سرطان استخوان و راهکارهای درمانی
امکان ایجاد سرطان استخوان در هر قسمتی از بدن وجود دارد؛ اما، معمولا این بیماری لگن یا استخوانهای بلند مانند دست و پاها را درگیر میکند.
سرطان استخوان جزء بیماریهای نادر است و تنها ۱ درصد از انواع سرطانهای شایع را در بر میگیرد. تومورهای غیر سرطانی استخوان بسیار شایعتر از تومورهای سرطانی است.
عمل جراحی رایجترین درمانی است که برای این عارضه در نظر گرفته میشود؛ اما، ممکن است پزشک راهکارهای درمانی دیگر مانند شیمی درمانی یا پرتودرمانی را نیز برای بیمار در نظر داشته باشد.
علاوه بر این افراد مبتلا به سرطان، متحمل دردهای زیادی میشوند که در این مواقع تنها فوق تخصص درد، درمانی جهت تسکین دردهای سرطانی در نظر میگیرد تا همانند گذشته فعالیتهای روزمره خود را داشته باشند.
سرطان استخوان چه علائمی دارد
علائم و نشانههای سرطان استخوان به شرح زیر است:
- درد استخوان
- تورم و حساسیت به لمس در قسمت آسیبدیده
- ضعیف شدن استخوان و در نهایت شکستگی
- خستگی
- کاهش وزن ناخواسته
زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید:
- دردهای شما بهصورت رفت و برگشتی است.
- هنگام شب درد بیشتری احساس میکنید.
- مصرف مسکنهای بدون نسخه هیچ تاثیری در تسکین دردهای شما ندارد.
علت ایجاد سرطان استخوان چیست
دلایل ایجاد بیشتر سرطانهای استخوان مشخص نیست. تعداد کمی از سرطانهای استخوان مرتبط با عوامل ارثی هستند.
موارد دیگر میتواند بهدلیل قرار گرفتن در معرض خطر این بیماری باشد، در ادامه عوامل خطرساز در ایجاد این بیماری را برای شما ذکر خواهیم کرد.
عوامل خطرساز در ایجاد بیماری سرطان استخوان
همانطور که پیش از این برای شما ذکر کردیم عامل ایجاد این بیماری مشخص نیست؛ اما مواردی وجود دارد که میتواند خطر ایجاد این بیماری را افزایش دهد، این موارد به شرح زیر است:
سندرمهای ژنتیکی ارثی
سندرمهای ژنتیکی از طریق خانواده منتقل میشود و میتواند خطر این بیماری را افزایش دهد.
بیماری پاژه استخوانی
بیماری پاژه در استخوان که معمولا در بزرگسالان مسن اتفاق میافتد، میتواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
پرتو درمانی
قرار گرفتن در برابر دوزهای زیادی از اشعه مانند مواردی که در طی پرتو درمانی برای بیماری سرطانی انجام میشود، خطر ابتلا به سرطان استخوان را در آینده افزایش میدهد.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر این عارضه قرار دارند؟
خطر ابتلا به این بیماری نیز همانند دیگر انواع سرطانها با افزایش سن بیشتر میشود؛ اما با این حال برخی از انواع سرطان بیشتر در افراد جوان رخ میدهد.
استئوسارکوم در نوجوانان (۱۰ تا ۱۹) بسیار شایعتر است. اینطور به نظر میرسد که با رشد استخوانها در دوران بلوغ مرتبط باشد.
انواع سرطان استخوان
سرطانهای استخوان بر اساس نوع سلول به انواع مختلفی تقسیمبندی میشوند که در ادامه متداولترین آنها را برای شما ذکر خواهیم کرد:
استئوسارکوما
این نوع، شایعترین سرطان استخوان است. امکان بروز آن هم در کودکان و هم در بزرگسالان وجود دارد و بیشتر در قسمتهایی مانند استخوانهای پا یا بازو ایجاد میشود.
در شرایط نادر این نوع سرطان میتواند در خارج از استخوان نیز ایجاد شود که به عنوان «استئوسارکوم خارج اسکلتی» شناخته میشود.
کندروسارکوم
کندروسارکوم دومین نوع شایع این بیماری است که طی آن تومور سلولهای سرطانی غضروف تولید میکنند. این نوع از بیماری معمولا در بزرگسالان میانسال و مسن در لگن، پاها یا بازو ایجاد میشود.
سارکوم یوئینگ
تومورهای سارکوم یوئینگ معمولا در لگن، پاها و بازوها ایجاد میشود.
نحوه تشخیص سرطان استخوان چگونه است
آزمایشاتی از قبیل تصویربرداری میتواند به تعیین محل و اندازه تومورهای استخوانی و گسترش آن به سایر قسمتهای بدن کمک کند.
