تعریق بیش از حد کف دست، پا و بدن (هایپرهیدروزیس)
هایپرهیدروزیس اصطلاحی است که برای تعریق بیش از حد کف دست، پا و بدن به کار برده می‌شود که مرتبط با گرما یا انجام فعالیت‌های ورزشی نیست.
ممکن است به قدری عرق کنید که لباس‌هایتان خیس شود یا از دست‌هایتان چکه کند. چنین تعریقی علاوه بر اینکه در فعالیت‌های روزمره شما اختلال ایجاد می‌کند، می‌تواند منجر به اضطراب و خجالت در اجتماع شود.
درمانی که برای تعریق بیش از حد بدن از سوی متخصص درد در نظر گرفته می‌شود، داروهای ضد تعریق قوی است.
اگر این روش درمانی به شما کمکی نکند، ممکن است لازم باشد داروها و روش‌های درمانی مختلف را امتحان کنید.
در موارد شدید پزشک ممکن است عمل جراحی برای برداشتن غدد عرق یا بلوک اعصاب را برای جلوگیری از تعریق بیش از حد بدن در نظر بگیرد.
گاهی ممکن است علت زمینه‌ای در ایجاد چنین مشکلی دخیل باشد، که در این صورت شناسایی شده و درمان خواهد شد.
تعریق بیش از حد بدن چه علائمی دارد؟
اغلب افراد هنگام ورزش کردن، در محیط گرم یا زمانی که دچار استرس می‌شوند، عرق می‌کنند. در صورتی که عرق کردن را در هر شرایطی نه به دلیل ورزش، محیط گرم و… تجربه کنید، به عنوان هایپرهیدروزیس یا تعریق بیش از حد بدن شناخته می‌شود.
نوعی از این عارضه که معمولا دست‌ها، پاها، زیر بغل یا صورت را درگیر می‌کند، حداقل یکبار در هفته در ساعت بیداری رخ می‌دهد. معمولا تعریق در دو طرف بدن مشاهده می‌شود.
گاهی اوقات تعریق بیش از حد می‌تواند نشانه مشکلی جدی باشد. اگر تعریق شدید با سرگیجه، درد قفسه سینه یا حالت تهوع همراه است، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
در این مواقع حتما به فوق تخصص درد مراجعه کنید:
- عرق کردن منجر به مختل شدن برنامه روزانه شما شده است.
- تعریق منجر به کناره‌گیری شما از اجتماع شده است.
- ناگهان بیش از حد طبیعی شروع به عرق کردن می‌کنید.
- بدون هیچ دلیلی هنگام شب تعریق را تجربه می‌کنید.
علت تعریق بیش از حد بدن
عرق کردن مکانیسمی است که منجر به خنک شدن بدن می‌شود. زمانی که دمای بدن افزایش می‌یابد، سیستم عصبی به‌طور خودکار غدد عرق را تحریک می‌کند.
علاوه بر این زمانی که عصبانی هستید، تعریق بیش از حد به ویژه در کف دست رخ می‌دهد.
شایع‌ترین شکل تعریق «هایپرهیدروزیس اولیه» است. در این نوع، اعصابی که مسئول سیگنال دادن به غدد عرق هستند، بیش از حد فعال می‌شوند، حتی اگر با فعالیت بدن یا افزایش دما تحریک نشده باشد.
با استرس یا عصبی بودن، چنین مشکلی بدتر می‌شود. در این مواقع معمولا کف دست، کف پا و گاهی صورت نیز درگیر می‌شود.
هیچ دلیل پزشکی برای ایجاد چنین مشکلی وجود ندارد. ممکن است به دلایل ارثی نیز ایجاد شده باشد؛ زیرا، گاهی اوقات در خانواده نیز مشاهده می‌شود.
«هایپرهیدروزیس ثانویه» زمانی رخ می‌دهد که تعریق بیش از حد به دلیل نوعی بیماری ایجاد شده باشد که کمتر رایج است، چنین حالتی منجر به تعریق در سراسر بدن شما می‌شود.
