عفونت استخوان یا استئومیلیت و درمان آن
استئومیلیت، همان عفونت استخوان است. عفونت می‌تواند با عبور از جریان خون یا پخش شدن از بافت مجاور، به استخوان برسد.
حتی اگر زمانی استخوان دچار آسیب‌دیدگی شود و در معرض میکروب قرار بگیرد، عفونت می‌تواند از خود استخوان ایجاد شود.
افراد سیگاری و افرادی که دچار بیماری‌های مزمن هستند، مانند افراد مبتلا به دیابت یا نارسایی کلیه، بیشتر در معرض خطر این بیماری قرار دارند.
افراد دیابتی در صورت داشتن زخم پا، دچار استئومیلیت در پا می‌شوند. با وجود اینکه این بیماری در گذشته غیرقابل درمان بود؛ اما، امروزه درمان‌های موفقیت‌آمیزی دارد.
اکثر افراد برای برداشتن قسمتی از استخوان مرده یا از بین رفته، نیاز به جراحی دارند. در روند جراحی نقش متخصص بیهوشی بسیار مهم است.
پس از جراحی نیز معمولا به بیماران آنتی‌بیوتیک‌های قوی تزریق تجویز می‌شود. در صورتی که بیمار به موقع درمان نشود، باعث ایجاد مشکلات استخوانی به صورت دائمی خواهد شد.
گاهی بیماران دچار درد مفصلی می‌شوند که در این مواقع باید به فوق تخصص درد جهت کنترل درد مراجعه کنند.
عفونت استخوان چه علائمی دارد؟
علائم و نشانه‌های ناشی از این بیماری به شرح زیر است:
- تب
- تورم، گرما و قرمزی در ناحیه عفونت
- درد در ناحیه عفونت
- خستگی
گاهی اوقات عفونت استخوان هیچ علائمی ایجاد نمی‌کند. همچنین ممکن است با وجود علائمی که ذکر شد، تشخیص این بیماری و رد سایر مشکلات احتمالی سخت شود. در صورت شدت گرفتن درد استخوان همراه با تب، باید به پزشک مراجعه کنید.
علت ایجاد عفونت استخوانی چیست؟
بسیاری از فاکتورها، از جمله استافیلوکوکوس اورئوس از طریق جریان خون وارد شده و در نهایت منجر به عفونت استخوان می‌شود.
معمولا عفونت در یک ناحیه از بدن ایجاد می‌شود و از طریق جریان خون به استخوان‌ها منتقل خواهد شد. میکروب‌ها می‌توانند به شکل‌های متفاوتی وارد استخوان شوند:
جریان خون
میکروب در سایر قسمت‌های بدن به عنوان مثال در ریه ناشی از عفونت ریه یا در مثانه ناشی از عفونت ادراری می‌تواند از طریق جریان خون، به نقطه ضعیف شده در استخوان منتقل شود.
آسیب
زخم‌های شدید که سوراخ شده‌اند، می‌توانند راهی برای ورود میکروب‌ها در اعماق بدن باشند. اگر زخم عفونی شود، میکروب به استخوان‌های مجاور گسترش پیدا می‌کنند.
عمل جراحی
گاهی اوقات در حین عمل جراحی برای جایگزینی مفصل یا ترمیم شکستگی، بیمار در معرض آلودگی و میکروب قرار می‌گیرد و در نهایت درگیر عفونت استخوان می‌شود.
عوامل خطر در ایجاد عفونت استخوان
استخوان‌های شما در برابر عفونت مقاوم‌اند؛ اما، با افزایش سن این مقاومت کاهش پیدا می‌کند. عوامل دیگری که ممکن است استخوان‌ها را در برابر استئومیلیت آسیب‌پذیرتر کنند شامل موارد زیر است:
وارد شدن آسیب یا جراحی ارتوپدی
شکستگی شدید استخوان یا یک زخم عمیق سوراخ شده راهی برای ورود باکتری به استخوان و بافت‌های مجاور است. به‌طور مثال زخم عمیق مانند گاز حیوان نیز می‌تواند راهی برای ایجاد عفونت باشد.
علاوه بر این، جراحی برای ترمیم استخوان‌های شکسته یا جایگزین مفصل آسیب‌دیده می‌تواند به‌صورت تصادفی راهی برای ورود میکروب‌ها باشد.
اختلالات گردش خون
زمانی که عروق خونی دچار آسیب شده یا مسدود شوند، بدن قادر به فرستادن سلول برای مبارزه با عفونت نیست. در این مواقع یک زخم کوچک می‌تواند در نهایت به یک زخم عمیق تبدیل شود.
بیماری‌هایی که گردش خون را مختل می‌کند شامل موارد زیر است:
- دیابت کنترل نشده
- بیماری عروقی محیطی، اغلب به دلیل مصرف سیگار
- بیماری سلول داسی شکل
- مشکلاتی که نیاز به کاتتر یا خطوط وریدی دارد
گاهی برخی از مشکلات در بیماران نیاز به لوله‌های پزشکی دارد. گاهی اوقات ممکن است این لوله راهی برای ورود میکروب‌ها به بدن باشد و خطر ایجاد عفونت را افزایش دهد و در نهایت باعث ایجاد عفونت استخوانی در بیمار شود.
