درد را به‌صورت ناگهانی تجربه خواهد کرد و ممکن است طی 24 ساعت علائم شدیدتری را نیز احساس کند.
درمان:
معمولا بهترین راهکاری که ابتدا باید در نظر داشته باشید، این است که فعالیتی را که منجر به تشدید علائم می‌شود، متوقف کنید.
دقت به این نکته می‌تواند از بدتر شدن آسیب جلوگیری کند. معمولا درمان شامل استراحت کردن، استفاده از کمپرس یخ، بستن پا و قرار دادن پا در ارتفاع است.
پزشک ممکن است کفش‌هایی را که انعطاف‌پذیری کمتری دارند، به بیمار توصیه کند. گاهی به عنوان آخرین راه حل برای آسیب‌های شدید ممکن است جراحی به بیمار توصیه شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله علت پا درد و بی حسی پا چیست را مطالعه کنید.
سزاموئیدیت
سزاموئیدها استخوان‌هایی هستند که به تاندون‌ها متصل می‌شود یا در ماهیچه‌ها قرار گرفته‌اند. به‌طور مثال کاسه زانو بزرگترین سزاموئید است.
حال این بیماری زمانی رخ می‌دهد که تاندون‌های اطراف سزاموئید زیر انگشت شست پا ملتهب یا تحریک شوند. این بیماری بیشتر در دوندگان و رقصندگان باله ایجاد می‌شود.
علائم:
علاوه بر درد، علائم سزاموئیدیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در حرکت دادن انگشت شست پا
- افزایش تدریجی درد
- کبودی
- تورم
درمان:
چندین راهکار درمانی برای این عارضه وجود دارد. برخی از این مواردی که ممکن است از سوی پزشک برای بیمار در نظر گرفته شود، به شرح زیر است:
- تزریق داروهای استروئیدی
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی جهت درد و تورم
- فیزیوتراپی
شکستگی
شکستگی یک اتفاق رایج است. در این مواقع ممکن است شکستگی انگشت شست رخ دهد:
- لگد زدن به جسمی سخت
- افتادن جسم سنگین روی پا
- فشار به انگشت شست پا با حرکات تکراری
علائم:
درد و تورم از علائم شایع این بیماری است؛ اما گاهی تغییر رنگ در اطراف انگشت پا وجود دارد.
درمان:
گزینه‌های درمانی بسته به شدت شکستگی برای هر فرد متفاوت خواهد بود، اقداماتی که می‌توانید در نظر داشته باشید به شرح زیر است:
- خودداری از قرار دادن وزن روی پا
- قرار دادن پا در ارتفاع
- استفاده از یخ برای کاهش تورم
- بستن انگشت پا
بونیون
بونیون یک تغییر شکل مفصل در انگشت شست پا است. مفصل به سمت بیرون قرار می‌گیرد و یک برآمدگی قابل مشاهده در کنار پا ایجاد می‌شود. این حالت منجر به قرارگیری نادرست انگشت پا خواهد شد.
بسیاری از کفش‌ها به مفصل بیرون‌زده فشار وارد می‌کنند و به مرور زمان باعث ایجاد کیسه پر از مایع در مفصل متورم و ملتهب خواهد شد.
علائم:
بونیون ممکن است باعث تورم، التهاب و درد شود. انگشت شست پا به سمت داخل می‌رود.
درمان:
برای کاهش علائم بیمار باید کفش‌هایی را بپوشد که مفصل خارج شده فشاری وارد نکند. باید از یک کفی نرم و انعطاف‌پذیر نیز استفاده کند. برخی از راهکارهای درمانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- پد بونیون
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن
- قرار دادن پا در آب گرم
- استفاده از کمپرس سرد
- ماساژ دادن
از دیگر دلایل ایجاد این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت ناخن
- بیماری رینود
- نوروم مورتون
- روماتیسم مفصلی
علائم و درمان هر یک از این موارد بسته به شدت علائم متفاوت خواهد بود.
چگونه درد شست پا را تشخیص دهیم؟
تشخیص درد شست پا با بررسی محل دقیق درد، نوع و شرایط بروز آن، به طور مثال هنگام راه رفتن یا در حالت استراحت شروع می‌شود.
تورم، قرمزی، محدودیت حرکت یا احساس گرما در مفصل می‌تواند نشانه‌ای از مشکلاتی مانند آرتروز، نقرس یا التهاب تاندون باشد.