انواع آزمایشات تصویربرداری بسته به علائم بیمار متفاوت خواهد بود. آزمایشاتی که ممکن است برای بیمار در نظر بگیرند به شرح زیر است:
- اسکن استخوان
- توموگرافی رایانهای (CT)
- تصویربرداری مغناطیسی (MRI)
- توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)
- اشعه ایکس
- نمونه برداری با استفاده از سوزن یا عمل جراحی
با استفاده از نمونه برداری میتوان تشخیص داد که آیا بافت سرطانی است یا خیر، یا اینکه چه نوع سرطانی دارید. همچنین با انجام این آزمایشات میتوان متوجه شد که سلولها به سرعت یا به آرامی رشد میکنند.
انواع روشهای نمونه برداری که برای تشخیص سرطان استخوان به کار برده میشود به شرح زیر است:
- قرار دادن سوزن از طریق پوست و داخل تومور
- انجام جراحی با برش، برای خارج کردن نمونه بافت جهت آزمایش
مراحل بیماری سرطان استخوان
اگر این بیماری با توجه به روشهای تشخیصی تایید شود، در قدم بعدی، مرحله پیشرفت این بیماری تشخیص داده خواهد شد تا بهترین روشهای درمانی برای بیمار در نظر گرفته شود.
بهطور کلی عواملی که برای تعیین درمان در نظر گرفته شود به شرح زیر است:
- اندازه تومور
- میزان سرعت رشد سرطان استخوان
- تعداد استخوانهای آسیبدیده
- آیا سرطان به سایر قسمتهای بدن گسترش پیدا کرده است یا خیر
آیا درمان قطعی دارد؟
در اغلب موارد سرطان استخوان در مرحله ۱ و برخی از سرطانها در مرحله ۲ شانس بیشتری برای درمان قطعی دارند.
متاسفانه بیمارانی که در مرحله ۳ از این بیماری هستند، احتمال اینکه درمان به طور قطعی جواب دهد، کمتر است. اما با این حال با درمان، علائم کاهش پیدا میکند و روند گسترش بیماری را کُندتر خواهد کرد.
سرطان استخوان چه درمانی دارد
گزینههای درمانی بسته به نوع سرطان و پیشرفت آن برای بیمار در نظر گرفته میشود. سرطانهای مختلف استخوان به درمانهای متفاوتی پاسخ میدهد.
به عنوان مثال برخی از سرطانهای استخوان تنها با عمل جراحی درمان میشوند و برخی دیگر نیاز به عمل جراحی و شیمی درمانی دارند. در ادامه تمامی راهکارهای درمانی را برای شما توضیح خواهیم داد:
عمل جراحی
هدف از عمل جراحی برداشتن کل تومور سرطانی است. گاهی پزشک قسمتی را که خارج میکند با استفاده از استخوان قسمتهای دیگر استخوان بدن یا فلز و پلاستیکهای مخصوص جایگزین خواهد کرد.
سرطان استخوان پیشرفته ممکن است در طی عمل جراحی نیاز به قطع عضو بیمار داشته باشد. نقش متخصص بیهوشی در انجام عملهای جراحی بسیار مهم است.
شیمی درمانی
این روش درمانی معمولا برای از بین بردن سلولهای سرطانی بهصورت تزریقی برای بیمار در نظر گرفته شود و بیشتر برای انواع سرطان استخوان استئوسارکوم و سارکوم اوینگ موثر است.
پرتو درمانی
در پرتو درمانی از پرتوهای پر انرژی مانند اشعه ایکس برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکنند. معمولا این روش درمانی قبل از عمل انجام میشود؛ زیرا، در کوچک شدن تومور تاثیرگذار است.
علاوه بر این، به کنترل علائم و نشانههای درد نیز کمک میکند. پزشک متخصص درد میتواند به تسکین این دردها کمک کند.
بهترین غذا برای بیماران مبتلا به این بیماری چیست؟
بهترین مواد مغذی که میتوانید برای این بیماران در نظر بگیرید، کلسیم است. غذاهای غنی از کلسیم مانند لبنیات کم چرب (پنیر، شیر و ماست) سبزیجات تیره و برگدار (کلم بروکلی، کلم پیچ و..) و ماهی میتواند گزینههای خوبی برای این افراد باشد. همچنین از مواد غذایی غنی شده با کلسیم نیز میل کنید.
طول عمر بیماران سرطان استخوان
طبق شواهد، افراد مبتلا به این بیماری تا پنج سال پس از تشخیص زنده هستند و بسته به روند درمان، مدت زمان برای هر فرد متفاوت است و نمیتوان زمان مشخصی برای هر فرد در نظر گرفت.
آیا سرطان استخوان کشنده است؟
درمان این بیماری در افرادی که گسترش نیافته است، بسیار راحتتر خواهد بود. به طور کلی از هر ۱۰ نفری که مبتلا به این بیماری هستند، ۶ نفر از زمان تشخیص تا حداقل ۵ سال زنده ماندهاند و حتی در بسیاری از موارد بیماران به طور کامل درمان شدهاند.