نمونه‌ای از لوله‌ها که احتمال ایجاد این بیماری را افزایش می‌دهد:
- لوله دستگاه دیالیز
- کاتترهای ادراری
شرایطی که سیستم ایمنی بدن را مختل می‌کند
اگر سیستم ایمنی بدن تحت تاثیر بیماری یا دارو قرار بگیرد، شما بیشتر در معرض ابتلا به این نوع عفونت قرار می‌گیرید، مواردی که ممکن است منجر به سرکوب سیستم ایمنی شود شامل موارد زیر است:
- درمان سرطان
- دیابت کنترل نشده
- نیاز به مصرف کورتیکواستروئیدها
عوارض ناشی از عفونت استخوان
عوارض این بیماری ممکن است شامل هر یک از این موارد باشد:
استئونکروز
عفونت استخوان می‌تواند گردش خون درون استخوان را مختل کند و منجر به مرگ استخوانی شود.
آرتریت سپتیک
گاهی اوقات عفونت درون استخوان‌های می‌تواند به مفصل مجاور نیز سرایت کند.
اختلال در رشد
اگر عفونت استخوان در نواحی نرم‌تری در صفحات رشد، در هر دو انتهای استخوان‌های بلند بازو و پاها ظاهر شود، رشد طبیعی استخوان یا مفاصل در کودکان تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
سرطان پوست
اگر عفونت استخوان باعث ایجاد زخم باز به صورت تخلیه چرک باشد، پوست اطراف در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست سنگفرشی قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: درمان دردهای بیماران سرطانی
عفونت استخوان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک ابتدا معاینات فیزیکی برای بررسی هرگونه تورم، حساسیت و گرما در قسمت آسیب‌دیده انجام می‌دهد. به‌طور کلی آزمایشاتی که جهت تشخیص برای بیماران در نظر گرفته می‌شود به شرح زیر است:
آزمایش خون
آزمایش خون ممکن است سطح بالای گلبول سفید را در خون نشان دهد که نشان‌دهنده مبارزه با عفونت است.
این نکته را در نظر داشته باشید که آزمایش خون نمی‌تواند مشخص کند که شما مبتلا به عفونت خون هستید یا خیر، تنها با انجام این آزمایش به پزشک سرنخ‌هایی داده خواهد شد.
تست‌های تصویربرداری
- عکسبرداری با استفاده از اشعه ایکس
- انجام MRI
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
نمونه برداری از استخوان
نمونه برداری از استخوان می‌تواند مشخص کند که چه نوع میکروبی استخوان شما را آلوده کرده است. شناسایی نوع میکروب این امکان را به پزشک می‌دهد که بتواند آنتی‌بیوتیکی را تجویز کند که برای از بین بردن عفونت به‌خوبی عمل کند.
درمان عفونت استخوان
رایج‌ترین درمانی که برای این بیماری در نظر گرفته می‌شود، خارج کردن استخوان آلوده یا استخوان مرده است. همچنین داروهای آنتی بیوتیکی نیز به عنوان تکمیل‌کننده درمان برای بیماران تزریق خواهد شد.
عمل جراحی
بسته به شدت عفونت ممکن است عمل جراحی به چند روش انجام گیرد:
تخلیه کردن قسمت آلوده
باز کردن اطراف استخوان آلوده به جراح این امکان را می‌دهد که چرک و مایع تجمع یافته در واکنش به عفونت تخلیه شود.
خارج کردن استخوان
پزشک تا جایی که ممکن است استخوان آلوده را خارج می‌کند تا حدی که اطمینان داشته باشد، تنها استخوان سالم در بدن بیمار وجود دارد. بافت اطراف که علائم ناشی از عفونت را دارد، ممکن است تخلیه شود.
پر کردن فضای خالی
گاهی پس از اینکه قسمت آسیب‌دیده خارج می‌شود، پزشک با بافت قسمت دیگری از بدن مانند استخوان، پوست یا ماهیچه، فضای خالی را پر می‌کند.
همچنین ممکن است پزشک مدتی صبر کند، پس از اینکه بیمار شرایط لازم را داشت، پیوند استخوانی یا بافت را انجام دهد.
برخی از مواقع به عنوان راهکار نهایی و جلوگیری از عفونت استخوان، قطع عضو را برای بیمار در نظر می‌گیرند.
دارو درمانی
با بیوپسی استخوان می‌توان متوجه شد که چه نوع میکروبی منجر به عفونت استخوان شده است، در نهایت پزشک دارویی را برای بیمار تجویز می‌کند که در برابر عفونت تاثیر خوبی داشته باشد.
معمولا تزریق آنتی‌بیوتیک‌ها به مدت ۶ هفته بر بیماران تجویز می‌شود. در صورتی که عفونت شدیدتر باشد، آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی نیز برای بیمار تجویز خواهد شد.
اگر سیگاری هستید، مصرف سیگار را ترک کنید؛ چراکه می‌تواند به تسریع روند درمان کند. همچنین اگر دیابت دارید حتما این مورد را نیز باید کنترل کنید.
کلام آخر
در اغلب مواقع استئومیلیت یا عفونت استخوان، قابل درمان است؛ اما، در صورتی که این بیماری به صورت شدید و عمل جراحی انجام گرفته شده باشد، نیاز به زمان بیشتری جهت درمان خواهد داشت.
اگر درمان به موقع صورت گیرد و در زمان مناسب به پزشک فوق تخصص درد مراجعه کنید، روند بهبودی با موفقیت صورت خواهد گرفت.