شرایطی که ممکن است تعریق شدید را به همراه داشته باشد به شرح زیر است:
- دیابت
- گرگرفتگی ناشی از یائسگی
- مشکلات مرتبط با تیروئید
- قند خون پایین
- برخی از انواع سرطان
- حمله قلبی
- اختلالات سیستم عصبی
- عفونت‌ها
- مصرف برخی از داروها
علت تعریق بیش از حد در نوجوانان
یکی از تغییرات فیزیکی که در دوران بلوغ رخ می‌دهد، مرتبط با غدد عرق بدن است که فعال‌تر می‌شود.
چنین حالتی تنها در زمان گرما یا ورزش کردن رخ نمی‌دهد، بلکه هنگام برخی از احساسات مانند عصبانیت نیز ایجاد می‌شود. برخی از غدد نیز مانند غدد زیر بغل شروع به ایجاد بوی بدن نیز می‌کند.
علت عرق یک طرف بدن
اگر به‌طور ناگهانی یک طرف بدن شروع به عرق کردن کرد، چنین حالتی می‌تواند نشانه وضعیتی به نام هیپرهیدروزیس نامتقارن باشد.
در این مواقع باید فورا به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا گاهی دلایل عصبی در ایجاد چنین وضعیتی نقش داشته دارد. همچنین اگر تعریق منجر به تحریک یا دیگر مشکلات پوستی شود، باید برای بررسی و درمان حتما به پزشک مراجعه کنید.
دلیل عرق صورت چیست
تعریق بیش از حد صورت به دلیل تحریک بیش از حد غدد اکرین ایجاد می‌شود. چنین حالتی معمولا علت خاصی ندارد؛ اما با این حال می‌تواند ارثی باشد.
گاهی عواملی از جمله اضطراب، سوء مصرف مواد، پرکاری تیروئید، یائسگی یا داروهایی مانند انسولین و پیلوکارپین در ایجاد عرق صورت نقش دارد.
عرق کف دست و کف پا نشانه چیست
تعریق به‌ویژه در کف دست، زمان عصبانیت رخ می‌دهد. هایپرهیدروزیس اولیه به دنبال سیگنال‌های عصبی معیوب رخ می‌دهد که منجر به بیش فعالی غدد اکرین می‌شود.
معمولا کف دست، کف پا، زیر بغل و گاهی صورت را درگیر می‌کند. هیچ دلیل پزشکی مشخصی برای ایجاد این بیماری وجود ندارد.
تعریق بیش از حد بدن چه عوارضی دارد؟
عوارض ناشی از تعریق می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
عفونت‌ها
افرادی که زیاد عرق می‌کنند، بیشتر در معرض عفونت‌های پوستی قرار می‌گیرند.
مشکلات اجتماعی و عاطفی
دستهای خیس یا لباس‌های خیس می‌تواند باعث خجالت فرد شود. همچنین می‌تواند بر اهداف کاری و تحصیلی بسیار تاثیرگذار باشد. تعریق بیش از حد موجب سردی دست و پا نیز خواهد شد.
نحوه تشخیص هایپر هیدروزیس
زمانی که به پزشک متخصص درد مراجعه می‌کنید، در خصوص سابقه پزشکی و علائم شما پرسیده می‌شود. همچنین ممکن است به معاینه فیزیکی یا آزمایشاتی برای ارزیابی علت ایجاد این بیماری نیاز داشته باشید.
تست‌های آزمایشگاهی برای تعریق بیش از حد بدن
ممکن است نیاز به آزمایش خون، ادرار یا سایر آزمایش‌ها داشته باشید تا مشخص شود تعریق بیش از حد بدن به دلیل بیماری دیگری مانند پرکاری تیروئید یا قند خون پایین است یا خیر.
آزمایشات دیگری نیز وجود دارد که شدت این عارضه را مشخص می‌کنند.
