علائم و درمان آرتروز شانه
آرتروز یکی از بیماری‌های شایع است که امکان ایجاد آن در قسمت‌های مختلفی از بدن اعم از شانه وجود دارد. خطر ابتلا به آرتروز شانه که همراه با درد و محدودیت‌های جسمی باشد، معمولا با افزایش سن بیشتر می‌شود.
منظور از آرتروز شانه چیست؟
آرتروز شانه زمانی ایجاد می‌شود که غضروف پوشاننده بالای استخوان‌ها از بین برود. زمانی که دو استخوان به یکدیگر ساییده شوند، منجر به تورم، درد و گاهی ایجاد خار استخوانی می‌شود. شانه از دو مفصل آکرومیوکلاویکولار (AC) و مفصل گلنوهومرال تشکیل شده است.
مفصل AC نقطه‌ای است که استخوان ترقوه با آکرومیون که در نوک تیغه شانه قرار دارد، روبه‌روی یکدیگر قرار می‌گیرند. مفصل گلنوهومرال نقطه‌ای است که قسمت بالای استخوان بازو با تیغه شانه روبه‌رو می‌شود. آرتروز بیشتر در مفصل AC مشاهده شده است.
چه افرادی مستعد ابتلا به آرتروز شانه هستند
آرتروز شانه در اغلب مواقع در افراد بالای ۵۰ سال مشاهده می‌شود. در افراد جوان و کم سن و سال این عارضه در اثر آسیب، ضربه، شکستگی یا دررفتگی شانه مشاهده می‌شود. گاهی برخی از افراد به‌دلیل وراثت دچار آن می‌شوند.
علت آرتروز شانه
آرتروز شانه دلایل احتمالی زیادی دارد که برخی از این موارد به شرح زیر است:
استئوآرتریت
این مورد شایع‌ترین نوع آرتروز است. در این نوع بیماری مفصلی ساییدگی و پارگی رخ می‌دهد.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است به این معنی که سیستم دفاعی بدن به بافت سالم حمله می‌کند. این بیماری به طوری است که سیستم ایمنی بدن به پوشش و مفصل حمله کرده و در نهایت منجر به تورم می‌شود. پروسه این بیماری در نهایت به غضروف آسیب وارد می‌کند.
پارگی روتاتور کاف
روتاتور گروهی از چهار تاندون است که مفصل شانه را احاطه کرده و باعث نگه داشتن شانه می‌شود. پارگی روتاتور کاف به شکلی آهسته و به تدریج در طول زمان رخ می‌دهد.
در برخی موارد این پارگی‌ها می‌تواند در طول زمان بدتر شود تا جایی که سر استخوان بازو از موقعیت طبیعی خود خارج شده است و به استخوان‌های دیگر شانه ساییده می‌شود و در نهایت منجر به آرتروز خواهد شد.
وارد شدن ضربه به سر
هر نوع آسیبی به استخوان‌های شانه از جمله شکستگی، دررفتگی یا ضربه شدید می‌تواند به سطح غضروف آسیب وارد کند.
نکروز آواسکولار
در این بیماری مرگ بخش توپی شانه رخ می‌دهد. بیماری یا وارد شدن ضربه، جریان خون را به استخوان قطع می‌کند. اگر استخوان در چنین حالتی باشد، باعث َآسیب غضروف می‌شود و در نهایت مفصل شانه از بین می‌رود.
آرتروز شانه چه علائمی دارد
این نوع آرتروز همانند انواع دیگر آن منجر به درد در بیمار می‌شود که نشانه اصلی آرتروز است. فرد مبتلا هنگام حرکت یا پس از حرکت شانه، احساس درد خواهد داشت. گاهی اوقات برخی از افراد هنگام خواب درد را احساس می‌کنند.
از نشانه دیگر این بیماری می‌تواند محدود شدن حرکات باشد. این محدودیت را زمانی متوجه می‌شوید که قصد حرکت دادن بازوی خود را دارید. زمانی که به دکتر محمد حسین دلشاد مراجعه می‌کنید با بررسی و معاینات فیزیکی متوجه این علائم شما خواهد شد. همچنین با حرکت دادن شانه ممکن است صدای کلیک کردن را شانه خود بشنوید.
مطالب مرتبط: سندرم پارسوناژ ترنر چیست و چه علائمی دارد
آرتروز شانه چگونه تشخیص داده می‌شود
زمان مراجعه، پزشک ابتدا معاینات فیزیکی را برای شما در نظر می‌گیرد، در واقع علائمی را مانند حساسیت هنگام لمس، محدود شدن حرکات و… مورد بررسی قرار می‌دهد.
آزمایشات دیگری که برای تشخیص دقیق در نظر گرفته می‌شود شامل موارد زیر است:
- تصویربرداری اشعه ایکس
- آزمایش خون جهت بررسی بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید
- نمونه‌برداری از مایع سینوویال جهت تجزیه و تحلیل اسکن ام آر آی
گاهی بیماران تصور می‌کنند که تنها راهی که جهت درمان بیماری خود دارند، عمل جراحی است که گاها بیهوشی کامل توسط متخصص بیهوشی برای بیمار انجام می‌شود.
در حقیقت زمانی که برای کنترل علائم و درمان خود به پزشک مراجعه می‌کنید، قطعا روش‌های غیر جراحی را برای درمان شما در نظر می‌گیرند. به‌طور کلی درمان‌هایی که برای این بیماری در نظر گرفته می‌شود شامل موارد زیر است:
استراحت دادن به مفصل شانه
منظور از استراحت دادن این است که فرد مبتلا هنگام انجام فعالیت‌های روزمره، نحوه حرکت بازو را تغییر دهد.
به‌طور مثال اگر فردی عادت داشته است که لباس خود را از بالای سر بپوشد، بهتر است که لباس زیپ‌دار یا دکمه‌دار را انتخاب کند. به‌طور کلی از فعالیت‌هایی که منجر به بدتر شدن علائم و ایجاد درد شانه می‌شود، باید خودداری شود.
مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه
داروهایی از جمله ایبوپروفن و آسپرین که به عنوان داروهای غیراستروئیدی شناخته می‌شود، جهت کاهش درد و التهاب بسیار کارساز است.
فیزیوتراپی
به هر روشی که تحت درمان باشید، در اغلب مواقع پزشک شما را به فیزیوتراپیست جهت افزایش دامنه حرکات و بهبود عملکرد ارجاع خواهد داد.
انجام تمریناتی جهت افزایش دامنه حرکتی
این تمرینات جهت افزایش انعطاف‌پذیری پیشنهاد می‌شود.
استفاده از بسته یخ
جهت کاهش درد و التهاب، یخ را به مدت ۲۰ دقیقه دو یا سه بار طی روز روی شانه قرار دهید.
مصرف داروهای تجویز شده
در صورتی که بیمار با استفاده از دارو بهبود پیدا نکند، روش موثرتری مانند تزریق کورتیکواستروئید را برای بیمار در نظر می‌گیرد.
اگر درمان‌های غیر جراحی موثر نباشد، درمان‌های تهاجمی برای بیمار انجام می‌گیرد. درمان‌های جراحی برای درمان آرتروز شانه به شرح زیر است:
تعویض مفصل شانه
در این روش مفصل شانه با مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود.
جایگزینی استخوان بازو
این گزینه برای درمان آرتروز مفصل گلنوهومرال به کار برده می‌شود.
برداشتن تکه کوچکی از انتهای استخوان ترقوه
این گزینه رایج‌ترین جراحی برای درمان آرتروز مفصل AC و مشکلات مرتبط با روتاتور کاف است.
