سندرم درد میوفاسیال و علت ایجاد آن
سندرم درد میوفاشیال یک بیماری ناتوان‌کننده شایع در عضلات و بافت‌های نرم بدن است. درد از یک یا چند نقطه ماشه‌ای به‌دلیل تحت فشار بودن این قسمت، احساس می‌شود. با این حال که در اغلب مواقع این سندرم با بیماری فیبرومیالژیا اشتباه گرفته می‌شود؛ اما، با یکدیگر یکسان نیستند.
در این مقاله در خصوص علت و درمان سندرم درد میوفاسیال اطلاعاتی در اختیار شما قرار خواهیم داد.
آشنایی با سندرم درد میوفاسیال
این بیماری یک وضعیت دردناک است که بر عضلات و فاسیا در بدن تاثیر می‌گذارد. «میو» به معنی عضله بوده و «فاسیا» بافت همبند نازک و سفید رنگی است که به دور هر عضله می‌پیچد.
اگر بخواهیم ساده‌تر برای شما بیان کنیم، باید اینگونه تصور کنید که بدن شما مانند پرتقال است. پوست شما، پوست بیرونی پرتقال قسمت نارنجی رنگ آن است. عضلات شما میوه درون پرتقال است، غشای سفید و نازک اطراف بخش‌های نارنجی پرتقال را می‌توان فاسیا در نظر گرفت.
فاسیا هر سطحی از بافت عضلانی را احاطه کرده است. حال فیبرهای عضلانی می‌تواند دارای عضلات منفرد یا گروه‌های عضلانی باشد.
فاسیا چه عملکردی دارد
عملکرد فاسیا به گونه‌ای است که عضلات شما را در کنار یکدیگر نگه می‌دارد و امکان انقباض و کشش را به عضلات می‌دهد. علاوه بر این، فاشیا یک سطح نرم ایجاد می‌کند تا فیبرهای عضلانی منفرد و گروه عضلانی بدون ایجاد اصطکاک، پارگی یا مشکلات دیگر روی یکدیگر حرکت کنند.
در حقیقت فاسیا در تمامی قسمت‌های بدن شما قرار دارد. علاوه بر عضلات، همه اندام‌ها و رگ‌های خونی به فاسیا متصل یا توسط آن احاطه شده‌اند، همچنین در انتهای فاشیا عصب قرار گرفته است.
سندرم درد میوفاسیال چگونه آغاز می‌شود
سندرم درد میوفاسیال یک سندرم شایع است. اگر به این عارضه مبتلا هستید، ممکن است در قسمت خاصی از بدن خود احساس درد یا حساسیت داشته باشید. این درد و حساسیت اغلب به یک یا چند نقطه خاصی در بدن مرتبط می‌شود.
هنگامی که نقاط تحریک شده را لمس می‌کنید یا ضربه‌ای به آن وارد می‌شود، احساس درد خواهید داشت. زمانی که فیبرهای عضلانی دچار انقباض می‌شوند، جریان خون متوقف خواهد شد.
اگر جریان خون متوقف شود، آن قسمت عضله منقبض می‌شود و اکسیژن مورد نیاز را دریافت نخواهد کرد. چنین حالتی منجر به تحریک نقطه ماشه‌ای در بدن می‌شود که به سیگنال درد واکنش نشان می‌دهد.
در این مواقع پاسخ مغز به این صورت است که نباید از این عضله استفاده کنید. زمانی هم که این عضله فعالیتی نداشته باشد، منجر به سفت شدن آن و احساس ناتوانی در دامنه حرکات خواهد شد.
همچنین عضلات اطراف به دلیل آسیب‌دیدگی آن محل خاص، مجبور به فعالیت بیشتر هستند. نقاط ماشه ای می‌توانند در همه عضلات و همزمان ایجاد شوند، به همین جهت تصور می‌کنید که درد ایجاد شده در حال جابه‌جایی است. زمانی که درد در نقاط ماشه‌ای یا در ناحیه مجاور ایجاد می‌شود، در این مواقع به آن «درد ارجاعی» می‌گویند.