در صورت ماندگاری یا افزایش شدت درد، مراجعه به پزشک و عکسبرداری یا آزمایش‌های لازم برای تشخیص دقیق‌تر توصیه می‌شود.
روش‌های پیشگیری از درد شست پا در ورزشکاران
برای جلوگیری از درد شست پا، ورزشکاران باید کفش‌هایی با حمایت مناسب از قوس پا و فضای کافی برای انگشتان انتخاب کنند.
گرم کردن و کشش مناسب قبل از تمرین، تقویت عضلات پا و خودداری از فشار ناگهانی روی مفاصل از دیگر اقدامات موثر است. همچنین استراحت کافی و گوش دادن به علائم اولیه درد می‌تواند از آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری کند.
درمان‌های خانگی برای درد شست پا
از راهکارهای درمان خانگی می‌توان به چنین مواردی اشاره کرد:
- استفاده از کمپرس سرد برای کاهش التهاب و تورم
استراحت و خودداری از فشار زیاد روی پا - پوشیدن کفش راحت و پنجه دار
- ماساژ ملایم با روغن‌های ضد التهاب مانند روغن زیتون
- حمام پا با آب گرم و نمک اپسوم
- استفاده از داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن (در صورت نیاز)
چرا درد شست پا ممکن است در شب بدتر شود؟
درد شست پا ممکن است شب‌ها شدیدتر احساس شود؛ زیرا در حالت استراحت، تمرکز بدن روی تحریکات محیطی کمتر می‌شود و مغز پیام‌های درد حساس‌تر می‌شود.
همچنین کاهش جریان خون و سفتی مفاصل پس از یک روز فعالیت، می‌تواند التهاب را تشدید کرده و باعث افزایش درد در شب شود. در برخی موارد، بیماری‌هایی مانند نقرس یا آرتروز هم باعث ایجاد درد هنگام شب شود.
علائم هشدار دهنده که نباید نادیده بگیرید
علائم مهمی که باید در نظر داشته باشید به شرح زیر است:
تب بالا و ناگهانی ممکن است نشانه عفونت شدید یا التهاب باشد.
درد قفسه سینه یا تنگی نفس علامتی جدی از مشکلات قلبی یا ریوی است.
سردرد شدید و بی‌سابقه می‌تواند نشانه سکته مغزی یا مشکلات مغزی باشد.
تورم ناگهانی و دردناک در پا یا دست ممکن است نشانه لخته خون یا نقرس باشد.
تغییر در رنگ ادرار یا وجود خون می‌تواند نشانه بیماری کلیوی یا مجاری ادراری باشد.
خستگی مفرط یا بی حالی مداوم ممکن است نشانه مشکلات تیروئید، کم خونی یا دیابت باشد.
کدام داروها برای درمان درد شست پا موثرتر هستند؟
نوع دارو بستگی به علت اصلی درد دارد؛ اما در بسیاری از موارد، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن به کاهش درد و تورم کمک می‌کند.
در مواردی مانند نقرس، داروهایی مانند کاهش دهنده اسید اوریک تجویز می‌شود. اگر درد ناشی از عفونت باشد، آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است تجویز شوند.
به این نکته توجه داشته باشید، باید مصرف دارو تحت نظر پزشک انجام شود تا باعث بروز عوارض نشود.
سوالات متداول
درد شست پا ممکن است ناشی از چه بیماری‌هایی باشد؟
درد شست پا می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کند. از شایع‌ترین علل آن می‌توان به نقرس (تجمع اسید اوریک)، آرتروز مفصل شست، بونیون (انحراف استخوان شست)، التهاب تاندون‌ها یا بورسیت اشاره کرد.
گاهی هم فشار زیاد به پا، کفش نامناسب یا آسیب دیدگی مستقیم، عامل اصلی درد است.
چگونه می‌توان از بونیون جلوگیری کرد؟
برای پیشگیری از این عارضه بهتر است از کفش‌های مناسب با پنجه پهن و پاشنه کوتاه استفاده کنید تا فشار زیادی به شست وارد نشود.
حفظ فرم صحیح پا با انجام حرکات اصلاحی، خودداری از ایستادن طولانی مدت و داشتن وزن متعادل نیز نقش مهمی در جلوگیری از این بیماری دارد.
