علائم و درمان پارگی دیسک کمر
معمولا علائم ناشی از پارگی دیسک کمر پس از چند هفته تا یک ماه خود به خود بهبود پیدا می‌کند.
دیسک‌های ستون فقرات مانند بالشتک، به عنوان ضربه‌گیر در بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارند. مهره‌ها، استخوان‌های بزرگ در ستون فقرات هستند.
اگر دیسک بین مهره‌ها پاره شود و دیسک بیرون بزند، می‌تواند اعصاب ستون فقرات مجاور را تحت فشار قرار دهد. این حالت به عنوان بیرون‌زدگی، پارگی و لغزش دیسک شناخته می‌شود.
پارگی دیسک باعث کمردرد شدید و گاهی اوقات درد شدید در پشت پاها می‌شود که همانند درد سیاتیک است. معمولا علائم ناشی از پارگی دیسک کمر پس از چند هفته تا یک ماه خود به خود بهبود پیدا می‌کند.
در صورتی که علائم ناشی از این عارضه تا چندین ماه ادامه داشته باشد و مزمن شود، ممکن است در نهایت تصمیم به عمل جراحی برای بیمار گرفته شود.
زمانی که به متخصص درد مراجعه می‌کنید، پزشک سعی بر این دارد که مشکل شما را با راهکارهای غیر جراحی درمان کند یا عمل جراحی را با راهکارهای درمانی دیگر به تاخیر بیندازد.
پارگی دیسک کمر چه علائمی دارد
همیشه کمردرد به دلیل پارگی دیسک نیست، ممکن است ناشی از کشیدگی یا رگ به رگ شدن عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها باشد.
همچنین اگر کمردرد همراه با درد تیرکشنده در پشت یا هر دو پا (سیاتیک) باشد، معمولا علائم فتق دیسک یا پارگی دیسک کمر است.
سیاتیک علائم مشخصی دارد که این موارد به شرح زیر است:
- درد شدید در پشت باسن و ساق پا (معمولا یک پا)
- سوزن سوزن شدن در بخشی از ساق یا در پا
- احساس ضعف در پا
در صورتی که دیسک پاره شود، زمانی که پاهای خود را خم و صاف می‌کنید یا زمانی که در حالت نشسته هستید، سیاتیک بدتر می‌شود؛ چراکه، این حالت‌ها باعث کشیده شدن عصب سیاتیک می‌شود.
حتی ممکن است با حرکات ساده‌ای مانند عطسه کردن، سرفه یا نشستن روی توالت درد شدید را احساس کنید.
علت پارگی دیسک کمر چیست
دیسک‌ها حالت لاستیکی شکل دارند و این ویژگی منجر به آن شده است که شما قادر به خم شدن و حرکات دیگری در این ناحیه از بدن باشید.
همچنین نیروهای وارد شده بر ستون فقرات هنگام چرخش کمر، خم کردن یا بلند شدن را به خود جذب می‌کند. هرچه سن بیشتر می‌شود، دیسک‌ها قابلیت و عملکرد سابق خود را نخواهند داشت.
ممکن است با افزایش سن حالتی کاملا صاف داشته باشید یا مانند یک لاستیک کم باد بیرون بزند. محتویات داخل دیسک که حالت ژلاتینی دارند، شروع به خشک و سفت شدن می‌کنند. همچنین دیواره‌های فیبری دیسک دچار ساییدگی می‌شوند.
اگر دیسک آسیب‌دیده به اعصاب نخاعی فشار وارد کند، ملتهب خواهند شد. معمولا زمانی که دیسک دچار پارگی می‌شود، ریشه‌های عصب سیاتیک که از دو طرف دیسک‌ها از ستون فقرات خارج می‌شود، تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
اعصاب سیاتیک از باسن، پایین ساق پا و داخل پا عبور می‌کند، به همین جهت در صورت آسیب‌دیدگی این عصب احساس درد، گزگز و بی حسی دارید.
دیسک‌هایی که ضعیف شده باشند، ممکن است به دلیل فعالیت‌های روزمره، کار یا ورزش، تصادفات یا زمین خوردن بیشتر مستعد پارگی شوند.
با این حال ممکن است هیچ یکی از آنها در پارگی دیسک کمر نقش نداشته باشند و تنها به دلیل روند افزایش وزن چنین مشکلی رخ دهد.
پزشک پارگی دیسک کمر را چگونه تشخیص می‌دهد
پزشکان اغلب می‌توانند این عارضه را بر اساس علائم، به ویژه زمانی که علائم ناشی از سیاتیک ایجاد می‌شود، تشخیص دهند. به این دلیل که اعصاب نزدیک دیسک‌ها، بر قسمت‌های مختلف باسن و پاها تاثیر می‌گذارد.
در نهایت برای تشخیص دقیق، تست‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی را از بیمار درخواست می‌شود.
این نکته را در نظر داشته باشید که معمولا در سنین میانسالی در اغلب مواقع در MRI دیسک غیر طبیعی نشان داده می‌شود؛ اما، فرد درد یا مشکلی ندارد.
راهکارهای درمانی برای پارگی دیسک کمر
کمردرد و درد سیاتیک ناشی از پارگی دیسک در اغلب مواقع طی چند هفته خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند، گاهی ممکن است روند بهبودی به زمان بیشتری نیاز داشته باشد.
