بی حسی اسپاینال چیست و چه عوارضی دارد

در اغلب مواقع پزشک متخصص بیهوشی در عمل سزارین برای مادر بی حسی اسپاینال تزریق می‌کند.

در روش اسپاینال سوزنی که برای تزریق استفاده می‌شود، سوزنی بسیار نازک‌ است و همچنین میزان دارویی که برای مادر تزریق می‌شود، حجم کمتری دارد. اسپاینال نسبت به اپیدورال عارضه‌های بیشتری را در پی دارد که به شرح زیر است:

• افت فشار
• خارش
• حالت تهوع

این موارد بیشتر در بی حسی اسپاینال در افراد مشاهده می‌شود و کمتر در روش اپیدورال این موارد از سوی مادران گزارش شده است.

در روش اسپاینال دارو سریع‌تر اثر می‌کند و در نهایت مادر زودتر بی حس می‌شود؛ اما، امکان کاتتر گذاشتن به‌صورت روتین برای مادر وجود ندارد. کاتتر شلنگ نازک پلاستیکی است که برای مادر نصب می‌شود تا در ادامه اگر پروسه زایمان طولانی شد، به فواصل بتوان برای مادر جهت بی حسی، تزریق را انجام داد.

در اسپاینال سوزن در محلی به نام کیسه حاوی مایع مغزی نخاعی وارد می‌شود. در واقع زمانی که پزشک اطمینان حاصل کند که سوزن در آن قسمت قرار گرفته است، تزریق را جهت بی حسی انجام می‌دهد.

بی حسی اپیدورال چیست و چه عوارضی دارد

تزریق اپیدورال نیز جهت زایمان طبیعی بدون درد برای مادران انجام می‌گیرد که روشی انتخابی است و مادر می‌تواند این روش را برای زایمان طبیعی انتخاب نکند. کاتتر اپیدورال که در زایمان طبیعی بدون درد استفاده می‌شود، یک شلنگ نازکی است که از طریق سوزن اپیدورال، در فضای اپیدورال قرار داده می‌شود.

به‌دلیل وجود کاتتر نیازی نیست که در روند زایمان، سوزن دوباره جهت بی دردی برای تزریق وارد شود، در واقع از طریق همان کاتتر دارو تزریق خواهد شد.

عوارضی که در اپیدورال مشاهده می‌شود، بسیار کمتر از عارضه‌های اسپاینال است، عارضه‌هایی مانند خارش، حالت تهوع و افت فشار خون ناگهانی کمتر مشاهده می‌شود.

اما، طبیعتا زمان بیشتری طول می‌کشد تا دارو اثر کند و بی حسی برای مادر شروع شود. به‌طور کلی هر دوی این روش‌ها یعنی اسپاینال و اپیدورال، تحت عنوان بی حسی نخاعی شناخته می‌شوند.

سوزنی که در روش اپیدورال استفاده می‌شود، ضخیم‌تر از اسپاینال است. محلی که تزریق برای این روش انجام می‌گیرد با روش اسپاینال متفاوت است، در واقع باید تزریق روی کیسه حاوی مایع مغزی نخاعی انجام گیرد.

نکاتی در رابطه با بی حسی اسپاینال و اپیدورال

یکی از سوالات رایجی که در این خصوص از سوی مادران باردار وجود دارد این است که آیا هنگام تزریق در هر دو روش، بی حسی به نخاع آسیبی وارد می‌کند یا خیر؟

باید این نکته را بدانید در هر دو روش، محلی که جهت تزریق انتخاب می‌شود، نخاع در آن قسمت تمام شده است و سوزن در آن جا وارد می‌شود. در امتداد نخاع، ریشه‌های عصبی قرار گرفته‌اند، طبیعتا سوزن به نخاع هیچ برخوردی ندارد.

افت فشار خون در بی حسی اسپاینال و اپیدورال

در هر دو روش افت فشار خون مشاهده می‌شود. طبیعتا در روش اسپاینال که بی حسی سریع‌تر انجام می‌شود، ممکن است افت فشار خون بیشتر مشاهده شود. 

به این دلیل که بلوک‌های عصبی گسترده‌ای در اندام تحتانی رخ می‌دهد، رگ‌ها گشاد می‌شوند و میزان زیادی خون به آن قسمت می‌رود، به همین جهت مادر دچار افت فشار می‌شود که کاملا قابل کنترل است.

در روش اپیدورال نیز این اتفاق رخ می‌دهد؛ اما، به نسبت روش اسپاینال بسیار کمتر است.

آیا عارضه عصبی در روش بی حسی اسپاینال و اپیدورال ایجاد می‌شود

در هر دو روش احتمال اینکه سوزن با نوک ریشه عصبی برخورد داشته باشد، وجود دارد. نوک سوزن به قدری نازک است، که اگر به نوک ریشه عصبی هم برخورد کند، عارضه طولانی مدتی را ایجاد نخواهد کرد. تنها یک احساس کوتاه برق گرفتگی در پا احساس می‌شود که لحظه‌ای است.

به‌طور کلی عارضه عصبی احتمالی که ایجاد می‌شود، به‌صورت موقت است. در واقع این مشکل خودبه‌خود یا با مصرف برخی از داروها برطرف خواهد شد. بنابراین، هیچ نگرانی خاصی در رابطه با عارضه عصبی وجود نخواهد داشت.

نکته‌ای که در نهایت باید توجه داشته باشید در خصوص داروهای ضد انعقاد است، در واقع هر زمان که مادر بارداری به بیمارستان برای زایمان مراجعه می‌کند باید در صورت مصرف هرگونه داروهای ضد انعقاد مانند آسپرین، پلاویکس، اسویکس و انوکساپارین یا …. با متخصص بیهوشی در میان بگذارد.

مصرف داروها جهت انجام هر نوع بی حسی باید سه روز قبل متوقف شده باشد، در این مورد حتما با پزشک خود مشورت داشته باشید.