سردرد نخاعی چیست و چه علائم و درمانی دارد

سردرد نخاعی یک عارضه نسبتا شایع در بین افرادی است که تحت پونکسیون کمری یا بی حسی نخاعی بوده‌اند. طی این دو روش، غشایی که طناب نخاعی، قسمت تحتانی ستون فقرات، ساکرال و ریشه‌های عصبی کمری را احاطه کرده است، سوراخ می‌شود.

در حین سوراخ شدن، مایع مغزی نخاعی از کانال نخاعی خارج می‌شود. در طی بی حسی نخاعی، دارو به کانال نخاعی تزریق می‌شود تا اعصاب نیمه پایینی بدن بی حس شود.

اگر در این حین مایع نخاعی از محل سوراخ نشت پیدا کند، ممکن است دچار سردرد نخاعی شوید. اکثر سردردهای نخاعی که به عنوان سردردهای پس از سوراخ شدن دورال نیز شناخته می‌شود، در اغلب مواقع خودبه‌خود و بدون نیاز به درمان بهبود پیدا می‌کند.

سردرد نخاعی چه علائمی‌ دارد

از علائم سردرد نخاعی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• درد ضربان‌دار و گرفتگی که از خفیف تا شدید متغیر است.
• دردی که معمولا هنگام نشستن یا ایستادن بدتر می‌شود و با دراز کشیدن نیز کاهش می‌یابد یا به‌طور کلی برطرف می‌شود.

بیشتر بخوانید: علت سردردهای همیشگی

سردرد نخاعی اغلب با چنین علائمی همراه است:

• سرگیجه
• وزوز در گوش
• تاری یا دو بینی
• از دست دادن شنوایی
• تشنج
• حساسیت به نور
• تهوع و استفراغ
• گردن درد یا سفتی

زمانی که باید به متخصص درد مراجعه کرد:

اگر بعد از پونکسیون کمری یا بی حسی نخاعی دچار سردرد شده‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید. به خصوص اگر سردرد هنگام نشستن یا ایستادن بدتر می‌شود.

علت ایجاد سردرد نخاعی چیست

سردردهای نخاعی به دنبال نشت مایع نخاعی از طریق سوراخ در غشا که طناب نخاعی را احاطه کرده است، رخ می‌دهد. این نشت، فشار وارد شده توسط مایع نخاعی به مغز و نخاع را کاهش می‌دهد و در نهایت منجر به سردرد می‌شود.

سردردهای نخاعی معمولا طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از پونکسیون کمری یا بی حسی نخاعی ظاهر می‌شود. گاهی اوقات بی حسی اپیدورال ممکن است منجر به سردرد نخاعی شود.

اگر چه بی حسی اپیدورال درست خارج از غشایی که نخاع را احاطه کرده، تزریق می‌شود؛ اما در صورت سوراخ شدن ناخواسته غشا، امکان سردرد نخاعی وجود دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله علت درد سمت راست سر را مطالعه کنید.

عوامل خطرساز در ایجاد سردرد نخاعی

مواردی که احتمال ایجاد عارضه را افزایش می‌دهد به شرح زیر است:

• افراد بین ۱۸ تا ۳۰ ساله
• خانم‌ها
• بارداری 
• سابقه سردردهای مکرر
• انجام اقداماتی با سوزن بزرگ یا ایجاد سوراخ‌های متعدد در غشا طناب نخاعی
• وجود توده بدنی کوچک

سردرد نخاعی چگونه تشخیص داده می‌شود

هنگامی که به دکتر محمد حسین دلشاد مراجعه می‌کنید، برای تشخیص بیماری سوالات زیادی از شما پرسیده می‌شود و همچنین معاینات فیزیکی نیز برای شما انجام می‌گیرد. 

گاهی اوقات پزشک MRI را برای رد سایر دلایل احتمالی برای تشخیص این نوع سردرد توصیه می‌کند.

سردرد نخاعی چگونه درمان می‌شود

پزشک سعی بر این دارد که ابتدا روش‌های ابتدایی را برای درمان بیماران در نظر بگیرد. در ابتدا مواردی مانند استراحت کردن، نوشیدن مایعات زیاد، مصرف کافئین و مصرف مسکن‌های خوراکی به شما توصیه می‌شود.

بیشتر بخوانید: سردرد ناشی از فشار چشم

هیدراته نگه داشتن بدن

زمانی که آب زیادی می‌نوشید، منجر به افزایش فشار مایع مغزی نخاعی می‌شود. گاهی لازم است که مایعات را با تزریقات داخل وریدی دریافت کنید.

کافئین

معمولا در این موقع پزشک به شما توصیه می‌کند که نوشیدنی‌های حاوی کافئین بالا را مصرف کنید.

استراحت

ممکن است نیاز به ۲۴ تا ۴۸ ساعت استراحت کردن داشته باشید.

دارو درمانی

اگر دارو‌های ابتدایی برای بیمار موثر نبود، پزشک در مرحله بعدی درمان داروهای متفاوتی را بسته به شرایط بیمار تجویز خواهد کرد.

اگر سردرد شما طی ۲۴ ساعت بهبود پیدا نکرد، در نهایت متخصص درد روش درمانی پچ خون اپیدورال را به بیمار پیشنهاد خواهد داد.  

طی این روش مقدار کمی از خون به فضای سوراخ وارد می‌شود تا لخته‌ای را تشکیل دهد و سوراخ بسته شود، در نهایت سردرد شما تسکین پیدا خواهد کرد.

معمولا این روش درمانی برای تسکین سردرد نخاعی که خودبه‌خود درمان نمی‌شود و با روش‌های ابتدایی موفق به درمان آن نشده‌اید، کاربرد دارد.

آیا سردرد نخاعی عوارض دارد

اگر این نوع سردرد خودبه‌خود درمان نشد، باید حتما برای درمان به پزشک مراجعه کنید، در غیر این صورت می‌تواند عوارض جدی از جمله هماتوم ساب دورال و تشنج را ایجاد کند.

منظور از هماتوم ساب دورال خونریزی در جمجمه است که فشار زیادی به مغز وارد می‌کند. سایر عوارض نادر شامل عفونت و خونریزی در کمر است.