علت و عوامل خطرساز در ایجاد سندرم میوفاسیال
در اغلب مواقع این عارضه به دنبال استفاده بیش از حد عضله، ضربه به عضله یا استرس ایجاد می‌شود. معمولا این نقاط به دلیل فعالیت‌های تکراری مانند بلند کردن اجسام سنگین رخ می‌دهد. شرایطی که می‌تواند احتمال این عارضه را افزایش دهد به شرح زیر است:
- وضعیت نامناسب بدن
- نشستن طی طولانی مدت در موقعیت نامناسب
- تغذیه نامناسب
- عدم فعالیت ورزشی و تحرک
- آسیب به اسکلت عضلانی یا دیسک بین مهره‌ای
- کمبود خواب
- خستگی عمومی بدن
- مصرف سیگار
- چاقی
- درد یا التهاب
- مشکلات عاطفی مانند افسردگی و اضطراب
- سرد شدن عضلات مانند خوابیدن جلوی کولر
- تغییرات هورمونی مانند دوران یائسگی
سندرم درد میوفاسیال چه علائمی دارد
علائم ایجاد شده برای هر فرد متفاوت است. گاهی اوقات درد به‌طور ناگهانی ایجاد می‌شود یا به‌صورت مداوم و خفیف همیشه همراه بیمار است. علائم سندرم درد میوفاسیال به شرح زیر است:
- دردی که کاملا عمیق احساس می‌شود.
- ایجاد نقاط ماشه‌ای (ایجاد یک گره کوچک که هنگام لمس منجر به درد می‌شود)
- جراحت یا حساسیت در ماهیچه ایجاد می‌شود.
- دامنه حرکات در مناطق آسیب‌دیده کاهش پیدا می‌کند.
- احساس ضعف در عضلات آسیب‌دیده وجود دارد.
اغلب افراد مبتلا به سندرم درد میوفاسیال با مشکلات دیگری نیز مواجه هستند که به شرح زیر است:
- سردرد
- عدم خواب کافی
- استرس، اضطراب و افسردگی
- احساس خستگی
علت ایجاد سندرم میوفاسیال
دلایل مختلفی می‌تواند منجر به این سندرم شود که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:
- آسیب عضلانی
- کشیدگی عضلانی و استفاده مکرر از عضلات
- احساس ضعف عضلانی و عدم فعالیت عضلانی (به‌عنوان مثال قرار گرفتن پا در گچ)
- وضعیت بد بدن
- کار و زندگی در محیط سرد
- استرس عاطفی (چنین حالتی می‌تواند منجر به تنش عضلانی شود)
- گیر افتادگی عصب
از دیگر مواردی که می‌تواند در ایجاد سندرم درد میوفاسیال نقش داشته باشد به شرح زیر است:
- مشکلات متابولیکی یا هورمونی مانند بیماری تیروئید با نوروپاتی دیابتی
- کمبود ویتامین از جمله ویتامین D و فولات
- عفونت‌های مزمن
تفاوت سندرم درد میوفاسیال و فیبرومیالژیا
اغلب افرادی که دچار درد و خستگی در عضلات اسکلتی خود هستند، فیبرومیالژیا یا سندرم درد میوفاسیال دارند. این عارضه نوعی اختلال درد عضلانی گسترده در بدن است و در کل بدن احساس می‌کنید.
اما افرادی که دچار میوفاسیال هستند، احساس درد در نقطه‌ای از عضلات مانند گردن، کمر یا فک خود احساس می‌کنند. نقاط ماشه ای ایجاد شده در این بیماری حساس هستند و می‌تواند باعث ایجاد درد موضعی شود. از دیگر ویژگی این عارضه، درد ارجاعی است.