آیا درد شست پا می‌تواند نشانه‌ای از نقرس باشد؟
بله درد ناگهانی و شدید در شست پا می‌تواند یکی از نشانه‌های نقرس باشد. این بیماری به‌دلیل تجمع کریستال‌های اسید اوریک در مفاصل ایجاد شده و معمولا شست پا اولین جایی‌ست که درگیر می‌شود. در اغلب مواقع نقرس با تورم، قرمزی و گرمی مفاصل همراه است.
چه زمانی باید برای درمان درد شست پا به پزشک مراجعه کنم؟
اگر درد شست پا به صورت مداوم ادامه دارد و با علائمی از جمله تورم، قرمزی یا محدودیت در حرکت همراه است یا به‌طور ناگهانی و شدید آغاز شده، بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر درد به مرور زمان بدتر می‌شود یا دچار علائمی مانند تب یا تغییر شکل مفاصل شده‌اید، نیاز به بررسی تخصصی خواهید داشت. تشخیص زودهنگام می‌تواند از مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.
آیا استفاده از کمپرس سرد برای درمان درد شست پا مفید است؟
بله استفاده از کمپرس سرد می‌تواند برای کاهش درد و التهاب شست پا موثر باشد، به خصوص اگر درد ناشی از آسیب، التهاب یا نقرس رخ دهد. کمپرس سرد باعث کاهش جریان خون موضعی و کاهش تورم می‌شود.
آیا انجام ورزش‌های خاص می‌تواند درد شست پا را تشدید کند؟
بله برخی ورزش‌ها یا حرکات نادرست می‌تواند درد شست پا را تشدید کند، به خصوص اگر فشاری مستقیم روی مفصل شست وارد شود.
فعالیت‌هایی مانند دویدن طولانی، پرش یا حرکات تکراری پا بدون آمادگی کافی ممکن است باعث بدتر شدن التهاب یا آسیب‌های موجود شوند.
آیا شکستگی انگشت شست پا نیاز به جراحی دارد؟
شکستگی انگشت شست پا همیشه نیاز به جراحی ندارد. در مواردی که شکستگی خفیف یا بدون جابه‌جایی استخوان باشد، درمان با استراحت، بانداژ و گاهی آتل کفایت می‌کند.
چه عواملی باعث بروز انگشت چمنی می‌شوند؟
انگشت چمنی معمولا بر اثر خم شدن بیش از حد یا ناگهانی شست پا به سمت عقب اتفاق می‌افتد. این آسیب اغلب در ورزش‌هایی که شامل دویدن، توقف ناگهانی یا تغییر جهت سریع هستند رخ می‌دهد.
2 پاسخ
سلام من دختر هستم و ۱۵ ساله و از ۳ سالگی دیابت دارم
من حدود ۷ ماه گذشته یک تصادف داشتم و مچ پای سمت چپ پیچ خورد حدود ۲۴ ساعت در بیمارستان بستری بود هیچ دردی رو احساس نمی‌کردم وقتی مرخص شدم و شروع کردم به راه رفتن کم کم دردش شروع شد اولش خیلی درد نداشت و یک روز بعد شروع کرد ورم کردن که بعد یک هفته رفتم ده جلسه فیزیو تراپی ولی خوب نشدم و ۲ جلسه آخر درد شست پایم شروع شد و خیلی شدید بود و بعد رفتم بیمارستان و چند بار عکس گرفتم گفتن مشکلی نیست ولی پایم رو اتل گرفتن بعد از مدتی پایم توی اتل بود و خوب نشد رفتم شیراز پیش یک دکتر ارتوپد گفت باید برم نوار عصب بگیرم رفتم گرفتم گفتن پایت به ضربه و فشار حساس شده است و باید یخ درمانی کنی و بعد مدتی هم یخ درمانی کردم ولی خوب نشد و حالا هنوز به شدت درد داره به طوری که نمیتونم پایم را درست روی زمین بزارم و راه بروم انگشت شست پایم به شدت درد میگیره و محل درد همیشه براق ، گرم و سرد ، قرمز و حساس است به طوری که باید زیرش چیز نرمی بزارم که درد بگیره و وقتی هم که یک دقیقه می‌ایستم پایم سیاه میشه و شروع می‌کنه به سوزش و هنوز هم شست پایم ورم داره به نظرتون علت چیه و راه درمان چیه ؟
با عکس نوار عصب عضله پاها مراجعه کنید.