دیستونی گردن – آیا درمانی دارد

دیستونی گردن (Cervical Dystonia یا Spasmodic Torticollis) نوعی اختلال عصبی نادر و مزمن است که باعث انقباضات غیرارادی عضلات گردن می‌شود.
این انقباضات می‌توانند باعث کج شدن، چرخش یا لرزش سر به طرفین یا جلو/عقب شوند. این بیماری معمولا به صورت تدریجی بروز می‌کند و ممکن است با درد، گرفتگی عضلات و سردرد همراه باشد.

امکان ایجاد این بیماری در هر سنی وجود دارد؛ اما بیشتر در افراد میانسال رخ می‌دهد، همچنین در خانم‌ها بیشتر از آقایان است.

علت مشخصی برای این عارضه وجود ندارد و هنوز هیچ درمانی برای آن در نظر نگرفته‌اند؛ اما خوشبختانه می‌توان علائم را تا حد زیادی کنترل کرد. لازم به ذکر است که به دیستونی گردن «تورتیکولی اسپاسمودیک» نیز گفته می‌شود.

بیشتر بخوانید: آرتروز گردن

دیستونی گردن چه علائمی ایجاد می‌کند؟

درد از شایع‌ترین علائم ناشی از این بیماری است. عضلاتی که به دنبال این بیماری در ناحیه گردن منقبض می‌شود باعث می شود که سر به جهت‌های مختلف بپیچید که به حالت‌های زیر است:

• گوش به سمت شانه
• چرخش چانه به سمت شانه
• چانه به سمت بالا
• قرار گرفتن چانه به سمت پایین

همچنین:

• چرخش یا لرزش غیرارادی گردن
• درد و گرفتگی عضلات گردن یا شانه‌ها
• سردردهای مزمن
• اختلال در حفظ وضعیت طبیعی سر هنگام نشستن یا ایستادن

شایع‌ترین نوع پیچ خوردگی به طوری است که چانه به سمت شانه کشیده می‌شود. برخی از افراد ممکن است حالت‌های غیر طبیعی سر را نیز تجربه کنند.

بسیاری از افراد که دیستونی گردن دارند، گردن دردی را تجربه می‌کنند که به شانه‌ها نیز سرایت می‌کند. چنین اختلالی منجر به سردرد نیز می‌شود. این درد می‌تواند برای بسیاری از افراد ناتوان‌کننده و غیر قابل تحمل باشد.

علت ایجاد عارضه

در اغلب مواقع دلیل مشخصی برای این بیماری وجود ندارد؛ اما از علل احتمالی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• مشکل روانی
• اختلالات عصبی از جمله پارکینسون
• داروهای مسدود کننده دوپامین از جمله داروهای ضد روان‌پریشی
• آسیب به شانه، گردن یا سر
• جهش ژنتیکی
• سکته مغزی یا ضربه مغزی

در بعضی از افراد دیستونی گردن از همان ابتدای تولد وجود دارد و در برخی دیگر، شرایط محیطی می‌تواند در ایجاد این مشکل تاثیر گذار باشد.

شرایط خطرساز

لازم به ذکر است که این دسته از افراد نیز بیشتر در معرض این بیماری قرار می‌گیرند:

• افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
• افرادی که بین 40 تا 60 سال هستند.
• خانم‌ها دو برابر آقایان به این عارضه مبتلا می‌شوند.

بیشتر بخوانید: علت خشکی و سفتی گردن

آیا دیستونی خطرناک است؟

دیستونی گردن جان بیمار را تهدید نمی‌کند؛ اما می‌تواند به شدت کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد؛ از جمله:

• اختلال در خواب و تمرکز
• مشکلات حرکتی
• درد مزمن و افسردگی
• ناتوانی در انجام فعالیت‌های روزمره یا رانندگی

راهکارهایی برای تسکین درد

همانطور که گفتیم درد از مهم‌ترین علائم این عارضه بوده که شرایط را برای بیمار طاقت‌فرسا می‌کند. به همین جهت راهکارهایی برای تسکین درد این دسته از افراد در نظر گرفته شده است:

سم بوتولینوم

درمان اولیه‌ای که برای تسکین درد در نظر می‌گیرند، تزریق بوتاکس یا سم بوتولینوم در عضلات گردن هر 11 الی 12 هفته است. تزریق این دارو می‌تواند منجر به بی‌حرکتی اعصاب در عضلات گردن شود.

گزارش‌ها مبنی بر آن است که درد و سایر علائم ناشی از این بیماری را تا حد زیادی تسکین می‌دهد.

درمان دارویی

چندین داروی موثر برای تسکین علائم این عارضه گزارش شده که چند نمونه از این موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد:

• آنتی کولینرژیک‌ها
• دوپامینرژیک‌ها
• داروهای ضد تشنج
• و…

پزشک متخصص درد شرایط شما را در نظر می‌گیرند و بهترین روش درمانی و دارو را برای شما تجویز خواهد کرد.

چه درمانی برای دیستونی گردن وجود دارد؟

خوشبختانه گزینه‌های درمانی برای این عارضه در حال پیشرفت است. علاوه بر درمان فیزیکی که برای این بیماری در نظر گرفته می‌شود، مشاوره و مقابله با استرس نیز می‌تواند در درمان موثر باشد.

فیزیوتراپی

این روش درمانی می‌تواند کمک‌کننده باشد، در این روش ماساژ گرفتن و گرما درمانی به شل کردن گردن و شانه‌ها کمک می‌کند. همچنین تمرینات کششی و تقویتی هدفمند برای بیمار در نظر گرفته می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله ورزش‌های مضر برای دیسک گردن را مطالعه کنید.

مطالعه‌ای که در سال 2012 بر افراد مبتلا به دیستونی گردنی انجام شده بود، نشان داد که انجام فیزیوتراپی منجر به تسکین درد، علائم و همچنین بهبود کیفیت زندگی افراد می‌شود.

بایوفیدبک

در این روش از ابزار الکترونیکی برای اندازه‌گیری مواردی از جمله فعالیت عضلانی، امواج مغزی و جریان خون به کار برده می‌شود. این اطلاعات به فرد بیمار کمک می‌کند تا حرکت غیر ارادی خود را مدیریت کند.

مطالعه‌ای نشان داد که با استفاده از این روش درمانی می‌توان به تسکین درد و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کرد.

عمل جراحی

در صورتی که هیچ یک از روش‌های ذکر شده برای بیمار موثر نباشد، در نهایت عمل جراحی برای بیمار در نظر گرفته خواهد شد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله علت گرفتگی گردن را مطالعه کنید.

تحریک عمیق مغز

این روش درمانی راهکار درمانی جدیدتری است. طی این روش یک سوراخ کوچک در جمجمه ایجاد می‌کنند تا اقدامات درمانی صورت گیرد.

درمان گیاهی و مکمل‌ها

درمان‌های گیاهی به تنهایی جایگزین درمان پزشکی نیستند. اما برخی بیماران از مصرف مکمل‌هایی مانند منیزیم، ویتامین B، یا روغن‌های گیاهی متوجه تسکین خود شدند. حتما با پزشک در خصوص مصرف این موارد مشورت کنید.

کلام آخر

اگرچه دیستونی گردن درمان قطعی ندارد؛ اما با درمان‌های دارویی، تزریق بوتاکس و توانبخشی می‌توان علائم آن را کنترل و زندگی با کیفیت‌تری را تجربه کرد. پیگیری مداوم، مراجعه به پزشک و تمرینات فیزیکی منظم از کلیدهای کنترل این بیماری هستند.