سندرم درد میوفاسیال چگونه تشخیص داده می‌شود
در اغلب مواقع این بیماری تشخیص داده نشده و نادیده گرفته می‌شود. گاهی هم با ایجاد مشکلی در عصب، استخوان‌ها، رباط‌ها یا تاندون‌ها اشتباه گرفته می‌شود. هیچ آزمایش مشخصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. بهترین راه تشخیص آن معاینه فیزیکی عضلات است.
چه عوارضی دارد؟
این بیماری قطعا کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با وجود این عارضه دیگر نمی‌توانید فعالیت‌هایی که از آن لذت می‌بردید را انجام دهید.
چنین شرایطی می‌تواند باعث افسردگی و دوری از اجتماع شود. علاوه بر این بر تحرک و فعالیت روزانه شما را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این بیماری چقدر طول می‌کشد؟
طول مدت زمان این بیماری برای هر فرد متفاوت است. معمولا با شروع درمان انتظار می‌رود طی یک روز تا چند هفته این بیماری برطرف شود؛ اما با این حال برخی از افراد به زمان بیشتری برای درمان نیاز دارند.
نحوه درمان سندرم میوفاسیال چگونه است
اگر مبتلا به سندرم میوفاسیال هستید، قبل از ایجاد نقاط ماشه‌ای به دکتر محمد حسین دلشاد مراجعه کنید تا روند درمان، موفقیت‌آمیزتر باشد. راهکارهای درمان قطعی سندرم میوفاسیال چنین مواردی است:
- فیزیوتراپی
- تزریق به نقاط ماشه‌ای
- کشش عضلات
- لیزر درمانی (لیزر پرتوان)
- سونوگرافی
- تحریک الکتریکی از راه پوست
گزینه‌های دارویی برای درمان سندرم میوفاشیال:
- داروهای مسکن
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
- شل‌کننده‌های عضلانی
- استروئیدها
- داروهای ضد افسردگی
روش‌های درمانی خانگی:
- استفاده از کمپرس آب گرم
- ورزش
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه
- انجام تکینیک‌هایی جهت دوری از استرس مانند یوگا
- مراقبه یا مدیتیشن
- تغییرات رژیم غذایی
- ماساژ
- گرما درمانی
آیا راهی برای جلوگیری از سندرم درد میوفاسیال وجود دارد
مواردی وجود دارد که می‌تواند شما را در معرض خطر ابتلا به سندرم درد میوفاسیال قرار دهد. توجه به این موارد می‌تواند تا حد زیادی از ایجاد آن جلوگیری کند که در ادامه برای شما ذکر خواهیم کرد:
- استرس خود را کاهش دهید.
- ورزش کنید.
- از وارد شدن آسیب عضلانی مانند استفاده از کیف دستی سنگین در شانه خودداری کنید.
- رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
برخی از مواد غذایی باعث التهاب می‌شود و در نتیجه التهاب ایجاد شده افزایش درد را به همراه دارد. مصرف غذاهای ممنوعه به شرح زیر است:
- غذاهای سرخ شده
- لبنیات
- کربوهیدرات و غذاهای تصفیه شده با آرد
- غذاها و نوشیدنی‌های شیرین
- گوشت قرمز
- شیرین‌کننده‌های مصنوعی و مواد افزودنی
دکتر متخصص سندرم میوفاسیال
بهترین پزشکی که می‌توانید برای درمان درد ناشی از این بیماری مراجعه کنید، متخصص درد است. چرا که از علت هر درد کاملا آگاه است و سعی بر این دارد که بیمار را به روش‌های غیر جراحی و حداقل تهاجمی درمان کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر در ناحیه خاصی از بدن خود احساس درد دارید، حتما برای بررسی و درمان به پزشک مراجعه کنید، بهتر است درمان قبل از ایجاد این عارضه برای شما انجام گیرد.
پزشک انجام آزمایش‌هایی را به شما توصیه می‌کند که به رد سایر شرایط احتمالی کمک کرده و در نهایت علت اصلی عارضه تشخیص داده خواهد شد.