در صورت تشدید درد یا به‌طور کلی تشدید بیماری، پزشک خودمراقبتی‌هایی را به بیمار توصیه کند که این موارد به شرح زیر است:
گرما و سرما درمانی
زمانی که برای اولین بار احساس درد دارید، استفاده از کمپرس یخ می‌تواند به بی حس شدن اعصاب شما کمک کند.
استفاده از پدهای حرارتی و حمام آب گرم به رفع گرفتگی و اسپاسم عضلات کمر کمک می‌کند تا بتوانید به راحتی حرکت داشته باشید.
دارو درمانی
مسکن‌های بدون نسخه می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. برخی از راهکارهای درمانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن
- ناپروکسن
- استامینوفن
- آسپرین
تنها مقداری که پزشک برای شما تجویز کرده است، مصرف کنید. در صورتی که بیش از نیاز از این داروها مصرف کنید، می‌تواند عوارضی مانند آسیب به معده و خونریزی را به همراه داشته باشد.
در صورتی که این موارد و سایر راهکارهای خانگی موثر نبودند، پزشک ممکن است در نهایت شل‌کننده‌های عضلانی را برای شما تجویز کند.
اگر دیسک به روش جراحی، درمان شد باید به مراقبت‌های بعد از جراحی دیسک کمر بسیار توجه کنید.
فعال باشید
گاهی برخی از افراد تصور می‌کنند در پارگی دیسک کمر باید استراحت مطلق داشته باشند؛ اما، باید همراه با کمی استراحتی که دارید، فعالیت نیز داشته باشید.
باید در طول روز کمی پیاده روی کنید و تا حد امکان فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهید، حتی اگر کمردرد دارید؛ اما، نباید به خود فشار وارد کنید.
مطالب مرتبط: درمان کمردرد به روش غیر جراحی
تمرینات ورزشی
هنگامی‌که درد شما تسکین پیدا کرد، ورزش و حرکات ملایم کششی می‌تواند به شما کمک کند تا فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهید یا به کار سابق خود بازگردید.
حتما به دستورالعمل‌های فیزیوتراپیست خود توجه داشته باشید تا ورزش‌ها و حرکات کششی ایمنی را برای کمردرد شما در نظر بگیرد.
راهکارهای تکمیلی
راهکارهای درمانی دیگر برای پارگی دیسک کمر مانند کایروپراکتیک، ماساژ درمانی و طب سوزنی ممکن است به تسکین درد شما کمک کند. برای کاهش درد کمر تزریق دیسکوژل در مواردی تجویز می‌شود.
در صورتی که هر یک از این موارد و هیچ راهکار غیر جراحی برای بیمار موثر عمل نکند، در نهایت عمل جراحی را برای او در نظر خواهند گرفت.
چه زمانی باید عمل جراحی انجام داد؟
اگر درد بیمار بیش از سه ماه ادامه ادامه داشته باشد، به عنوان بیماری مزمن شناخته می‌شود و ممکن است به راهکارهای درمانی موثرتری نیاز داشته باشد. معمولا در این مرحله به بیمار عمل جراحی پیشنهاد می‌شود.
البته نکته‌ای که وجود دارد این است که بیماران با تزریق استروئیدهای ضد التهابی در نزدیک عصب ملتهب و دیسک پاره شده، می‌توانند جراحی را به تاخیر بیندازد.
تزریق داروهای استروئیدی تا چندین ماه تسکین درد ایجاد می‌کند؛ اما، راهکاری دائمی نیست. معمولا عمل جراحی که برای بیماران در نظر گرفته می‌شود، دیسککتومی است.
گاهی ممکن است بیماران به روش‌های جراحی درد بدتری را تجربه کنند، به همین جهت متخصصین درد با راهکارهای غیر جراحی و حداقل تهاجمی سعی بر درمان بیماران دارند.
روند بهبودی بیماران چگونه است
اکثر دردهای ناشی از دیسک به‌طور قابل توجهی در عرض یک ماه بهبود پیدا می‌کند. معمولا انتظار می‌رود به‌تدریج پس از تجربه درد حاد ناشی از پارگی دیسک، بهبودی و تسکین ایجاد شود.
به‌طور کلی با ورزش کردن می‌توان به جلوگیری از تشدید درد دیسک کمک کرد. ورزش‌هایی مانند یوگا و تای چی می‌تواند به تقویت عضلات کمک کند و باعث استحکام ستون فقرات شود.
به این نکته توجه داشته باشید که در انجام هیچ تمرینی نباید زیاده‌روی کنید؛ زیرا، ممکن است منجر به کمردرد شود.
مشکلات دیسک کمر با گذشت زمان بدتر می‌شود. بهترین راه‌حلی که می‌توان برای جلوگیری از این وضعیت در نظر گرفت، سلامت نگه داشتن کمرتان است.
به چنین راهکارهایی توجه داشته باشید:
- ورزش منظم
- حفظ وزن متناسب
- خودداری از فعالیت‌هایی که منجر به کمردرد می‌شود.
کلام آخر
با افزایش سن و تحلیل رفتن دیسک، احتمال پارگی دیسک‌ها افزایش پیدا می‌کند. ممکن است نتوانید از پارگی دیسک کمر جلوگیری کنید؛ اما، با انجام تمرینات ورزشی منظم برای تقویت کمر می‌توان احتمال ابتلا به این خطر را کاهش داد.