تعریق بیش از حد بدن چه درمانی دارد؟
اگر بیماری زمینه‌ای در ایجاد هایپرهیدروزیس نقش داشته باشد، ابتدا باید درمان شود. اگر علت مشخصی برای ایجاد این بیماری مشخص نشود، درمان برای کنترل تعریق انجام می‌گیرد.
گاهی اوقات ممکن است نیاز به انجام چندین روش درمانی داشته باشید. حتی اگر تعریق شما پس از درمان بهبود پیدا کند، ممکن است مجددا عود کند.
درمان دارویی
داروهای ضد تعریق
پزشک یک ضد تعریق با کلرید آلومینیوم تجویز می‌کند. این محصول می‌تواند منجر به تحریک پوست و چشم شود.
باید قبل از خوابیدن از این دارو استفاده کنید. پس از بیدار شدن، دارویی را که روی قسمت مورد نظر زده‌اید، بشویید. در صورت ایجاد تحریک پوستی استفاده از کرم هیدروکورتیزون می‌تواند کمک‌کننده باشد.
استفاده از کرم
استفاده از کرمی حاوی گلیکوپیرولات در تعریق بیش از حد بدن که روی صورت و سر تاثیر می‌گذارد، کمک‌کننده است.
داروهایی برای بلاک عصبی
مصرف دستهای از داروها برخی از اعصاب مرتبط با تعریق را بلاک می‌کند. این روش درمانی تعریق را به شدت در افراد کاهش می‌دهد.
داروهای ضد افسردگی
مصرف برخی از داروهای افسردگی می‌تواند در کاهش تعریق بیش از حد بدن تاثیر داشته باشد. علاوه بر این در اضطراب ناشی از این بیماری که می‌تواند شرایط را بدتر کند، تاثیر داشته باشد.
تزریق سم بوتولینوم
این روش درمانی به‌طور موقت اعصابی را که منجر به تعریق می‌شوند، مسدود می‌کند. هر قسمت از بدن که عرق می‌کند به چندین تزریق نیاز دارد.
اثر این روش درمانی از شش تا دوازده ماه طول می‌کشد و سپس باید تکرار شود.
کمبود کدام ویتامین باعث عرق دست می‌شود
عرق کردن سر و تعریق بیش از حد از اولین علائم کمبود ویتامین D است. مواردی مانند حساسیت سلیاک، بیماری‌های التهابی روده، حساسیت به گلوتن غیر سلیاک و… با کمبود ویتامین D ارتباط دارند.
جراحی و دیگر روش‌های درمانی
سایر درمان هایپرهیدروزیس به شرح زیر است:
مایکروویو تراپی
با استفاده از این روش درمانی از دستگاه‌هایی که انرژی مایکروویو دارند برای از بین بردن غدد عرق استفاده می‌شود. این روش درمانی شامل دو جلسه 20 تا 30 دقیقه‌ای به فاصله سه ماه است.
رفع غدد عرق
اگر تعریق بیش از حد بدن تنها در زیر بغل باشد، برداشتن غدد عرق کمک‌کننده است. اگر با راهکارهای درمانی دیگر بهبود پیدا نکردید، یک روش کم تهاجمی به نام «ساکشن کورتاژ» ممکن است گزینه درمانی مناسبی باشد.
جراحی اعصاب (سمپاتکتومی)
در طی این روش درمانی، اعصابی که تعریق دست را کنترل می‌کند، سوزانده یا بریده می‌شود. در برخی موارد این روش باعث تعریق بیش از حد در نواحی دیگر از بدن می‌شود.
این روش جراحی معمولا برای تعریق سر و گردن نیست و اقدامات درمانی به‌صورت دیگری طی جراحی انجام می‌شود.
درمان خانگی تعریق بیش از حد
برخی از راهکارهای خانگی می‌تواند شرایط شما را بهبود بخشد که این موارد به شرح زیر است:
از ضد تعریق استفاده کنید؛
ضد تعریق‌های بدون نسخه دارای ترکیباتی هستند، که منافذ عرق را مسدود می‌کند. در واقع میزان عرقی را که به پوست شما می‌رسد، کاهش می‌دهد.
روزانه حمام کنید؛
حمام کردن منظم به کنترل باکتری‌های روی پوست کمک می‌کند. خود را باید پس از حمام کاملا خشک کنید، به‌خصوص بین انگشتان پا و زیر بغل.
کفش و جورابی را انتخاب کنید که از متریال طبیعی تولید شده باشد؛
به‌طور مثال با استفاده از کفش‌هایی که از جنس چرم طبیعی هستند، امکان تنفس در قسمت پا وجود دارد و از عرق کردن پا نیز جلوگیری می‌شود.
همچنین زمانی که در حال فعالیت هستید، از جوراب‌هایی استفاده کنید که ضد رطوبت باشند.
جوراب‌های خود را به‌طور مکرر عوض کنید؛
دو بار در طی روز جوراب‌های خود را عوض کنید و پای خود را کاملا بشویید و خشک کنید. همچنین باید جوراب‌های نخی را انتخاب کنید. از پودرهایی که برای جذب عرق هستند نیز می‌توانید استفاده کنید.
تا حد امکان کمتر پاهای شما کمتر باید در کفش باشد؛
در صورتی که طی مدت زمان طولانی از کفش استفاده می‌کنید، هر از گاهی پاهای خود را از کفش در بیاورید تا به پاها هوا برسد.
لباسی متناسب با فعالیت خود انتخاب کنید؛
باید از پارچه‌های طبیعی مانند پشم یا ابریشم استفاده کنید که امکان تنفس را به پوست شما بدهد. هنگامی که ورزش می‌کنید، از لباس‌هایی استفاده کنید که برای از بین بردن رطوبت پوست طراحی شده‌اند.
تکنیک‌هایی برای آرام شدن خود استفاده کنید.
تکنیک‌های آرامبخشی مانند یوگا، مدیتیشن و بیوفیدبک گزینه‌های خوبی هستند. این موارد باعث می‌شود استرس که یکی از عوامل تعریق است، کنترل شود. در نهایت منجر به کاهش تعریق خواهد شد.
استرس و عرق کف دست و پا
عرق کردن معمولا به دنبال پاسخ به ترس یا استرس رخ می‌دهد، به همین دلیل است که تعریق به عنوان یکی از علائم فیزیکی اضطراب شناخته می‌شود.
این مورد نیز مانند تعریق معمولی، در کل بدن احساس می‌شود؛ اما معمولا متوجه تعریق بیش از حد در کف دست می‌شوید.
افسردگی و تعریق بیش از حد
تحقیقات ارتباط بین تعریق بیش از حد و شرایط سلامت روان را نشان می‌دهد. در واقع بسیاری از افرادی که با بیماری هایپرهیدروزیس به پزشک مراجعه کرده بودند، دچار افسردگی و اضطراب بوده‌اند.
بیشتر بخوانید: دردهای سایکوسوماتیک یا اختلال روان تنی
علت عرق کف دست کودکان
زمانی که کودک مضطرب است یا تب دارد، عرق کف دست کاملا طبیعی است. با این حال اگر تعریق مزمن باشد احتمال وجود عارضه‌ای به نام هایپرهیدروزیس وجود دارد.
اگر کودک تعریق بیش از حد در دست‌ها و پاهای خود داشته باشد، باید برای بررسی و درمان به پزشک مراجعه شود.
3 پاسخ
سلام ، ببخشید خود دکتر دلشاد عمل سمپاتکتومی انجام نمیدن ؟؟
بله انجام میشه. باید حتما ابتدا ویزیت بشید.
به عنوان آدمی که چندین ساله با هایپرهیدروزیس درگیره، پیشنهاد میکنم قبل از عمل روش یونتوفورزیس رو امتحان کنید.